Différences entre les versions de « M-L. B. (04/2016) »
(Remplacement de texte — « ||K » par « || K ») |
|||
(46 versions intermédiaires par le même utilisateur non affichées) | |||
Ligne 23 : | Ligne 23 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Unan mennak ||'zo o lopaat || war an nor. || Kea da welet|| piou eo. | |(1)|| Unan || mennak || 'zo o lopaat || war an nor. || Kea || da || welet || piou eo. | ||
|- | |- | ||
| ||[[unan|un]] [[bennak|quelconque]]|| [[zo|est]] [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup> frapper ||[[war|sur]] [[art|le]] [[dor|porte]]. || [[mont|va]] [[da|pour]] [[gwelout|voir]] ||[[piv|qui]] [[COP|est]] | ||| [[unan|un]] || [[bennak|quelconque]] || [[zo|est]] [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup> frapper || [[war|sur]] [[art|le]] [[dor|porte]]. || [[mont|va]] || [[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> || [[gwelout|voir]] || [[piv|qui]] [[COP|est]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On frappe à la porte. Va voir qui c'est.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On frappe à la porte. Va voir qui c'est.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Emeur || o lopaat || war an nor. | |(1)|| Emeur || o lopaat || war || an nor. | ||
|- | |- | ||
| ||[[ | ||| [[emañ|est]].[[IMP|on]] || [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup> frapper || [[war|sur]] || [[art|le]] [[dor|porte]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On frappe à la porte.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On frappe à la porte.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 52 : | Ligne 56 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || E-kichen ||ez eus || barbecue. | |(1)|| E-kichen || ez eus || barbecue. | ||
|- | |||
||| [[e-kichen|à-côté]] || [[ez eus|est]] || barbecue | |||
|- | |- | ||
| || | |||colspan="10" | 'Ils font un barbecue à côté.' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || E || ti || an amezeien ||ez eus (/[[*]] zo) || barbecue. | |(1)|| E || ti || an amezeien || ez eus (/[[*]] zo) || barbecue. | ||
|- | |||
||| [[e-barzh|dans]] || [[ti|maison]] || [[art|le]] [[amezeg|voisin]].[[-ien|s]] || [[R]]<sup>[[+C]]</sup> [[ez eus|est]] (/[[*]] [[zo|est]] || barbecue | |||
|- | |- | ||
| || | |||colspan="10" | 'Ils font un barbecue à côté.' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Oc'h ober barbecue || emaint ||e-kichen. | |(1)|| Oc'h ober barbecue || emaint || e-kichen. | ||
|- | |- | ||
| ||[[particule o|à]] [[ober|faire]] barbecue || [[eman|sont]] || [[e-kichen|à-côté]] | ||| [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup>[[ober|faire]] barbecue || [[eman|sont]] || [[e-kichen|à-côté]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Ils font un barbecue à côté.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'Ils font un barbecue à côté.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Oc'h ober barbecue || emeur ||e-kichen. | |(1)|| Oc'h ober barbecue || emeur || e-kichen. | ||
|- | |- | ||
| ||[[particule o|à]] [[ober|faire]] barbecue || [[ | ||| [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup>[[ober|faire]] barbecue || [[emañ|est]].[[IMP|on]] || [[e-kichen|à-côté]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On fait un barbecue à côté.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On fait un barbecue à côté.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 100 : | Ligne 112 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Laerichoù ||'zo bet|| en ti. | |(1)|| Laerichoù || 'zo bet || en ti. | ||
|- | |- | ||
| ||[[laer|vol]]s || [[zo|est]] [[bet|été]] ||[[P.e|en]].[[art|le]] [[ti|maison]] | ||| [[laer|vol]].s || [[zo|est]] [[bet|été]] || [[P.e|en]].[[art|le]] [[ti|maison]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'J'ai été cambriolée.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'J'ai été cambriolée.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Laeret oun bet. | |(1)|| Laeret || oun || bet. | ||
|- | |- | ||
| ||[[laerañ|volé]] [[COP|suis]] [[bet|été]] | ||| [[laerañ|volé]] || [[COP|suis]] || [[bet|été]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On m'a volée!' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On m'a volée !' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 123 : | Ligne 139 : | ||
Istor: Mont a reoc'h er-maez deus an ti da glask ho pelo da vont d'ar bourk. N'emañ ket amañ ken. N'emañ ket ken ahe. | Istor: Mont a reoc'h er-maez deus an ti da glask ho pelo da vont d'ar bourk. N'emañ ket amañ ken. N'emañ ket ken ahe. | ||
phrase demandée : 'On m'a pris mon vélo.' | |||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Unan bennak ||a neus || laeret anezha. | |(1)|| Unan bennak || a neus || laeret || anezha. | ||
|- | |- | ||
| ||[[unan|un]] [[bennak|quelconque]]|| [[R]] [[kaout|a]] || [[laerañ|volé]] [[a|P]].[[pronom incorporé|lui]] | ||| [[unan|un]] [[bennak|quelconque]] || [[R]] [[kaout|a]] || [[laerañ|volé]] || [[a|P]].[[pronom incorporé|lui]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |' | |||colspan="10" | 'Quelqu'un l'a volé.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 146 : | Ligne 166 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(1)|| Devet ||ez eus koad ||'barzh an ti-mañ. | |(1)|| Devet || ez eus koad || 'barzh an ti-mañ. | ||
|- | |- | ||
||| [[deviñ|brûlé]] || [[R]]<sup>[[+C]]</sup> [[ez eus|est]] [[koad|bois]] || [[e-barzh|dans]] [[art|le]] [[ti|maison]]-[[DEM|ci]] | ||| [[deviñ|brûlé]] || [[R]]<sup>[[+C]]</sup> [[ez eus|est]] [[koad|bois]] || [[e-barzh|dans]] [[art|le]] [[ti|maison]]-[[DEM|ci]] | ||
Ligne 152 : | Ligne 172 : | ||
|||colspan="10" | 'On a brûlé du bois ici.' | |||colspan="10" | 'On a brûlé du bois ici.' | ||
|- | |- | ||
|||||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 169 : | Ligne 189 : | ||
|||colspan="10" | 'On a brûlé du bois ici.' | |||colspan="10" | 'On a brûlé du bois ici.' | ||
|- | |- | ||
|||||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 187 : | Ligne 207 : | ||
|(1)|| O || labourat || emaint || en || traoñ. | |(1)|| O || labourat || emaint || en || traoñ. | ||
|- | |- | ||
