Différences entre les versions de « M-L. B. (02/2016) »
De Arbres
(Page créée avec « Cette élicitation a été opérée par Mélanie Jouitteau avec M-L. de Plougerneau. C'est la cinquième séance avec la locutrice. === ordres T2 en enchâssées === :K... ») |
m (Remplacement de texte — « e… » par « e … ») |
||
| (25 versions intermédiaires par le même utilisateur non affichées) | |||
| Ligne 1 : | Ligne 1 : | ||
Cette élicitation a été opérée par Mélanie Jouitteau avec M-L. de Plougerneau. C'est la cinquième séance avec la locutrice. | Cette élicitation a été opérée par Mélanie Jouitteau avec M-L. de Plougerneau. C'est la cinquième séance avec la locutrice. | ||
La locutrice est présentée à des phrases extraites de corpus d'autres dialectes, ainsi que leur traduction en français. Elle les corrige pour les adapter à son breton, ou le cas échéant les juge agrammaticales. | |||
=== ordres T2 en enchâssées === | === ordres T2 en enchâssées === | ||
==== ''ma'' ==== | |||
:Kontant e vichen ma teufes d'ar gouel. | :Kontant e vichen ma teufes d'ar gouel. | ||
:'Je serai contente que vous veniez à la fête.' | :'Je serai contente que vous veniez à la fête.' | ||
:Kontant e vichen ma teufe Yann d'ar gouel. | :Kontant e vichen ma teufe Yann d'ar gouel. | ||
:Kontant e vichen ma d'ar gouel e teufe Yann. | :Kontant e vichen ma d'ar gouel e teufe Yann. | ||
:*Kontant e vichen ma Yann teufe d'ar gouel. | :[[*]] Kontant e vichen ma Yann teufe d'ar gouel. | ||
:*Kontant e vichen ma dont a rafe Yann d'ar gouel. | :[[*]] Kontant e vichen ma dont a rafe Yann d'ar gouel. | ||
:D'ar gouel e vichen kontan ma teufe Yann. | :D'ar gouel e vichen kontan ma teufe Yann. | ||
: ' | : 'Je serais contente que Yann vienne à la fête.' | ||
==== ''pa''==== | |||
:Joaius e vez pa deu Yann d'ar gouel. | :Joaius e vez pa deu Yann d'ar gouel. | ||
| Ligne 23 : | Ligne 28 : | ||
:Joaius e vez pa Yann deu d'ar gouel. | :Joaius e vez pa Yann deu d'ar gouel. | ||
:'C'est joyeux quand Yann vient à la fête.' | :'C'est joyeux quand Yann vient à la fête.' | ||
:*'Quand Yann vient à la fête, il est joyeux.' | :[[*]] 'Quand Yann vient à la fête, il est joyeux.' | ||
| Ligne 32 : | Ligne 37 : | ||
:Laouen e vez ar gouel pa deu Yann. | :Laouen e vez ar gouel pa deu Yann. | ||
:*Joaius e vez pa d'ar gouel teu Yann. | :[[*]] Joaius e vez pa d'ar gouel teu Yann. | ||
:*Joaius e vez pa dont a ra Yann d'ar gouel. | :[[*]] Joaius e vez pa dont a ra Yann d'ar gouel. | ||
:Ar pez a zo sur (*eo penaos) ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou. | ==== ''[[*]] penaos'' déclaratif==== | ||
:Ar pez a zo sur ([[*]] eo penaos) ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou. | |||
:Ar pez a zo sur, ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou. | :Ar pez a zo sur, ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou. | ||
:'Ce qui est incontestable, c'est que le chat noir a pour office de découvrir les cachettes.' | :'Ce qui est incontestable, c'est que le chat noir a pour office de découvrir les cachettes.' | ||
==== complétive ==== | |||
