M-L. B. (02/2016)

Cette élicitation a été opérée par Mélanie Jouitteau avec M-L. de Plougerneau. C'est la cinquième séance avec la locutrice.

ordres T2 en enchâssées

Kontant e vichen ma teufes d'ar gouel.

'Je serai contente que vous veniez à la fête.'

Kontant e vichen ma teufe Yann d'ar gouel.

Kontant e vichen ma d'ar gouel e teufe Yann.

* Kontant e vichen ma Yann teufe d'ar gouel.

* Kontant e vichen ma dont a rafe Yann d'ar gouel.

D'ar gouel e vichen kontan ma teufe Yann.

'je serais contente que Yann vienne à la fête.'

Joaius e vez pa deu Yann d'ar gouel.

'C'est joyeux quand Yann vient à la fête.'

'Quand Yann vient à la fête, il est joyeux.'

Joaius e vez pa Yann deu d'ar gouel.

'C'est joyeux quand Yann vient à la fête.'

* 'Quand Yann vient à la fête, il est joyeux.'

Pa deu Yann d'ar gouel e vez joaius.

'Quand Yann vient à la fête, c'est joyeux.'

'Quand Yann vient à la fête, il est joyeux.'

Laouen e vez ar gouel pa deu Yann.

* Joaius e vez pa d'ar gouel teu Yann.

* Joaius e vez pa dont a ra Yann d'ar gouel.

Ar pez a zo sur (* eo penaos) ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou.

Ar pez a zo sur, ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou.

'Ce qui est incontestable, c'est que le chat noir a pour office de découvrir les cachettes.'

Gouzout a ran ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou.

Gouzout a ran ar c'haz du a gav kujadennoù.

* Gouzout a ran e kav ar c'haz du kujadennoù.

Gouzout a ran e kav ar c'haz du maread a kujadennoù.

Gouzout a ran penaos ar c'haz du a goustoum kavout kujadennou.

'Je sais comment...'

ma welan eo lakeat al litad gwin war hom c'hount...

'Si je m'aperçois que le litre (de vin) est mis sur notre compte...'

Guelet a reoc'h penaus an dud en em gav.

'Vous voyez comment les gens se retrouvent.'

Gwelet a reoc'h an dud en em gav.

'Vous voyez que les gens se retrouvent.'

Gwelet a reoc'h en em gav an dud.

'Vous voyez que les gens arrivent.'

hag e lavar om bugale a zo diaoulou.

hag e lavar int diaoulou om bugale

* hag e lavar int om bugale diaoulou

* hag e lavar eo diaoulou om bugale

'et il dit que nos enfants sont des diables'

Soñjal a ran (* lar) an ouvrierien a zo chomet da gousket.

'Je pense que les ouvriers sont restés dormir.'

* Ya, me oar a-walh lar eur vuoh wenn he-deus kalz a lêz.

Ya, gouzout a ran eur vuoh wenn a ro kalz muioc'h a leas

'Oui, je sais bien qu'une vache blanche donne beaucoup plus de lait.'

Ya, gouzout a ran eur vuoh wenn a ro kalz *(a) leas.

'Oui, je sais bien qu'une vache blanche donne beaucoup de lait.'

* Te a laro dezi lar me a baseo da baea da c'houde.

Lavar dezhi e teuin da baeiañ diwezhatoc'h. (divretoc'h = abretoc'h , plus tôt')

'Tu lui diras que je passerai payer plus tard.'

Dont a raio en dro?

Daoust ha dont a raio en dro?

Daoust hag e teuio en dro?

Daoust hag eñ dont a raio en dro?

Daoust hag (*eñ) e teuio en dro?

'Reviendra-t-il?'

C'hwi 'zo klanv?

Klanv out?

Daoust ha klañv out ?

Daoust hag (*eñ) klañv out ?

* Daoust hag eñ out klañv?

Hag out klañv?

Ha klañv out?

* Hag eñ klañv out ?

* Hag eñ out klañv?

'Êtes-vous malade?'

N'ouzon ket ma deus lennet an urioù.

N'ouzon ket ha lennet e deus an urioù.

* N'ouzon ket ma lennet deus an urioù.

* N'ouzon ket hag e deus lennet an urioù.

* N'ouzon ket hag-eñ en deus lennet an urioù.

'Je ne sais pas s'il a lu le livre.'

* N'ouzon ket ha bez e teuy.

N'ouzon ket ma teuio.

* N'ouzon ket ha ma teuio.

'Je ne sais pas s'il viendra.'

Daouste ha dont a raio

* Daouste ma dont a raio

* Daouste hag eñ ha dont a raio

'Est-ce qu'il viendra.'

N'ouzon ket (*ma)/ha dont a raio.

'Je ne sais pas s'il viendra.'

* N'ouzon ket hag-eñ e teuio.

N'ouzon ket ma teuio.

* N'ouzon ket ha ma teuio.

'Je ne sais pas s'il viendra.'