||| [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup> || [[labourat|travailler]] ||[[eman|sont]] || [[P.e|en]].[[art|le]] || [[traoñ|bas]] | ||| [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup> || [[labourat|travailler]] || [[eman|sont]] || [[P.e|en]].[[art|le]] || [[traoñ|bas]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" | 'Il y a les travaux en bas / on travaille en bas.' | |||colspan="10" | 'Il y a les travaux en bas / on travaille en bas.' | ||
|- | |- | ||
|||||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 204 : | Ligne 224 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(1)|| Amañ ||ez eus c'hoariet || gant an echedoù... || hag o deus || ket renket nentra. | |(1)|| Amañ || ez eus c'hoariet || gant an echedoù... || hag o deus || ket renket nentra. | ||
|- | |- | ||
||| [[Amañ|ici]] || [[R]]<sup>[[+C]]</sup> [[ez eus|est]] [[c'hoari|joué]] ||[[gant|avec]] [[art|le]] échecs || [[&|et]] 3PL [[kaout|a]] ||[[ket|pas]] rangé [[netra|rien]] | ||| [[Amañ|ici]] || [[R]]<sup>[[+C]]</sup> [[ez eus|est]] [[c'hoari|joué]] || [[gant|avec]] [[art|le]] échecs || [[&|et]] 3PL [[kaout|a]] || [[ket|pas]] rangé [[netra|rien]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" | 'On a joué aux échecs ici.' | |||colspan="10" | 'On a joué aux échecs ici.' | ||
|- | |- | ||
|||||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 223 : | Ligne 243 : | ||
|||colspan="10" | 'Il n'est pas beaucoup utilisé.' | |||colspan="10" | 'Il n'est pas beaucoup utilisé.' | ||
|- | |- | ||
|||||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 243 : | Ligne 263 : | ||
|||colspan="10" | 'Il y a souvent des vols de bicyclette ici.' | |||colspan="10" | 'Il y a souvent des vols de bicyclette ici.' | ||
|- | |- | ||
|||||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 254 : | Ligne 274 : | ||
|||colspan="10" | 'On vole souvent les vélos par ici.' | |||colspan="10" | 'On vole souvent les vélos par ici.' | ||
|- | |- | ||
|||||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 265 : | Ligne 285 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Da c'houde mer'nn || e vehe c'hoariet foutball || met va mamm || ne leske ket ac'hanon da vont/c'hoari. | |(1)|| Da c'houde || mer'nn || e vehe || c'hoariet || foutball || met va mamm || ne leske || ket || ac'hanon da vont/c'hoari. | ||
|- | |- | ||
| || [[da|à]]<sup>[[1]]</sup> [[goude|après]] midi ||[[R]] [[vez|était]] [[c'hoari|joué]] football || [[met|mais]] [[POSS|mon]]<sup>[[2]]</sup> [[mamm|mère]] || [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[leuskel|laissait]] [[ket|pas]] [[a|P]].[[pronom incorporé|moi]] [[da|de]]<sup>[[1]]</sup> [[mont|aller]]/[[c'hoari|jouer]] | ||| [[da|à]]<sup>[[1]]</sup> [[goude|après]] || [[merenn|midi]] || [[R]] [[vez|était]] || [[c'hoari|joué]] || football || [[met|mais]] [[POSS|mon]]<sup>[[2]]</sup> [[mamm|mère]] || [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[leuskel|laissait]] || [[ket|pas]] || [[a|P]].[[pronom incorporé|moi]] [[da|de]]<sup>[[1]]</sup> [[mont|aller]]/[[c'hoari|jouer]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On y jouait au football les après-midis, mais ma mère ne me laissait pas jouer.' | |||colspan="10" | 'On y jouait au football les après-midis, mais ma mère ne me laissait pas jouer.' | ||
|- | |- | ||
| | |||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 293 : | Ligne 313 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Adarre || o deus kereat || ar foucher! | |(1)|| Adarre || o deus || kereat || ar foucher! | ||
|- | |- | ||
| || [[adarre|encore]] || 3PL [[kaout|ont]] [[ker| | ||| [[adarre|encore]] || 3PL [[kaout|ont]] || [[ker|cher]].[[-aat|é]] || [[art|le]] [[foucher|impôts]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Ils ont encore augmenté les impôts!' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'Ils ont encore augmenté les impôts !' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 311 : | Ligne 333 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Amañ ar fakteur ||a base da seizh eur ||dach ar mintin. | |(1)|| Amañ || ar fakteur || a || base || da || seizh || eur || dach || ar mintin. | ||
|- | |- | ||
| ||[[Amañ|ici]] [[art|le]] facteur ||[[R]]<sup>[[1]]</sup> [[paseal|passe]] [[da|à]] [[numéraux cardinaux|sept]] [[eur|heure]] || [[deus|de]] [[art|le]] [[mintin|matin]] | ||| [[Amañ|ici]] || [[art|le]] [[fakteur|facteur]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> || [[paseal|passe]] || [[da|à]]<sup>[[1]]</sup> || [[numéraux cardinaux|sept]] || [[eur|heure]] || [[deus|de]] || [[art|le]] [[mintin|matin]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Ici ils distribuent le courrier à 7h.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'Ici ils distribuent le courrier à 7h.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 335 : | Ligne 359 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Er Frañs, || an dud ||a zreb || melfed. | |(1)|| Er || Frañs, || an dud || a zreb || melfed. | ||
|- | |- | ||
| ||[[P.e|en]].[[art|le]] France || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[debriñ|mange]] || escargots | ||| [[P.e|en]].[[art|le]] || [[nom propre|France]] || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[debriñ|mange]] || [[melc'hwed|escargots]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |En France, ils mangent des escargots. ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" |En France, ils mangent des escargots.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Er Frañs, || an dud ||a zreb || melfed. ||/|| Er Frañs ||e vez drebet|| melfed. | |(1)|| Er || Frañs, || an dud || a zreb || melfed. || / || Er || Frañs || e vez || drebet || melfed. | ||
|- | |- | ||
| ||[[P.e|en]].[[art|le]] France || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[debriñ|mange]] || escargots ||/||[[P.e|en]].[[art|le]] France || [[R]]<sup>[[4]]</sup> [[vez|est]] [[debriñ| | ||| [[P.e|en]].[[art|le]] || [[nom propre|France]] || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[debriñ|mange]] || escargots || / || [[P.e|en]].[[art|le]] || [[nom propre|France]] || [[R]]<sup>[[4]]</sup> [[vez|est]] || [[debriñ|mang]].[[-et (Adj.)|é]] || [[melc'hwed|escargots]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'En France, on mange des escargots.' | |||colspan="10" | 'En France, on mange des escargots.' | ||
|- | |- | ||
| ||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 362 : | Ligne 388 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || E lec'h all || e komansont ||da eizh eur. | |(1)|| E || lec'h || all || e || komansont || da || eizh || eur. | ||