:*Gouzout a ran e kav ar c'haz du kujadennoù. | : Gouzout a ran ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou. | ||
:Gouzout a ran e kav ar c'haz du maread a kujadennoù. | : Gouzout a ran ar c'haz du a gav kujadennoù. | ||
: [[*]] Gouzout a ran e kav ar c'haz du kujadennoù. | |||
: Gouzout a ran e kav ar c'haz du maread a kujadennoù. | |||
:Gouzout a ran penaos ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou. | : Gouzout a ran penaos ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou. | ||
:'Je sais | :'Je sais comment… ' | ||
:Guelet a reoc'h penaus an dud en em gav. | : ma welan eo lakeat al litad gwin war hom c'hount... | ||
:'Si je m'aperçois que le litre (de vin) est mis sur notre compte … ' | |||
: Guelet a reoc'h penaus an dud en em gav. | |||
:'Vous voyez comment les gens se retrouvent.' | :'Vous voyez comment les gens se retrouvent.' | ||
:Gwelet a reoc'h an dud en em gav. | |||
: Gwelet a reoc'h an dud en em gav. | |||
:'Vous voyez que les gens se retrouvent.' | :'Vous voyez que les gens se retrouvent.' | ||
:Gwelet a reoc'h en em gav an dud. | :Gwelet a reoc'h en em gav an dud. | ||
:'Vous voyez que les gens arrivent.' | :'Vous voyez que les gens arrivent.' | ||
:hag e lavar om bugale a zo diaoulou. | :hag e lavar om bugale a zo diaoulou. | ||
:hag e lavar int diaoulou om bugale | :hag e lavar int diaoulou om bugale | ||
:*hag e lavar int om bugale diaoulou | :[[*]] hag e lavar int om bugale diaoulou | ||
:*hag e lavar eo diaoulou om bugale | :[[*]] hag e lavar eo diaoulou om bugale | ||
:'et il dit que nos enfants sont des diables' | :'et il dit que nos enfants sont des diables' | ||
:Soñjal a ran (*lar) an ouvrierien a zo chomet da gousket. | ==== '' [[*]] lar'' ==== | ||
:Soñjal a ran ([[*]] lar) an ouvrierien a zo chomet da gousket. | |||
: 'Je pense que les ouvriers sont restés dormir.' | : 'Je pense que les ouvriers sont restés dormir.' | ||
: *Ya, me oar a-walh lar eur vuoh wenn he-deus kalz a lêz. | : [[*]] Ya, me oar a-walh lar eur vuoh wenn he-deus kalz a lêz. | ||
:Ya, gouzout a ran eur vuoh wenn a ro kalz muioc'h a leas | :Ya, gouzout a ran eur vuoh wenn a ro kalz muioc'h a leas | ||
:'Oui, je sais bien qu'une vache blanche donne beaucoup plus de lait.' | :'Oui, je sais bien qu'une vache blanche donne beaucoup plus de lait.' | ||
:Ya, gouzout a ran eur vuoh wenn a ro kalz *(a) leas. | :Ya, gouzout a ran eur vuoh wenn a ro kalz *(a) leas. | ||
| Ligne 81 : | Ligne 96 : | ||
:*Te a laro dezi lar me a baseo da baea da c'houde. | : [[*]] Te a laro dezi lar me a baseo da baea da c'houde. | ||
:Lavar dezhi e teuin da baeiañ diwezhatoc'h. (divretoc'h = abretoc'h , plus tôt') | :Lavar dezhi e teuin da baeiañ diwezhatoc'h. (divretoc'h = abretoc'h , plus tôt') | ||
:'Tu lui diras que je passerai payer plus tard.' | :'Tu lui diras que je passerai payer plus tard.' | ||
==== questions polaires ==== | |||
:Dont a raio en dro? | :Dont a raio en dro ? | ||
:Daoust ha dont a raio en dro? | :Daoust ha dont a raio en dro ? | ||
:Daoust hag e teuio en dro? | :Daoust hag e teuio en dro ? | ||
:Daoust hag eñ dont a raio en dro ? | |||