Kit da welet hag hom breur a zo en gavet.

* Kit da welet ma hom breur a zo en gavet.

Kit da welet ma zo en gavet hom breur.

* Kit da welet hag a zo en gavet hom breur.

Kit da welet hag en gavet eo hom breur.

* Kit da welet ma en gavet eo hom breur.

'Allez voir si notre frère est venu.'

* Kit da welet hag-eñ eo deuet ho preur

'Allez voir si votre frère est venu.'

* Bez ez eus bet ha me 'yae bemdez war ma belo d'ar labour.

Kentoc'h me zea bemus gant va belo da va labour.

Un amzer 'zo bet me zea bemus gant va belo da va labour.

Un amzer 'zo bet ha me zea bemus gant va belo da va labour.

Un amzer 'zo bet hag ez zean bemus gant va belo da va labour.

Un amzer 'zo bet ha bemus ez zean gant va belo da va labour.

Un amzer 'zo bet ha gant va belo ez zean bemus da va labour.

Un amzer 'zo bet ha bemus gant va belo ez zean da va labour.

Un amzer 'zo bet ha bemus gant va belo da va labour ez zean.

'Il fut un temps où j'allais tous les jours au travail à vélo.'

N'em eus ket jouch ma zean bemus gant va belo da va labour.

* N'em eus ket jouch ha bemus ez zean gant va belo da va labour.

N'em eus ket jouch ma bemus ez zean gant va belo da va labour.

'Je ne me rappelle pas si j'allais chaque jour au travail en vélo.'

N'em eus ket jouch ha bihan oa ar c'hi.

* N'em eus ket jouch ma bihan oa ar c'hi.

N'em eus ket jouch ma oa bihan ar c'hi.

N'em eus ket jouch ma oa ar c'hi bihan.

• N'em eus ket jouch ma ar c'hi oa bihan.

* faot ket lavar gevier kar gout 'ran ar wirionez.

Noumpas laret geier kar me a hoar ar wirionez.

* Noumpas laret geier kar e houzon ar wirionez.

Noumpas laret geier kar ar wirionez me a hoar.

Noumpas laret geier kar me ar wirionez *a hoar/ e c'houezan.

Noumpas laret geier kar e c'houezan ar wirionez.

Noumpas laret geier kar ar wirionez e c'houezan. ("plus joli")

'Ne di(te)s pas de mensonges car je connais la vérité.'

Rak krediñ start a ran bremañ eo hennezh a zo o lorgnañ war va dienn.

'Car je crois fermement maintenant que c'est lui qui en a après ma crème.'

Peogwir, ma oa dec'h dac'h an nos, n'eo ket e-kreiz an nos

Evit, ma oa dec'h dac'h an nos, n'eo ket e-kreiz an nos

'Car, puisque c'est hier soir que ça se passait, ce n'est pas cette nuit.'

La forme lexicale kouronkañ, 'nager' est connue, mais comme exogène, typique du breton standard.

Ni zo bet o neuñv peogwir e oa tomm (ar mor).

Ni zo bet o neuñv peogwir tomm e oa (ar mor).

'Nous sommes allés nous baigner car il faisait chaud/la mer était chaude.'

La forme parskan n'est pas reconnue.

peogwir er ger e yoa bihanoc'h evidon.

* parskan er ger e yoa bihanoc'h evidon.

'Parce qu'à la maison il y a avait des plus petits que moi...'

La forme hogen n'est pas reconnue. L'allomorphe mes de met n'est pas non plus reconnue.

* Me a breno ar robenn, hogen te a lako anezhi.

* Me a breno ar robenn, mes te a lako anezhi.

Me a breno ar robenn, met te a lako anezhi.

'J'achèterai la robe, mais tu la mettras.'

A la recherche d'un pronom fort préverbal, la forme donnée est ar re-he.

Ar re-he a deu alies.

'Eux, ils viennent souvent.'

Alies e vez great gant kig yar, met great e c'hell bezañ ivez gant pesked...

Alies e vez great gant kig yar, met ober e c'heller ivez gant pesked...

Alies e vez great gant kig yar, met gant pesked (*ober) e c'heller ivez...

'On le fait souvent avec du poulet, mais on peut aussi le faire avec du poisson.'

Lod en em lesk da vont.

'Mais il y en a aussi qui se laissent aller.'(qui ne réagissent pas)

Espern en diche gellet, peogwir e c'houneze mat e vuhez.

* Gellet en doa espern rak ma c'houneze mat.

* Gellet en doa espern rak e c'houneze mat.

* Gellet en doa espern kar e c'houneze mat.

'Il avait pu économiser car il gagnait bien.'

Ne choumfes ket, ha pa vefes kourachet.

Ne choumfes ket, ha goude bezañ kourachet.

'Tu n'y resterais pas, même si tu étais courageux.'

Remerciements

Merci à M-L. B. de Plougerneau pour son accueil chaleureux.