|- | |- | ||
| ||[[P.e| | ||| [[P.e|en]] || [[lec'h|lieu]] || [[all|autre]] || [[R]]<sup>[[4]]</sup> || [[komañs|commencent]] || [[da|à]] || [[cardinal|8]] || [[eur|heure]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Ailleurs, ils commencent à huit heures.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'Ailleurs, ils commencent à huit heures.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Hennezh ||a zo tav || o klemm. | |(1)|| Hennezh || a zo || tav || o || klemm. | ||
|- | |- | ||
| ||[[DEM|celui.là]]||[[R]] [[zo|est]] [[atav|toujours]]|| [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup> | ||| [[DEM|celui.là]] || [[R]] [[zo|est]] || [[atav|toujours]] || [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup> || [[klemm|(se) plaindre]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Lui il se plaint.' | |||colspan="10" | 'Lui il se plaint.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
==== 7.3. Locatif universel en contexte épisodique ==== | ==== 7.3. Locatif universel en contexte épisodique ==== | ||
Ligne 387 : | Ligne 416 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || E Chin, || ar gouel penn kentañ ar bloaz ||a ioa || ar zuzun paset. | |(1)|| E || Chin, || ar gouel || penn || kentañ || ar bloaz || a ioa || ar zuzun || paset. | ||
|- | |||
||| [[P.e|en]] || [[nom propre|Chine]] || [[art|le]] [[gouel (M.)|fête]] || [[penn|bout]] || [[kentañ|premier]] || [[art|le]] [[bloaz|an]] || [[R]] [[COP|était]] || [[art|le]] [[sizhun|semaine]] || [[paseal|pass]].[[-et (Adj.)|é]] | |||
|- | |- | ||
| || | |||colspan="10" | 'En Chine, on a célébré le premier de l'an la semaine dernière.' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
([[*]] ''o paouez...'', [[*]] ''lidañ'', ''kalanna'' est le nom non de la fete, mais des étrennes) | ([[*]] ''o paouez... '', [[*]] ''lidañ'', ''kalanna'' est le nom non de la fete, mais des étrennes) | ||
=== 8. Lectures universelles sans modaux === | === 8. Lectures universelles sans modaux === | ||
Ligne 408 : | Ligne 439 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) | |(1) ... || an dud || o deus || gwelet || oa meho. | ||
|- | |- | ||
||| [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || 3PL [[kaout|a]] || [[gwelout|v]].[[-et (Adj.)|u]] || [[COP|était]] [[mezv|saoul]] | |||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'...on pouvait voir qu'il était saoul.' | |||colspan="10" | '...on pouvait voir qu'il était saoul.' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ar ministr kentañ a zo nin gavet re ziwehat, hag ozhpenn war ar marc'had ... | Ar ministr kentañ a zo nin gavet re ziwehat, hag ozhpenn war ar marc'had ... | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) | |(1) ... || e veze || gwelet || oa || meho. | ||
|- | |- | ||
||| [[R]] [[vez|était]] || [[gwelout|v]].[[-et (Adj.)|u]] || [[COP|était]] || [[mezv|saoul]] | |||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'...on pouvait voir qu'il était saoul.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | '...on pouvait voir qu'il était saoul.' | ||
|- | |||
||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ar ministr kentañ a zo nin gavet re ziwehat, hag ozhpenn war ar marc'had.... | Ar ministr kentañ a zo nin gavet re ziwehat, hag ozhpenn war ar marc'had.... | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) | |(1) ... || gwelet || e veze || oa || meho. | ||
|- | |- | ||
| || | | ||| [[gwelout|v]].[[-et (Adj.)|u]] || [[R]] [[vez|était]] || [[COP|était]] || [[mezv|saoul]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'...on pouvait voir qu'il était saoul.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | '...on pouvait voir qu'il était saoul.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 451 : | Ligne 488 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ar rhum a vez great || gant | |(1)|| Ar rhum || a vez || great || gant || "du sucre de canne". | ||
|- | |- | ||
| ||[[art|le]] rhum [[R]] [[vez|est]] [[ober|fait]]|| [[gant|avec]] du sucre de canne | ||| [[art|le]] rhum || [[R]] [[vez|est]] || [[ober|fait]] || [[gant|avec]] || "du sucre de canne" | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On fait le rhum avec du sucre de canne.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On fait le rhum avec du sucre de canne.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
=== 9. Verbes de parole/ opinion === | === 9. Verbes de parole/ opinion === | ||
Ligne 466 : | Ligne 504 : | ||
Istor: Bobby Fisher, an dud a lavare e oa alkolik, ha koulskoude oa ar gwellañ c'hoarier echek. | Istor: Bobby Fisher, an dud a lavare e oa alkolik, ha koulskoude oa ar gwellañ c'hoarier echek. | ||
réponse demandée : '...on disait qu'il était alcoolique.' | |||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Er bourk, || an dud a lavare ||e oa alkolik. | |(1)|| Er bourk, || an dud a lavare || e oa || alkolik. | ||
|- | |- | ||
| ||[[P.e|en]].[[art|le]] [[bourk|bourg]] ||[[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] [[R]] [[lavarout|disait]] || [[R]] [[COP|était]] alcoolique | ||| [[P.e|en]].[[art|le]] [[bourk|bourg]] || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] [[R]] [[lavarout|disait]] || [[R]] [[COP|était]] || alcoolique | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'...on disait | |||colspan="10" | '...on disait dans le bourg qu'il était alcoolique.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 489 : | Ligne 530 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || War ar journal ||eo skrivet || e veho brao || an amzer || warc'hoazh. | |(1)|| War ar journal || eo skrivet || e veho brao || an amzer || warc'hoazh. | ||
|- | |- | ||
| ||[[war|sur]] [[art|le]] journal || [[COP|est]] [[skrivañ|écrit]] ||[[R]] [[COP|sera]] [[brav|beau]] || [[art|le]] temps || [[warc'hoazh|demain]] | ||| [[war|sur]] [[art|le]] journal || [[COP|est]] [[skrivañ|écrit]] || [[R]] [[COP|sera]] [[brav|beau]] || [[art|le]] [[amzer|temps]] || [[warc'hoazh|demain]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Ils ont dit dans le journal qu'il ferait beau.' | |||colspan="10" | 'Ils ont dit dans le journal qu'il ferait beau.' | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" | | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Lavaret|| o deus || || '''e veho''' || brao || an amzer || warc'hoazh. | |(1)|| Lavaret || o deus || || '''e veho''' || brao || an amzer || warc'hoazh. | ||