:Daoust hag (*eñ) e teuio en dro ? | |||
:Daoust hag eñ dont a raio en dro? | :'Reviendra-t-il ?' | ||
:Daoust hag (*eñ) e teuio en dro? | |||
:'Reviendra-t-il?' | |||
:C'hwi 'zo klanv? | :C'hwi 'zo klanv? | ||
: | :Klañv out ? | ||
:Daoust ha klañv out ? | :Daoust ha klañv out ? | ||
:Daoust hag (*eñ) klañv out ? | :Daoust hag (*eñ) klañv out ? | ||
:*Daoust hag eñ out klañv? | :[[*]] Daoust hag eñ out klañv? | ||
:Hag out klañv? | :Hag out klañv? | ||
:Ha klañv out? | :Ha klañv out ? | ||
:*Hag eñ klañv out ? | :[[*]] Hag eñ klañv out ? | ||
:*Hag eñ out klañv? | :[[*]] Hag eñ out klañv? | ||
:'Êtes-vous malade?' | :'Êtes-vous malade ?' | ||
==== Q enchâssée ==== | |||
:N'ouzon ket ma deus lennet an urioù. | :N'ouzon ket ma deus lennet an urioù. | ||
:N'ouzon ket ha lennet e deus an urioù. | :N'ouzon ket ha lennet e deus an urioù. | ||
:*N'ouzon ket ma lennet deus an urioù. | :[[*]] N'ouzon ket ma lennet deus an urioù. | ||
:*N'ouzon ket hag e deus lennet an urioù. | :[[*]] N'ouzon ket hag e deus lennet an urioù. | ||
:*N'ouzon ket hag-eñ en deus lennet an urioù. | :[[*]] N'ouzon ket hag-eñ en deus lennet an urioù. | ||
:'Je ne sais pas s'il a lu le livre.' | :'Je ne sais pas s'il a lu le livre.' | ||
:*N'ouzon ket ha bez e teuy. | :[[*]] N'ouzon ket ha bez e teuy. | ||
:N'ouzon ket ma teuio. | :N'ouzon ket ma teuio. | ||
:*N'ouzon ket ha ma teuio. | :[[*]] N'ouzon ket ha ma teuio. | ||
:'Je ne sais pas s'il viendra.' | :'Je ne sais pas s'il viendra.' | ||
:Daouste ha dont a raio | :Daouste ha dont a raio | ||
:*Daouste ma dont a raio | :[[*]] Daouste ma dont a raio | ||
:*Daouste hag eñ ha dont a raio | :[[*]] Daouste hag eñ ha dont a raio | ||
:'Est-ce qu'il viendra.' | :'Est-ce qu'il viendra.' | ||
:N'ouzon ket (*ma)/ha dont a raio. | :N'ouzon ket ([[*]] ma)/ha dont a raio. | ||
:'Je ne sais pas s'il viendra.' | :'Je ne sais pas s'il viendra.' | ||
:*N'ouzon ket hag-eñ e teuio. | :[[*]] N'ouzon ket hag-eñ e teuio. | ||
:N'ouzon ket ma teuio. | :N'ouzon ket ma teuio. | ||
:*N'ouzon ket ha ma teuio. | :[[*]] N'ouzon ket ha ma teuio. | ||
:'Je ne sais pas s'il viendra.' | :'Je ne sais pas s'il viendra.' | ||
:Kit da welet hag hom breur a zo en gavet. | :Kit da welet hag hom breur a zo en gavet. | ||
:*Kit da welet ma hom breur a zo en gavet. | :[[*]] Kit da welet ma hom breur a zo en gavet. | ||
:Kit da welet ma zo en gavet hom breur. | :Kit da welet ma zo en gavet hom breur. | ||
:*Kit da welet hag a zo en gavet hom breur. | :[[*]] Kit da welet hag a zo en gavet hom breur. | ||
:Kit da welet hag en gavet eo hom breur. | :Kit da welet hag en gavet eo hom breur. | ||
:*Kit da welet ma en gavet eo hom breur. | :[[*]] Kit da welet ma en gavet eo hom breur. | ||
:'Allez voir si notre frère est venu.' | :'Allez voir si notre frère est venu.' | ||
:*Kit da welet hag-eñ eo deuet ho preur | :[[*]] Kit da welet hag-eñ eo deuet ho preur | ||
:'Allez voir si votre frère est venu.' | :'Allez voir si votre frère est venu.' | ||
:*Bez ez eus bet ha me 'yae bemdez war ma belo d'ar labour. | ==== Relative temporelle ==== | ||
