Différences entre les versions de « La spirantisation »

De Arbres
Ligne 118 : Ligne 118 :
|(3)|| oñm '''z'''adou, ||oñm '''v'''arkou, || oñm '''c'h'''adoar ||  ''Goelo''
|(3)|| oñm '''z'''adou, ||oñm '''v'''arkou, || oñm '''c'h'''adoar ||  ''Goelo''
|-
|-
|| ||hon '''t'''adou, ||hor '''p'''arkou, || hor '''c'h'''ador ||  ''Standard''
|| ||hon '''t'''adoù, ||hor '''p'''arkoù, || hor '''c'h'''ador ||  ''Standard''
|-
|-
| ||[[POSS]].1PL pères ||[[POSS]].1PL champs  || [[POSS]].1PL chaise ||  
| ||[[POSS]].1PL pères ||[[POSS]].1PL champs  || [[POSS]].1PL chaise ||  

Version du 29 novembre 2012 à 23:21

La mutation consonantique dite 'spirante', notée sur ce site par un exposant 2, est déclenchée par:


les déterminants possessifs ma, va, em, am (1SG), he (3SGF), o (3PL)
les pronoms objet proclitiques ma, va, em, am (1SG), he (3SGF), o (3PL)
les cardinaux tri, teir (3), pevar et peder (4), nav (9)


Consonne initiale mutable: K T P G Gw D B M
2. C'h Z F _ _ _ _ _


exemples

1SG

(1) troet davet va2 zaol.
tourné vers ma table
'... tournée vers ma table.', standard, Ar Barzhig (1976:29)

3SGF

(2) Ober a rae war-dro he2 fatatez.
faire R faisait sur-autour POSS.3SGF patates
'Elle s'occupait de ses patates.', standard, Ar Barzhig (1976:29)


(3) Ret e oa dezhi foetañ hent evit he2 fañsion.
obligé R était à.3SGF fouetter chemin pour sa pension
'Elle devait courir les routes pour sa pension.', standard, Ar Barzhig (1976:29)


(4) e toull dor he2 c'hegin.
dans trou porte sa cuisine
'dans l'encadrement de la porte de sa cuisine.', standard, Ar Barzhig (1976:29)


(5) gant he2 zavañjer lous.
avec son tablier sale
'avec son tablier sale.', standard, Ar Barzhig (1976:29)
  • e2 zaksi , 'son taxi (à elle)', trégorrois (Plougrescant), Le Dû (2012:38)

3PL

  • ó2 hɑ̃miõn, 'leur camion', trégorrois (Plougrescant), Le Dû (2012:38)

variation dialectale

En Goelo comme en trégorrois, les possessifs déclenchent des mutations sensiblement différentes du standard (Koadig 2010:43).

voisement en P>V

La mutation spirante P>F déclenchée par le possessif 1SG est voisée (P>V, comme en français dans 'neuf hommes').


(2) vènn
ma fènn
POSS.1SG tête
'ma tête' Goelo, Koadig (2010:43)
  • me2 vhésk, 'mon poisson', trégorrois (Plougrescant), Le Dû (2012:38)


voisement en F>V

(3) Ma vri 'dosta deus an douar.
mon nez approche de le terre
'Mon nez s'approche du sol (la côte est raide!).'
Le Scorff, Ar Borgn (2011:28)

possessif 1PL

Le possessif 1PL déclenche la mutation réduite K > C'H, comme en Léon ou en standard, mais aussi la mutation spirante.


(3) oñm zadou, oñm varkou, oñm c'hadoar Goelo
hon tadoù, hor parkoù, hor c'hador Standard
POSS.1PL pères POSS.1PL champs POSS.1PL chaise
'nos pères, nos champs, notre chaise.' Goelo, Koadig (2010:43)


  • õm2 vhlijadur, 'notre plaisir', trégorrois (Plougrescant), Le Dû (2012:38)

Terminologie

Cette mutation consonantique est dite:

- 'mutation spirante' (dictionnaire Mouladurioù Hor Yezh)
- 'mutation par spiration' (Chalm 2008, Le Dû 2012:39)

Et en breton:

- kemmadur dre c'hwezhadenniñ (Chalm 2008)
- kemmadur dre c'hwezhañ

Bibliographie