|- | |- | ||
| || Lavaret|| o deus ||<u>an amzer</u> || '''a veho''' || brao || || warc'hoazh. | ||| Lavaret || o deus || <u>an amzer</u> || '''a veho''' || brao || || warc'hoazh. | ||
|- | |- | ||
| || Lavaret|| o deus ||<u>brao</u> || '''e veho''' |||| an amzer || warc'hoazh. | ||| Lavaret || o deus || <u>brao</u> || '''e veho''' |||| an amzer || warc'hoazh. | ||
|- | |- | ||
| || Lavaret|| o deus ||<u>warc'hoazh</u> || '''e veho''' |||| an amzer |||| brao. | ||| Lavaret || o deus || <u>warc'hoazh</u> || '''e veho''' |||| an amzer |||| brao. | ||
|- | |- | ||
| ||[[lavarout|dit]] || 3PL [[kaout|a]]|| ||[[R]] [[COP|sera]] ||[[brav|beau]] || [[art|le]] temps || [[warc'hoazh|demain]] | ||| [[lavarout|dit]] || 3PL [[kaout|a]] || || [[R]] [[COP|sera]] || [[brav|beau]] || [[art|le]] [[amzer|temps]] || [[warc'hoazh|demain]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Ils ont dit (dans le journal) qu'il ferait beau demain.' | |||colspan="10" | 'Ils ont dit (dans le journal) qu'il ferait beau demain.' | ||
|- | |- | ||
| ||||||||||colspan="10" |''Plougerneau'', [[M-L. B. (04/2016)]] | |||||||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', [[M-L. B. (04/2016)]] | ||
|} | |} | ||
Ligne 526 : | Ligne 567 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || N'eus || ([[*]]ket)|| nemet || ur vuhez! | |(1)|| N'eus || ([[*]]ket) || nemet || ur vuhez ! | ||
|- | |||
||| [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[ez eus|est]] || [[ket|pas]] || [[nemet|seulement]] || [[art|un]] <sup>[[1]]</sup>[[buhez|vie]] | |||
|- | |- | ||
| || | |||colspan="10" | 'On ne vit qu'une fois !' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ne vevomp || nemet || ur vuhez! | |(1)|| Ne vevomp || nemet || ur vuhez ! | ||
|- | |- | ||
| || [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[bevañ|vivons]] || [[nemet|seulement]] ||[[art|un]] <sup>[[1]]</sup>[[buhez|vie]] | ||| [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[bevañ|vivons]] || [[nemet|seulement]] || [[art|un]] <sup>[[1]]</sup>[[buhez|vie]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On ne vit qu'une fois!' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On ne vit qu'une fois !' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ne vever || nemet || ur vuhez! | |(1)|| Ne vever || nemet || ur vuhez ! | ||
|- | |- | ||
| || [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[bevañ|vit]].[[IMP|on]] || [[nemet|seulement]] ||[[art|un]] <sup>[[1]]</sup>[[buhez|vie]] | ||| [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[bevañ|vit]].[[IMP|on]] || [[nemet|seulement]] || [[art|un]] <sup>[[1]]</sup>[[buhez|vie]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On ne vit qu'une fois!' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On ne vit qu'une fois !' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ne vevomp || ([[*]]ket) || nemet || ur vuhez! | |(1)|| Ne vevomp || ([[*]]ket) || nemet || ur vuhez ! | ||
|- | |- | ||
| || [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[bevañ|vivons]] ||[[ket|pas]]|| [[nemet|seulement]] ||[[art|un]] <sup>[[1]]</sup>[[buhez|vie]] | ||| [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[bevañ|vivons]] || [[ket|pas]] || [[nemet|seulement]] || [[art|un]] <sup>[[1]]</sup>[[buhez|vie]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On ne vit qu'une fois!' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On ne vit qu'une fois !' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 569 : | Ligne 618 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(1)|| Ne rankchomp ket|| kondui pa || vezomp meho. | |(1)|| Ne rankchomp ket || kondui pa || vezomp meho. | ||
|- | |- | ||
||| [[ne]] [[rankout|devrions]] [[ket|pas]]||conduire [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> || [[vez|sommes]] [[mezv|saoul]] | ||| [[ne]] [[rankout|devrions]] [[ket|pas]] ||conduire [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> || [[vez|sommes]] [[mezv|saoul]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" | 'On ne devrait pas boire et conduire en même temps.' | |||colspan="10" | 'On ne devrait pas boire et conduire en même temps.' | ||
|- | |- | ||
|||||||colspan="10" |''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||||||colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ne rankchomp ket ||evañ ha kondui ||esambles. | |(1)|| Ne rankchomp ket || evañ || ha || kondui || esambles. | ||
|- | |||
||| [[ne]] [[rankout|devrions]] [[ket|pas]] || [[evañ|boire]] || [[&|et]] || [[konduiñ|conduire]] || [[asambles|ensemble]] | |||
|- | |- | ||
| || | |||colspan="10" | 'On ne devrait pas boire en conduisant (et non pas 'en ayant bu').' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Den ne defe evañ alkol ||ablamour e rankont || kondui da vont|| d'ar gear. | |(1)|| Den ne defe evañ alkol || ablamour e rankont || kondui da vont || d'ar gear. | ||
|- | |- | ||
| || [[nom nu|homme]] [[ne]] [[dleout|devrait]] [[evañ|boire]] alcool || [[abalamour|car]] [[R]] [[rankout|doivent]] || conduire [[da|pour]] [[mont|aller]] || [[da|à]] [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[kêr|foyer]] | ||| [[nom nu|homme]] [[ne]] [[dleout|devrait]] [[evañ|boire]] alcool || [[abalamour|car]] [[R]] [[rankout|doivent]] || conduire [[da|pour]] [[mont|aller]] || [[da|à]] [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[kêr|foyer]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Personne ne devrait boire et conduire en même temps.' | |||colspan="10" | 'Personne ne devrait boire et conduire en même temps.' | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" | | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Nag a voeson || ez eus ||evet! | |(1)|| Nag a voeson || ez eus || evet ! | ||
|- | |||
||| [[na(g)|que]] [[a|de]]<sup>[[1]]</sup> [[boeson|boisson]] || [[R]]<sup>[[+C]]</sup> [[ez eus|est]] || [[evañ|bu]] | |||
|- | |- | ||
| || | |||colspan="10" | 'On a bu beaucoup !' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 614 : | Ligne 667 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || N'eo ket brao || kountañ geier ||d'ur vamm! | |(1)|| N'eo ket brao || kountañ geier || d'ur vamm ! | ||