:[[*]] Bez ez eus bet ha me 'yae bemdez war ma belo d'ar labour. | |||
:Kentoc'h me zea bemus gant va belo da va labour. | :Kentoc'h me zea bemus gant va belo da va labour. | ||
:Un amzer 'zo bet me zea bemus gant va belo da va labour. | :Un amzer 'zo bet me zea bemus gant va belo da va labour. | ||
| Ligne 160 : | Ligne 179 : | ||
:'Il fut un temps où j'allais tous les jours au travail à vélo.' | :'Il fut un temps où j'allais tous les jours au travail à vélo.' | ||
==== '' N'em eus ket jouch… ''[==== | |||
:N'em eus ket jouch ma zean bemus gant va belo da va labour. | :N'em eus ket jouch ma zean bemus gant va belo da va labour. | ||
:*N'em eus ket jouch ha bemus ez zean gant va belo da va labour. | :[[*]] N'em eus ket jouch ha bemus ez zean gant va belo da va labour. | ||
:N'em eus ket jouch ma bemus ez zean gant va belo da va labour. | :N'em eus ket jouch ma bemus ez zean gant va belo da va labour. | ||
: 'Je ne me rappelle pas si j'allais chaque jour au travail en vélo.' | : 'Je ne me rappelle pas si j'allais chaque jour au travail en vélo.' | ||
| Ligne 168 : | Ligne 189 : | ||
:N'em eus ket jouch ha bihan oa ar c'hi. | :N'em eus ket jouch ha bihan oa ar c'hi. | ||
:*N'em eus ket jouch ma bihan oa ar c'hi. | :[[*]] N'em eus ket jouch ma bihan oa ar c'hi. | ||
:N'em eus ket jouch ma oa bihan ar c'hi. | :N'em eus ket jouch ma oa bihan ar c'hi. | ||
:N'em eus ket jouch ma oa ar c'hi bihan. | :N'em eus ket jouch ma oa ar c'hi bihan. | ||
:*N'em eus ket jouch ma ar c'hi oa bihan. | :[[*]] N'em eus ket jouch ma ar c'hi oa bihan. | ||
: *faot ket lavar gevier kar gout 'ran ar wirionez. | ==== '' kar/rak'' ==== | ||
: [[*]] faot ket lavar gevier kar gout 'ran ar wirionez. | |||
:Noumpas laret geier kar me a hoar ar wirionez. | :Noumpas laret geier kar me a hoar ar wirionez. | ||
:*Noumpas laret geier kar e houzon ar wirionez. | :[[*]] Noumpas laret geier kar e houzon ar wirionez. | ||
:Noumpas laret geier kar ar wirionez me a hoar. | :Noumpas laret geier kar ar wirionez me a hoar. | ||
:Noumpas laret geier kar me ar wirionez | :Noumpas laret geier kar me ar wirionez e c'houezan / [[*]] a hoar. | ||
:Noumpas laret geier kar e c'houezan ar wirionez. | :Noumpas laret geier kar e c'houezan ar wirionez. | ||
:Noumpas laret geier kar ar wirionez e c'houezan. ("plus joli") | :Noumpas laret geier kar ar wirionez e c'houezan. ("plus joli") | ||
| Ligne 187 : | Ligne 210 : | ||
:'Car je crois fermement maintenant que c'est lui qui en a après ma crème.' | :'Car je crois fermement maintenant que c'est lui qui en a après ma crème.' | ||
==== '' (Evit,) peogwir'' ==== | |||
:Peogwir, ma oa dec'h dac'h an nos, n'eo ket e-kreiz an nos | :Peogwir, ma oa dec'h dac'h an nos, n'eo ket e-kreiz an nos | ||
| Ligne 194 : | Ligne 219 : | ||
La forme [[lexicale]] ''kouronkañ'', 'nager' est connue, mais comme exogène, typique du breton standard. | La forme [[lexicale]] ''kouronkañ'', 'nager' est connue, mais comme exogène, typique du breton standard. | ||
:Ni zo bet o neuñv peogwir e oa tomm (ar mor). | :Ni zo bet o neuñv peogwir e oa tomm (ar mor). | ||
