Différences entre les versions de « War-laez »
De Arbres
m (Remplacement de texte — « -[[kaout| » par « [[kaout| ») |
|||
(5 versions intermédiaires par le même utilisateur non affichées) | |||
Ligne 7 : | Ligne 7 : | ||
||| [[war|sur]]-[[laez|haut]] || [[R]] [[kaout|as]] || [[unan|un]] [[all|autre]] || [[evit|pour]] || [[derc'hel|garder]] || [[a|P]].[[pronom incorporé|lui]] || [[dres|droit]] | ||| [[war|sur]]-[[laez|haut]] || [[R]] [[kaout|as]] || [[unan|un]] [[all|autre]] || [[evit|pour]] || [[derc'hel|garder]] || [[a|P]].[[pronom incorporé|lui]] || [[dres|droit]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan=" | |||colspan="15" | '... en haut tu en as un autre pour le tenir droit.' | ||
|- | |- | ||
|||||||colspan=" | |||||||colspan="15" | ''Léon (Plougerneau)'', [[Elégoët (1982)|Elégoët (1982]]:27) | ||
|} | |} | ||
Ligne 21 : | Ligne 21 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(2)|| savet || '''war-laez''' || hag e tiskenned || daou-ha-daou, || med me || 'm-oa || tamm kavalier. | |(2)|| savet || '''war-laez''' || hag || e || tiskenned || daou-ha-daou, || med me || 'm-oa || tamm || kavalier. | ||
|- | |- | ||
||| [[sevel| | ||| [[sevel|mont]].[[-et (Adj.)|é]] || [[war|sur]]-[[laez|haut]] || [[&|et]] || [[R]]<sup>[[4]]</sup> || [[diskenn|descendait]].[[IMP|on]] || [[numéraux cardinaux|deux]]-[[&|et]]-[[numéraux cardinaux|deux]] || [[met|mais]] [[pfi|moi]] || 1SG [[kaout|avait]] || [[tamm|morceau]] || cavalier | ||
|- | |- | ||
|||colspan=" | |||colspan="15" | 'On est montés et on descendait deux-à-deux, mais moi je n'avais pas de cavalier.' | ||
|- | |- | ||
|||||||colspan=" | |||||||colspan="15" |''Ouessant'', [[Gouedig (1982)]] | ||
|} | |} | ||
Ligne 41 : | Ligne 41 : | ||
||| [[art|un]] || [[gwaz|homme]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[COP|fut]] || [[kargañ|charg]].[[-et (Adj.)|é]] || [[da|de]] <sup>[[1]]</sup> || [[mont|aller]] || [[war|sur]]-[[laez|haut]] | ||| [[art|un]] || [[gwaz|homme]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[COP|fut]] || [[kargañ|charg]].[[-et (Adj.)|é]] || [[da|de]] <sup>[[1]]</sup> || [[mont|aller]] || [[war|sur]]-[[laez|haut]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan=" | |||colspan="15" | 'Un homme fut chargé de monter.' | ||
|- | |- | ||
|||||||||colspan=" | |||||||||colspan="15" | ''Léon (Plouzane)'', [[Briant-Cadiou (1998)|Briant-Cadiou (1998]]:21) | ||
|} | |} | ||
Ligne 58 : | Ligne 58 : | ||
||| [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> || [[dont|vient]] || [[art|le]] [[mor|mer]] || [[war|sur]]-[[laez|haut]] | ||| [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> || [[dont|vient]] || [[art|le]] [[mor|mer]] || [[war|sur]]-[[laez|haut]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan=" | |||colspan="15" | 'Quand la marée monte... ' | ||
|- | |- | ||
|||||||colspan=" | |||||||colspan="15" | ''Léon (Plougerneau)'', [[Elégoët (1982)|Elégoët (1982]]:14) | ||
|} | |} | ||
Ligne 67 : | Ligne 67 : | ||
|(5)|| Hennezh || a zo || neuze, || pa'z || ay || ar c'harr || kuites || dabord, || da || '''avañs''' || ar vag || adarre || '''war laez'''. | |(5)|| Hennezh || a zo || neuze, || pa'z || ay || ar c'harr || kuites || dabord, || da || '''avañs''' || ar vag || adarre || '''war laez'''. | ||