|- | |- | ||
| || [[ne]] [[COP|est]] [[ket|pas]] [[brav|beau]] ||[[kontañ|conter]] mensonges ||[[da|à]] | ||| [[ne]] [[COP|est]] [[ket|pas]] [[brav|beau]] || [[kontañ|conter]] mensonges || [[da|à]] [[art|un]] <sup>[[1]]</sup>[[mamm|maman]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On ne devrait jamais mentir à sa maman!' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On ne devrait jamais mentir à sa maman !' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
[[*]] Ne ranker ket gwalc'hiñ amañ! | [[*]] Ne ranker ket gwalc'hiñ amañ ! | ||
On ne doit pas laver ici! | On ne doit pas laver ici ! | ||
Ligne 632 : | Ligne 687 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || An dud || o deus ezhomm ||dour evit ||chom beo. | |(1)|| An dud || o deus ezhomm || dour evit || chom beo. | ||
|- | |- | ||
| ||[[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || 3PL [[kaout|a]] [[ezhomm|besoin]] ||[[dour|eau]] [[evit|pour]]|| [[chom|rester]] [[bev|vivant]] | ||| [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || 3PL [[kaout|a]] [[ezhomm|besoin]] || [[dour|eau]] [[evit|pour]] || [[chom|rester]] [[bev|vivant]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'On a besoin d'eau pour survivre.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'On a besoin d'eau pour survivre.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 645 : | Ligne 702 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Petra || nin gav ma ||evomp leazh || tarzhet? | |(1)|| Petra || nin gav ma || evomp leazh || tarzhet ? | ||
|- | |- | ||
| ||[[petra|quoi]] ||[[en em|se]]<sup>[[1]]</sup> [[kavout|trouve]] [[ma(r)|si]] || [[evañ|buvons]] [[laezh|lait]] || explosé | ||| [[petra|quoi]] || [[en em|se]]<sup>[[1]]</sup> [[kavout|trouve]] [[ma(r)|si]] || [[evañ|buvons]] [[laezh|lait]] || explosé | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Qu'est-ce qui arrive si on boit du lait tourné ?' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'Qu'est-ce qui arrive si on boit du lait tourné ?' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 657 : | Ligne 716 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Pa lammomp ||en un toull dour || ez omp glepet. | |(1)|| Pa lammomp || en un toull dour || ez omp glepet. | ||
|- | |||
||| [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> [[lammat|sautons]] || [[P.e|en]] [[art|un]] [[toull|trou]] [[dour|eau]] || [[R]] [[COP|sommes]] [[gleb|mouillé]] | |||
|- | |- | ||
| || | |||colspan="10" | 'Si on saute dans une piscine, on est mouillé.' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 669 : | Ligne 730 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ma respontomp fall || omp taolet a-gostez, || ne c'hoariomp ket ken. | |(1)|| Ma respontomp fall || omp taolet a-gostez, || ne c'hoariomp ket ken. | ||
|- | |||
||| [[ma(r)|si]] répondons [[fall|mauvais]] || [[COP|sommes]] [[taoler|jeté]] [[a-gostez|de-côté]] || [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[c'hoari|jouons]] [[ket|pas]] [[ken|plus]] | |||
|- | |- | ||
| || | |||colspan="10" | 'Si on donne une mauvaise réponse, on est éliminé.' | ||
|- | |- | ||
||| | ||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | ||
|} | |} | ||
Ligne 683 : | Ligne 746 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ma respontan fall || ez oun taolet a-gostez, || ne c'hoarian ket ken. | |(1)|| Ma respontan fall || ez oun taolet a-gostez, || ne c'hoarian ket ken. | ||
|- | |- | ||
| ||[[ma(r)|si]] réponds [[fall|mauvais]] || [[R]] [[COP|suis]] [[taoler|jeté]] [[a-gostez|de-côté]]|| [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[c'hoari|joue]] [[ket|pas]] [[ken|plus]] | ||| [[ma(r)|si]] réponds [[fall|mauvais]] || [[R]] [[COP|suis]] [[taoler|jeté]] [[a-gostez|de-côté]] || [[ne]]<sup>[[1]]</sup> [[c'hoari|joue]] [[ket|pas]] [[ken|plus]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" |'Si je donne une mauvaise réponse, je suis éliminée.' ||||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'Si je donne une mauvaise réponse, je suis éliminée.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
Ligne 695 : | Ligne 760 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Pa || hon eus ur friad, ||e rankomp || evañ ur || banne gwin tomm. | |(1)|| Pa || hon eus ur friad, || e rankomp || evañ ur || banne gwin tomm. | ||
|- | |- | ||
| || [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> || 1PL [[kaout|a]] [[art|un]] rhume || [[R]] [[rankout|doit]]|| [[evañ|boire]] [[art|un]] ||[[banne|verrée]] [[gwin|vin]] [[tomm|chaud]] | ||| [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> || 1PL [[kaout|a]] [[art|un]] rhume || [[R]] [[rankout|doit]] || [[evañ|boire]] [[art|un]] || [[banne|verrée]] [[gwin|vin]] [[tomm|chaud]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" | 'Quand on a un rhume, on doit boire un verre de vin chaud.' ||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'Quand on a un rhume, on doit boire un verre de vin chaud.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (2) || Pa an dud || o deus ur friad,|| eo mat ||evañ ur || banne gwin tomm. | |(2)|| Pa an dud || o deus ur friad, || eo mat || evañ ur || banne gwin tomm. | ||
|- | |- | ||
| || [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]]|| 3PL [[kaout|ont]] [[art|un]] rhume || [[COP|est]] [[mat|bon]] ([[PRO]]) || [[evañ|boire]] [[art|un]] ||[[banne|verrée]] [[gwin|vin]] [[tomm|chaud]] | ||| [[pa|quand]]<sup>[[1]]</sup> [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || 3PL [[kaout|ont]] [[art|un]] rhume || [[COP|est]] [[mat|bon]] ([[PRO]]) || [[evañ|boire]] [[art|un]] || [[banne|verrée]] [[gwin|vin]] [[tomm|chaud]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="10" | 'Quand on a un rhume, on doit boire un verre de vin chaud.' ||||''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||colspan="10" | 'Quand on a un rhume, on doit boire un verre de vin chaud.' | ||
|- | |||
||||||||||| colspan="10" | ''Plougerneau'', M-L. B. (04/2016) | |||
|} | |} | ||
[[*]] Pa ur friad o deus an dud, eo mat evañ ur banne gwin tomm. | [[*]] Pa ur friad o deus an dud, eo mat evañ ur banne gwin tomm. | ||
== Remerciements == | == Remerciements == |
Version du 11 mai 2022 à 09:01
Cette élicitation est opérée par Mélanie Jouitteau, à la demande de Patricia Cabredo-Hofherr, (Paris VIII, CNRS).