:Ni zo bet o neuñv peogwir tomm e oa (ar mor). | :Ni zo bet o neuñv peogwir tomm e oa (ar mor). | ||
:'Nous sommes allés nous baigner car il faisait chaud/la mer était chaude.' | :'Nous sommes allés nous baigner car il faisait chaud/la mer était chaude.' | ||
==== '' [[*]] parskan'' ==== | |||
La forme ''parskan'' n'est pas reconnue. | La forme ''parskan'' n'est pas reconnue. | ||
:peogwir er ger e yoa bihanoc'h evidon. | :peogwir er ger e yoa bihanoc'h evidon. | ||
:*parskan er ger e yoa bihanoc'h evidon. | :[[*]] parskan er ger e yoa bihanoc'h evidon. | ||
:'Parce qu'à la maison il y | :'Parce qu'à la maison il y avait des plus petits que moi… ' | ||
==== ''[[*]] hogen/ met /mes'' ==== | |||
:*Me a breno ar robenn, hogen te a lako anezhi. | La forme ''[[hogen]]'' n'est pas reconnue. L'[[allomorphe]] ''mes'' de ''[[met]]'' n'est pas non plus reconnue. | ||
:*Me a breno ar robenn, mes te a lako anezhi. | |||
:Me a breno ar robenn, met te a lako anezhi. | :[[*]] Me a breno ar robenn, hogen te a lako anezhi. | ||
:[[*]] Me a breno ar robenn, mes te a lako anezhi. | |||
: Me a breno ar robenn, met te a lako anezhi. | |||
:'J'achèterai la robe, mais tu la mettras.' | :'J'achèterai la robe, mais tu la mettras.' | ||
| Ligne 229 : | Ligne 254 : | ||
{| class="prettytable" | |||
:*Gellet en doa espern rak ma c'houneze mat. | |(1)|| '''Espern''' || en diche || gellet, || peogwir || e || c'houneze || mat || e || vuhez. | ||
:*Gellet en doa espern rak e c'houneze mat. | |- | ||
:*Gellet en doa espern kar e c'houneze mat. | ||| épargner || [[kaout|aurait]] || [[gallout|p]].[[-et (Adj.)|u]] || [[peogwir|car]] || [[R]]<sup>[[4]]</sup> || [[gounit|gagnait]] || [[mat|bien]] || [[POSS|son]]<sup>[[1]]</sup> || [[buhez|vie]] | ||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Il aurait pu économiser car il gagnait bien.' | |||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Léonard (Plougerneau)'', [[M-L. B. (02/2016)]] | |||
|} | |||
:[[*]] Gellet en doa espern rak ma c'houneze mat. | |||
:[[*]] Gellet en doa espern rak e c'houneze mat. | |||
:[[*]] Gellet en doa espern kar e c'houneze mat. | |||
:'Il avait pu économiser car il gagnait bien.' | :'Il avait pu économiser car il gagnait bien.' | ||
==== concessives ''ha pa'', ''ha goude bezañ… '' ==== | |||
:Ne choumfes ket, ha pa vefes kourachet. | :Ne choumfes ket, ha pa vefes kourachet. | ||
:Ne choumfes ket, ha goude bezañ kourachet. | :Ne choumfes ket, ha goude bezañ kourachet. | ||
:'Tu n'y resterais pas, même si tu étais courageux.' | :'Tu n'y resterais pas, même si tu étais courageux.' | ||
==== objet préverbal ==== | |||
A la recherche d'un pronom fort préverbal, la forme donnée est ''ar re-he''. | |||
:Ar re-he a deu alies. | |||
:'Eux, ils viennent souvent.' | |||
| Ligne 247 : | Ligne 290 : | ||
[[Category:élicitations|Categories]] | [[Category:élicitations|Categories]] | ||
[[Category:léonard|Categories]] | |||
Version actuelle datée du 26 juillet 2023 à 15:30
Cette élicitation a été opérée par Mélanie Jouitteau avec M-L. de Plougerneau. C'est la cinquième séance avec la locutrice.