|- | |- | ||
||| [[DEM|celui.ci]] || [[R]] [[zo|est]] || [[neuze|alors]] || [[pa|quand]]<sup>[[+C]],[[1]]</sup> || mont|ira]] || [[art|le]] <sup>[[5]]</sup>[[karr|voiture]] || [[kuit|parti]] || [[dabort|bientôt]] || [[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> || avancer || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[bag|bateau]] || [[adarre|encore]] || [[war|sur]]-[[laez|haut]] | ||| [[DEM|celui.ci]] || [[R]] [[zo|est]] || [[neuze|alors]] || [[pa|quand]]<sup>[[+C]],[[1]]</sup> || [[mont|ira]] || [[art|le]] <sup>[[5]]</sup>[[karr|voiture]] || [[kuit|parti]] || [[dabort|bientôt]] || [[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> || avancer || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[bag|bateau]] || [[adarre|encore]] || [[war|sur]]-[[laez|haut]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan=" | |||colspan="15" | 'Quand la charrette s'en ira tout à l'heure, elle (la perche) servira à faire avancer le bateau.' | ||
|- | |- | ||
|||||||colspan=" | |||||||colspan="15" | ''Léon (Plougerneau)'', [[Elégoët (1982)|Elégoët (1982]]:30) | ||
|} | |} | ||
Version du 18 juillet 2022 à 21:45
L'adverbe complexe war-laez, littéralement /sur-haut/, signifie 'en haut, sur le pont'.
(1)... | war-laez | e peus | un all | evit | dalc'her | anezhañ | dres. | ||||||||||
sur-haut | R as | un autre | pour | garder | P.lui | droit | |||||||||||
'... en haut tu en as un autre pour le tenir droit.' | |||||||||||||||||
Léon (Plougerneau), Elégoët (1982:27) |
Morphologie
composition
On reconnaît la préposition war 'sur' suivie du nom laez 'haut' qui est utilisé en Léon et en Basse-Cornouaille.
(2) | savet | war-laez | hag | e | tiskenned | daou-ha-daou, | med me | 'm-oa | tamm | kavalier. | |||||||
mont.é | sur-haut | et | R4 | descendait.on | deux-et-deux | mais moi | 1SG avait | morceau | cavalier | ||||||||
'On est montés et on descendait deux-à-deux, mais moi je n'avais pas de cavalier.' | |||||||||||||||||
Ouessant, Gouedig (1982) |
répartition dialectale
La préposition semble en effet typique des parlers de l'Ouest (cf. carte 019 du NALBB).
(3) | Eur | gwaz | a oe | karget | da | vond | war-laez… | |||||||||||
un | homme | R1 fut | charg.é | de 1 | aller | sur-haut | ||||||||||||
'Un homme fut chargé de monter.' | ||||||||||||||||||
Léon (Plouzane), Briant-Cadiou (1998:21) |
Syntaxe
postposition 'avancer, en avant'
Avec un verbe de mouvement, war-laez peut être utilisé comme une postposition.
(4) | Pa | deu | ar mor | war-laez... | |||||||||||||
quand1 | vient | le mer | sur-haut | ||||||||||||||
'Quand la marée monte... ' | |||||||||||||||||
Léon (Plougerneau), Elégoët (1982:14) |
(5) | Hennezh | a zo | neuze, | pa'z | ay | ar c'harr | kuites | dabord, | da | avañs | ar vag | adarre | war laez. | ||||
celui.ci | R est | alors | quand+C,1 | ira | le 5voiture | parti | bientôt | pour1 | avancer | le 1bateau | encore | sur-haut | |||||
'Quand la charrette s'en ira tout à l'heure, elle (la perche) servira à faire avancer le bateau.' | |||||||||||||||||
Léon (Plougerneau), Elégoët (1982:30) |