La séance se passe au domicile de la locutrice à Plougerneau, en deux séances entrecoupées d'une pause au jardin.
Les phrases de contexte ont été présentées en breton, dans la variété donnée la veille par H. Gaudart en cornouaillais de l'Est, en lui demandant de les corriger pour les calibrer à son dialecte.
Ce choix méthodologique a posé des problèmes car M-L. B. a peu de flexibilité dialectale et un accès malaisé à l'écrit. Un autre problème s'y est rajouté, qui provient du vouvoiement dans les consignes. Ces phrases de contexte sont adressées au locuteur qui doit ensuite répondre à la question. Ce système a été une source de confusion tout le long de la séance. Le cas échéant, des traductions en français ont été fournies à l'oral. La locutrice déclare explicitement au début de la séance qu'il lui est plus aisé de donner la phrase en breton si le contexte lui est donné en français. Le système des contextes en breton a été cependant gardé au maximum lors de l'élicitation pour tester la comparabilité des variétés de breton de Scaër et Plougerneau pour une locutrice monolingue dans la variété de Plougerneau.
1. Impersonnels existentiels ancrés
(ancrés à un point spécifique dans l’espace et dans le temps)
1.1
Contexte: Vous êtes chez des amis. Vous entendez quelqu'un arriver.
Istor: 'Barzh ti mignoned emaoc'h. Klevout a reoc'h unan bennak oc'h en en gaout.
(1) | Unan | mennak | 'zo o lopaat | war an nor. | Kea | da | welet | piou eo. | ||||||
un | quelconque | est à4 frapper | sur le porte. | va | pour1 | voir | qui est | |||||||
'On frappe à la porte. Va voir qui c'est.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Emeur | o lopaat | war | an nor. | ||||||||||
est.on | à4 frapper | sur | le porte | |||||||||||
'On frappe à la porte.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(* degouezhout)
1.2.
Contexte: Vous êtes dans le jardin. Vous sentez l'odeur d'un barbecue. Vous dites à votre ami:
Istor: Er jardrin emaoc'h. C'hwezh ar barbecue 'zo e-kichen. Lavar d'ho mignon:
(1) | E-kichen | ez eus | barbecue. | |||||||||||
à-côté | est | barbecue | ||||||||||||
'Ils font un barbecue à côté.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | E | ti | an amezeien | ez eus (/* zo) | barbecue. | |||||||||
dans | maison | le voisin.s | R+C est (/* est | barbecue | ||||||||||
'Ils font un barbecue à côté.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Oc'h ober barbecue | emaint | e-kichen. | |||||||||||
à4faire barbecue | sont | à-côté | ||||||||||||
'Ils font un barbecue à côté.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Oc'h ober barbecue | emeur | e-kichen. | |||||||||||
à4faire barbecue | est.on | à-côté | ||||||||||||
'On fait un barbecue à côté.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
2. Impersonnels existentiels vagues
(l’événement a eu lieu à un moment dans le passé)
2.1
Contexte: Vous rentrez d’un long voyage et vous vous rendez compte que votre maison a été cambriolée:
Istor: C'hwi zo deuet endro d'ar gear war-lerc'h ur veaj hir. Gwelet ho peus ez eus bet tud en ti.
(1) | Laerichoù | 'zo bet | en ti. | |||||||||||
vol.s | est été | en.le maison | ||||||||||||
'J'ai été cambriolée.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Laeret | oun | bet. | |||||||||||
volé | suis | été | ||||||||||||
'On m'a volée !' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
2.2.
Contexte : Vous sortez de chez vous pour aller au bourg en vélo. Votre vélo n’est plus là:
Istor: Mont a reoc'h er-maez deus an ti da glask ho pelo da vont d'ar bourk. N'emañ ket amañ ken. N'emañ ket ken ahe.
phrase demandée : 'On m'a pris mon vélo.'
(1) | Unan bennak | a neus | laeret | anezha. | ||||||||||
un quelconque | R a | volé | P.lui | |||||||||||
'Quelqu'un l'a volé.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
3. Évidentiel indirect
(l’événement est inféré à partir d’indications indirectes – visuelles en premier lieu)
3.1
Contexte : Sherlock Holmes entre dans une vieille maison et observe des morceaux de bois brulé.
Istor: Barzh un ti kozh eo eat Sherlock Holmes, hag a sell mat ouzh tammoù koad devet.
(1) | Devet | ez eus koad | 'barzh an ti-mañ. | ||||||||||
brûlé | R+C est bois | dans le maison-ci | |||||||||||
'On a brûlé du bois ici.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
3.2
Contexte : Sherlock Holmes entre dans une vieille maison et sent une odeur de bois brulé.
Istor: Barzh un ti kozh eo eat Sherlock Holmes, hag e sant c'hwezh ar c'hoad devet.
(1) | Amañ | ez eus | devet | koad. | |||||||||
ici | R+C est | brûlé | bois | ||||||||||
'On a brûlé du bois ici.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
3.3.
Contexte: Vous sentez la terre trembler sous le bâtiment dans lequel vous vous trouvez. Vous vous rappelez avoir vu ce matin des travaux dans la rue.
Istor: C'hwi gav deoc'h an douar 'zo o krenañ dinian an ti el lec'h ma maoc'h. Sonj 'peus bezañ gwelet er mintin e oa labourioù e stread.
(1) | O | labourat | emaint | en | traoñ. | ||||||||
à4 | travailler | sont | en.le | bas | |||||||||
'Il y a les travaux en bas / on travaille en bas.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
4. Avec prédicats à sujet pluriel
Contexte : Imaginez un jeu d’échecs géant dans un parc public. D’habitude les pièces sont soigneusement rangées. Or en ce moment, les pièces sont un peu partout, sur l’échiquier et à côté. Deux amis passent à côté et disent:
Istor: Choujal a reoc'h eur c'hoari echek bras er park, ha ne vez ket implijet gwall alies. It beha mat e vez renket pep tra propik, met hirio e vez kavet an tammoù lesket forzh peleac'h, war ar c'hoari hag e-kichen. Daou vignon a zo o paseal e-kichen, hag e lavaront:
(1) | Amañ | ez eus c'hoariet | gant an echedoù... | hag o deus | ket renket nentra. | ||||||||
ici | R+C est joué | avec le échecs | et 3PL a | pas rangé rien | |||||||||
'On a joué aux échecs ici.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
usage indépendant de gwall.
(1) | ne vez | ket | implijet | gwall. | |||||||||
ne est | pas | employ.é | beaucoup | ||||||||||
'Il n'est pas beaucoup utilisé.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
5. Emplois existentiels avec prédication habituelle
5.1
Contexte: Le quartier est dangereux.