La locutrice est présentée à des phrases extraites de corpus d'autres dialectes, ainsi que leur traduction en français. Elle les corrige pour les adapter à son breton, ou le cas échéant les juge agrammaticales.
ordres T2 en enchâssées
ma
- Kontant e vichen ma teufes d'ar gouel.
- 'Je serai contente que vous veniez à la fête.'
- Kontant e vichen ma teufe Yann d'ar gouel.
- Kontant e vichen ma d'ar gouel e teufe Yann.
- * Kontant e vichen ma Yann teufe d'ar gouel.
- * Kontant e vichen ma dont a rafe Yann d'ar gouel.
- D'ar gouel e vichen kontan ma teufe Yann.
- 'Je serais contente que Yann vienne à la fête.'
pa
- Joaius e vez pa deu Yann d'ar gouel.
- 'C'est joyeux quand Yann vient à la fête.'
- 'Quand Yann vient à la fête, il est joyeux.'
- Joaius e vez pa Yann deu d'ar gouel.
- 'C'est joyeux quand Yann vient à la fête.'
- * 'Quand Yann vient à la fête, il est joyeux.'
- Pa deu Yann d'ar gouel e vez joaius.
- 'Quand Yann vient à la fête, c'est joyeux.'
- 'Quand Yann vient à la fête, il est joyeux.'
- Laouen e vez ar gouel pa deu Yann.
- * Joaius e vez pa d'ar gouel teu Yann.
- * Joaius e vez pa dont a ra Yann d'ar gouel.
* penaos déclaratif
- Ar pez a zo sur (* eo penaos) ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou.
- Ar pez a zo sur, ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou.
- 'Ce qui est incontestable, c'est que le chat noir a pour office de découvrir les cachettes.'
complétive
- Gouzout a ran ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou.
- Gouzout a ran ar c'haz du a gav kujadennoù.
- * Gouzout a ran e kav ar c'haz du kujadennoù.
- Gouzout a ran e kav ar c'haz du maread a kujadennoù.
- Gouzout a ran penaos ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou.
- 'Je sais comment… '
- ma welan eo lakeat al litad gwin war hom c'hount...
- 'Si je m'aperçois que le litre (de vin) est mis sur notre compte … '
- Guelet a reoc'h penaus an dud en em gav.
- 'Vous voyez comment les gens se retrouvent.'
- Gwelet a reoc'h an dud en em gav.
- 'Vous voyez que les gens se retrouvent.'
- Gwelet a reoc'h en em gav an dud.
- 'Vous voyez que les gens arrivent.'
- hag e lavar om bugale a zo diaoulou.
- hag e lavar int diaoulou om bugale
- * hag e lavar int om bugale diaoulou
- * hag e lavar eo diaoulou om bugale
- 'et il dit que nos enfants sont des diables'
* lar
- Soñjal a ran (* lar) an ouvrierien a zo chomet da gousket.
- 'Je pense que les ouvriers sont restés dormir.'
- * Ya, me oar a-walh lar eur vuoh wenn he-deus kalz a lêz.