Istor: Danjerus eo ar c'harter.
(1) | Alies | e vez | beloioù | dispariset. | |||||||||
souvent | R est | vélo.s | disparu | ||||||||||
'Il y a souvent des vols de bicyclette ici.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Amañ | e vez | laeret | alies | ar veloioù. | ||||||||
ici | R est | volé | souvent | le vélos | |||||||||
'On vole souvent les vélos par ici.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
5.2
Contexte : Quand j'étais petite, chez nous il y avait un parc où on jouait au football (il était joué...).
Istor: Pa oan bihan e ioa er bourk ur park, lec'h ma veze c'hoariet foutball.
(1) | Da c'houde | mer'nn | e vehe | c'hoariet | foutball | met va mamm | ne leske | ket | ac'hanon da vont/c'hoari. | ||||
à1 après | midi | R était | joué | football | mais mon2 mère | ne1 laissait | pas | P.moi de1 aller/jouer | |||||
'On y jouait au football les après-midis, mais ma mère ne me laissait pas jouer.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
La forme impersonnelle en -er, proposée, est rejetée.
* Da c'houde mer'nn e veher o c'hoari foutball met va mamm ne leske ket ac'hanon da vont.
(* Prezeg a ran, 'Je parle')
6. Lectures corporatives / collectives existentielles
6.1.
Contexte : Trois vieux hommes sont attablés au café. Ils ne sont pas vraiment intéressés par la politique et ne savent même pas vraiment comment fonctionne le gouvernement. L’un d’eux lit la une d'un journal annoncant une augmentation d’impôts :
Istor: Tri baotr kozh azezet e-barzh un asteleuri. N'int ket gwall intereset gant ar bolitikerezh, ha ne ouzont ket memes peseurt mod e tro ar gouarnamant. Unan diouto a lenn skrivet bras war ur journal bennak eo kereat ar foucher:
(1) | Adarre | o deus | kereat | ar foucher! | ||||||||||
encore | 3PL ont | cher.é | le impôts | |||||||||||
'Ils ont encore augmenté les impôts !' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(* tri faotr, * un davarn, * ar c'hresk)
6.2. Lectures corporatives / collectives génériques
Contexte: Vous rencontrez une nouvelle voisine. Elle vous pose des questions sur le service de la poste.
Istor: C'hwi 'zo nin gavet gant un amezogez nevez. Goulenn a ra ganoc'h diwar-benn ar servij lizhiri:
(1) | Amañ | ar fakteur | a | base | da | seizh | eur | dach | ar mintin. | |||||
ici | le facteur | R1 | passe | à1 | sept | heure | de | le matin | ||||||
'Ici ils distribuent le courrier à 7h.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
17h: da bemp eur ar an noz
(* a c'houl)
7. Locatifs universels, sans implication d’obligation
[i.e. régularité observée]
7.1.
Contexte : Il y a des gens qui ont des coutumes étranges. Par exemple,
Istor: Tud zo hag a zebr traoù drol. Lakomp:
(1) | Er | Frañs, | an dud | a zreb | melfed. | |||||||||
en.le | France | le 1gens | R1 mange | escargots | ||||||||||
En France, ils mangent des escargots.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Er | Frañs, | an dud | a zreb | melfed. | / | Er | Frañs | e vez | drebet | melfed. | |
en.le | France | le 1gens | R1 mange | escargots | / | en.le | France | R4 est | mang.é | escargots | ||
'En France, on mange des escargots.' | ||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
7.2
Contexte : Votre ami se plaint que son travail commence à 8 heures.
Istor: Hoc'h kamalad a vez atav o klemm ablamour e koumañs e labour da 8e hanter.
(1) | E | lec'h | all | e | komansont | da | eizh | eur. | ||||||
en | lieu | autre | R4 | commencent | à | 8 | heure | |||||||
'Ailleurs, ils commencent à huit heures.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Hennezh | a zo | tav | o | klemm. | |||||||||
celui.là | R est | toujours | à4 | (se) plaindre | ||||||||||
'Lui il se plaint.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
7.3. Locatif universel en contexte épisodique
Contexte : Vous venez de rentrer de Chine, et vous expliquez les traditions différentes qu'il y a là-bas. Vous expliquez qu'en Bretagne, le premier de l'an c'est le premier janvier, alors que c'est un autre jour en Chine.
Istor: Emaoc'h oc'h en en gaout deus bro Chin, hag o tisplegañ an doareoù kozh disevel da heno. Anmañ e Breizh, an dewezh kentañ ar bloaz a zo an derwezh kentañ da miz genver. E Chin n'eo ket memes poent.
(1) | E | Chin, | ar gouel | penn | kentañ | ar bloaz | a ioa | ar zuzun | paset. | |||||
en | Chine | le fête | bout | premier | le an | R était | le semaine | pass.é | ||||||
'En Chine, on a célébré le premier de l'an la semaine dernière.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(* o paouez... , * lidañ, kalanna est le nom non de la fete, mais des étrennes)
8. Lectures universelles sans modaux
8.1
Contexte: Le ministre est arrivé en retard, et en plus... il semblait avoir bu.
Ar ministr kentañ a zo nin gavet re ziwehat, hag ozhpenn war ar marc'had...
(1) ... | an dud | o deus | gwelet | oa meho. | |||||||||
le 1gens | 3PL a | v.u | était saoul | ||||||||||
'...on pouvait voir qu'il était saoul.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
Ar ministr kentañ a zo nin gavet re ziwehat, hag ozhpenn war ar marc'had ...
(1) ... | e veze | gwelet | oa | meho. | |||||||||
R était | v.u | était | saoul | ||||||||||
'...on pouvait voir qu'il était saoul.' | |||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
Ar ministr kentañ a zo nin gavet re ziwehat, hag ozhpenn war ar marc'had....
(1) ... | gwelet | e veze | oa | meho. | ||||||||||
v.u | R était | était | saoul | |||||||||||
'...on pouvait voir qu'il était saoul.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(* dale)
8.2
Contexte: Vous êtes à Cuba, dans une rhumerie. Vous demandez au guide de quoi est fait le rhum, et le guide vous répond:
Istor: E Kuba emaoc'h, e-barzh un uzin a ra rhum. Goulenn a reoc'h gant petra e vez great ar rhum, hag ar guid a respont deoc'h:
(1) | Ar rhum | a vez | great | gant | "du sucre de canne". | |||||||||
le rhum | R est | fait | avec | "du sucre de canne" | ||||||||||
'On fait le rhum avec du sucre de canne.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
9. Verbes de parole/ opinion
9.1
Contexte: Bobby Fisher était un des meilleurs joueurs d’échecs, même si on disait (dans le bourg) qu'il était alcoolique.