- Ya, gouzout a ran eur vuoh wenn a ro kalz muioc'h a leas
- 'Oui, je sais bien qu'une vache blanche donne beaucoup plus de lait.'
- Ya, gouzout a ran eur vuoh wenn a ro kalz *(a) leas.
- 'Oui, je sais bien qu'une vache blanche donne beaucoup de lait.'
- * Te a laro dezi lar me a baseo da baea da c'houde.
- Lavar dezhi e teuin da baeiañ diwezhatoc'h. (divretoc'h = abretoc'h , plus tôt')
- 'Tu lui diras que je passerai payer plus tard.'
questions polaires
- Dont a raio en dro ?
- Daoust ha dont a raio en dro ?
- Daoust hag e teuio en dro ?
- Daoust hag eñ dont a raio en dro ?
- Daoust hag (*eñ) e teuio en dro ?
- 'Reviendra-t-il ?'
- C'hwi 'zo klanv?
- Klañv out ?
- Daoust ha klañv out ?
- Daoust hag (*eñ) klañv out ?
- * Daoust hag eñ out klañv?
- Hag out klañv?
- Ha klañv out ?
- * Hag eñ klañv out ?
- * Hag eñ out klañv?
- 'Êtes-vous malade ?'
Q enchâssée
- N'ouzon ket ma deus lennet an urioù.
- N'ouzon ket ha lennet e deus an urioù.
- * N'ouzon ket ma lennet deus an urioù.
- * N'ouzon ket hag e deus lennet an urioù.
- * N'ouzon ket hag-eñ en deus lennet an urioù.
- 'Je ne sais pas s'il a lu le livre.'
- * N'ouzon ket ha bez e teuy.
- N'ouzon ket ma teuio.
- * N'ouzon ket ha ma teuio.
- 'Je ne sais pas s'il viendra.'
- Daouste ha dont a raio
- * Daouste ma dont a raio
- * Daouste hag eñ ha dont a raio
- 'Est-ce qu'il viendra.'
- N'ouzon ket (* ma)/ha dont a raio.
- 'Je ne sais pas s'il viendra.'
- * N'ouzon ket hag-eñ e teuio.
- N'ouzon ket ma teuio.
- * N'ouzon ket ha ma teuio.
- 'Je ne sais pas s'il viendra.'
- Kit da welet hag hom breur a zo en gavet.
- * Kit da welet ma hom breur a zo en gavet.
- Kit da welet ma zo en gavet hom breur.
- * Kit da welet hag a zo en gavet hom breur.
- Kit da welet hag en gavet eo hom breur.
- * Kit da welet ma en gavet eo hom breur.
- 'Allez voir si notre frère est venu.'
- * Kit da welet hag-eñ eo deuet ho preur
- 'Allez voir si votre frère est venu.'
Relative temporelle
- * Bez ez eus bet ha me 'yae bemdez war ma belo d'ar labour.
- Kentoc'h me zea bemus gant va belo da va labour.
- Un amzer 'zo bet me zea bemus gant va belo da va labour.
- Un amzer 'zo bet ha me zea bemus gant va belo da va labour.
- Un amzer 'zo bet hag ez zean bemus gant va belo da va labour.
- Un amzer 'zo bet ha bemus ez zean gant va belo da va labour.
- Un amzer 'zo bet ha gant va belo ez zean bemus da va labour.
- Un amzer 'zo bet ha bemus gant va belo ez zean da va labour.
- Un amzer 'zo bet ha bemus gant va belo da va labour ez zean.
- 'Il fut un temps où j'allais tous les jours au travail à vélo.'
N'em eus ket jouch… [
- N'em eus ket jouch ma zean bemus gant va belo da va labour.
- * N'em eus ket jouch ha bemus ez zean gant va belo da va labour.
- N'em eus ket jouch ma bemus ez zean gant va belo da va labour.
- 'Je ne me rappelle pas si j'allais chaque jour au travail en vélo.'
- N'em eus ket jouch ha bihan oa ar c'hi.