Istor: Bobby Fisher, an dud a lavare e oa alkolik, ha koulskoude oa ar gwellañ c'hoarier echek.
réponse demandée : '...on disait qu'il était alcoolique.'
(1) | Er bourk, | an dud a lavare | e oa | alkolik. | ||||||||||
en.le bourg | le 1gens R disait | R était | alcoolique | |||||||||||
'...on disait dans le bourg qu'il était alcoolique.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
michtra = memestra
9.2
Contexte: Mes amis veulent savoir si j'irai me promener avec eux le lendemain.
Istor: Va c'hamaladezed o deus c'hoant gouzout ma 'z'in da bourmen ganto warc'hoazh.
(1) | War ar journal | eo skrivet | e veho brao | an amzer | warc'hoazh. | |||||||||
sur le journal | est écrit | R sera beau | le temps | demain | ||||||||||
'Ils ont dit dans le journal qu'il ferait beau.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Lavaret | o deus | e veho | brao | an amzer | warc'hoazh. | ||||||||
Lavaret | o deus | an amzer | a veho | brao | warc'hoazh. | |||||||||
Lavaret | o deus | brao | e veho | an amzer | warc'hoazh. | |||||||||
Lavaret | o deus | warc'hoazh | e veho | an amzer | brao. | |||||||||
dit | 3PL a | R sera | beau | le temps | demain | |||||||||
'Ils ont dit (dans le journal) qu'il ferait beau demain.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
10. Universel non-restreint
(pas de locatif, pas de groupe particulier visé)
10.1
Contexte: Il y a quelqu'un qui ne sait pas encore s'il ira à l'étranger pendant un an ou pas.
Istor: Unan ne hoar ket c'hoazh ma zeio ma ne zeio ket d'an etranjer pad bloaz.
(1) | N'eus | (*ket) | nemet | ur vuhez ! | ||||||||||
ne1 est | pas | seulement | un 1vie | |||||||||||
'On ne vit qu'une fois !' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Ne vevomp | nemet | ur vuhez ! | |||||||||||
ne1 vivons | seulement | un 1vie | ||||||||||||
'On ne vit qu'une fois !' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Ne vever | nemet | ur vuhez ! | |||||||||||
ne1 vit.on | seulement | un 1vie | ||||||||||||
'On ne vit qu'une fois !' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Ne vevomp | (*ket) | nemet | ur vuhez ! | ||||||||||
ne1 vivons | pas | seulement | un 1vie | |||||||||||
'On ne vit qu'une fois !' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
10.2
Contexte: Après une fête bien arrosée, les gens décident qu'il ne serait pas sage de conduire, et ils décident de rester dormir où ils sont.
Istor: D'ar gouel ez eus bet maread a voeson, hag an dud o deus choujet nompas kondui da vont d'ar gear, hag e chomint da gousket war al leac'h.
(1) | Ne rankchomp ket | kondui pa | vezomp meho. | |||||||||
ne devrions pas | conduire quand1 | sommes saoul | ||||||||||
'On ne devrait pas boire et conduire en même temps.' | ||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Ne rankchomp ket | evañ | ha | kondui | esambles. | |||||||||
ne devrions pas | boire | et | conduire | ensemble | ||||||||||
'On ne devrait pas boire en conduisant (et non pas 'en ayant bu').' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Den ne defe evañ alkol | ablamour e rankont | kondui da vont | d'ar gear. | ||||||||||
homme ne devrait boire alcool | car R doivent | conduire pour aller | à le 1foyer | |||||||||||
'Personne ne devrait boire et conduire en même temps.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(1) | Nag a voeson | ez eus | evet ! | |||||||||||
que de1 boisson | R+C est | bu | ||||||||||||
'On a bu beaucoup !' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
10.3
Contexte: Une mère comprend que son fils lui a raconté des carabistouilles pendant un moment, en prétendant être à l'école alors qu'il n'y était pas. Quand le fils rentre, la mère dit, comme pour elle-même mais assez fort pour qu'il entende:
(1) | N'eo ket brao | kountañ geier | d'ur vamm ! | |||||||||||
ne est pas beau | conter mensonges | à un 1maman | ||||||||||||
'On ne devrait jamais mentir à sa maman !' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
* Ne ranker ket gwalc'hiñ amañ !
On ne doit pas laver ici !
10.4.
(1) | An dud | o deus ezhomm | dour evit | chom beo. | ||||||||||
le 1gens | 3PL a besoin | eau pour | rester vivant | |||||||||||
'On a besoin d'eau pour survivre.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
11. Conditionnels
11.1
(1) | Petra | nin gav ma | evomp leazh | tarzhet ? | ||||||||||
quoi | se1 trouve si | buvons lait | explosé | |||||||||||
'Qu'est-ce qui arrive si on boit du lait tourné ?' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
11.2
(1) | Pa lammomp | en un toull dour | ez omp glepet. | |||||||||||
quand1 sautons | en un trou eau | R sommes mouillé | ||||||||||||
'Si on saute dans une piscine, on est mouillé.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
11.3
(1) | Ma respontomp fall | omp taolet a-gostez, | ne c'hoariomp ket ken. | |||||||||||
si répondons mauvais | sommes jeté de-côté | ne1 jouons pas plus | ||||||||||||
'Si on donne une mauvaise réponse, on est éliminé.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
La forme en -r de l'impersonnel est explicitement rejetée.
* Ma responteur fall ez eur taolet a-gostez, ne c'hoarier ket ken.
(1) | Ma respontan fall | ez oun taolet a-gostez, | ne c'hoarian ket ken. | |||||||||||
si réponds mauvais | R suis jeté de-côté | ne1 joue pas plus | ||||||||||||
'Si je donne une mauvaise réponse, je suis éliminée.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
11.4
(1) | Pa | hon eus ur friad, | e rankomp | evañ ur | banne gwin tomm. | |||||||||
quand1 | 1PL a un rhume | R doit | boire un | verrée vin chaud | ||||||||||
'Quand on a un rhume, on doit boire un verre de vin chaud.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
(2) | Pa an dud | o deus ur friad, | eo mat | evañ ur | banne gwin tomm. | |||||||||
quand1 le 1gens | 3PL ont un rhume | est bon (PRO) | boire un | verrée vin chaud | ||||||||||
'Quand on a un rhume, on doit boire un verre de vin chaud.' | ||||||||||||||
Plougerneau, M-L. B. (04/2016) |
* Pa ur friad o deus an dud, eo mat evañ ur banne gwin tomm.
Remerciements
Merci à M-L. B. pour son accueil chaleureux.