- * N'em eus ket jouch ma bihan oa ar c'hi.
- N'em eus ket jouch ma oa bihan ar c'hi.
- N'em eus ket jouch ma oa ar c'hi bihan.
- * N'em eus ket jouch ma ar c'hi oa bihan.
kar/rak
- * faot ket lavar gevier kar gout 'ran ar wirionez.
- Noumpas laret geier kar me a hoar ar wirionez.
- * Noumpas laret geier kar e houzon ar wirionez.
- Noumpas laret geier kar ar wirionez me a hoar.
- Noumpas laret geier kar me ar wirionez e c'houezan / * a hoar.
- Noumpas laret geier kar e c'houezan ar wirionez.
- Noumpas laret geier kar ar wirionez e c'houezan. ("plus joli")
- 'Ne di(te)s pas de mensonges car je connais la vérité.'
- Rak krediñ start a ran bremañ eo hennezh a zo o lorgnañ war va dienn.
- 'Car je crois fermement maintenant que c'est lui qui en a après ma crème.'
(Evit,) peogwir
- Peogwir, ma oa dec'h dac'h an nos, n'eo ket e-kreiz an nos
- Evit, ma oa dec'h dac'h an nos, n'eo ket e-kreiz an nos
- 'Car, puisque c'est hier soir que ça se passait, ce n'est pas cette nuit.'
La forme lexicale kouronkañ, 'nager' est connue, mais comme exogène, typique du breton standard.
- Ni zo bet o neuñv peogwir e oa tomm (ar mor).
- Ni zo bet o neuñv peogwir tomm e oa (ar mor).
- 'Nous sommes allés nous baigner car il faisait chaud/la mer était chaude.'
* parskan
La forme parskan n'est pas reconnue.
- peogwir er ger e yoa bihanoc'h evidon.
- * parskan er ger e yoa bihanoc'h evidon.
- 'Parce qu'à la maison il y avait des plus petits que moi… '
* hogen/ met /mes
La forme hogen n'est pas reconnue. L'allomorphe mes de met n'est pas non plus reconnue.
- * Me a breno ar robenn, hogen te a lako anezhi.
- * Me a breno ar robenn, mes te a lako anezhi.
- Me a breno ar robenn, met te a lako anezhi.
- 'J'achèterai la robe, mais tu la mettras.'
- Alies e vez great gant kig yar, met great e c'hell bezañ ivez gant pesked...
- Alies e vez great gant kig yar, met ober e c'heller ivez gant pesked...
- Alies e vez great gant kig yar, met gant pesked (*ober) e c'heller ivez...
- 'On le fait souvent avec du poulet, mais on peut aussi le faire avec du poisson.'
- Lod en em lesk da vont.
- 'Mais il y en a aussi qui se laissent aller.'(qui ne réagissent pas)
| (1) | Espern | en diche | gellet, | peogwir | e | c'houneze | mat | e | vuhez. | ||||||||
| épargner | aurait | p.u | car | R4 | gagnait | bien | son1 | vie | |||||||||
| 'Il aurait pu économiser car il gagnait bien.' | |||||||||||||||||
| Léonard (Plougerneau), M-L. B. (02/2016) | |||||||||||||||||
- * Gellet en doa espern rak ma c'houneze mat.
- * Gellet en doa espern rak e c'houneze mat.
- * Gellet en doa espern kar e c'houneze mat.
- 'Il avait pu économiser car il gagnait bien.'
concessives ha pa, ha goude bezañ…
- Ne choumfes ket, ha pa vefes kourachet.
- Ne choumfes ket, ha goude bezañ kourachet.
- 'Tu n'y resterais pas, même si tu étais courageux.'
objet préverbal
A la recherche d'un pronom fort préverbal, la forme donnée est ar re-he.
- Ar re-he a deu alies.
- 'Eux, ils viennent souvent.'
Remerciements
Merci à M-L. B. de Plougerneau pour son accueil chaleureux.
