Kervella (1947)

De Arbres
(Redirigé depuis Kervella (1995))
  • Kervella, Frañsez. 1947. Yezhadur bras ar brezhoneg, Skridoù Breizh, La Baule.


Kervella est natif de la langue, élevé par ses grands-parents principalement monolingues (Preder 1972a).


à propos

langue et variété(s) dialectales

Frañsez Kervella a basé centralement sa grammaire sur les variétés de breton qu'il maitrise, le parlé de Dirinon et Loperhet avec une influence venant de Lannion. Hemon considère tout de même que la grammaire de Kervella est la grammaire d'un dialecte du breton.

Denez (1993:27) cite un long extrait d'une lettre de Frañsez Kervella à Roparzh Hemon en 1970, où Kervella détaille d'autres influences dialectales, dues principalement à son expérience de correcteur pour Skol Ober et à la confrontation avec d'autres variétés durant son service militaire.


 "A-wechoù ez eo bet tamallet ouzh Frañsez Kervella da vezañ kemeret "rannyezhig Dirinonn ha Loperc'hed" da ziazez d'e Yezhadur. Ne gomprenan ket gwall vat (...) Bezet a vezo, gloazet a seblant bezañ bet F. Kervella gant an tamall, dreist-holl o tont a-berzh Roparzh Hemon. E 1970 e skrive dezhañ: 
 " (...) Kement ha ma gomprenan e kavit-c'hwi diazez ar brezhoneg war ar skridoù hepken.
 Evidon-me ez eo disheñvel an traoù: war ar skridoù eo bet diazezet ul lodenn vat deus va anaoudegezh, hogen war ar yezh komzet eo bet diazezet ivez. Hag an diazez kentañ a zo bet, hen anzav a ran ivez, yezh an dud a gleven o komz en-dro din pa oan yaounank. (...) Un oad a zo bet, ur wech ledanaet va zachenn, lakaomp pa oam etre pemzek hag ugent vloaz, ma oan douget, evel kalz re all da blaouiañ gerioù dianav din ha da ober implij anezho hep gouzout re vat o zalvoudegezh. Ken abred all e oan krog avat da "sevel va skouarn" ha da deuler evezh ouzh ar pezh a veze lavaret en-dro din. Ha me ugent vloaz a-vec'h, ur wech aet da studier, setu ma krogis da gelenn ar yezh hag, evel ma ouezer, n'eus ket gwelloc'h doare eget kelenn evit deskiñ, dre ma teu neuze war wel ar skoilhoù a deuker warno. Digarez am boa evel-se da ober anaoudegezh gant tud o tont eus meur a gorn a Vreizh-Izel. (...) Diwezhatoc'h, ha me soudard e-pad ar brezel, em boa an eurvad ivez da vezañ gant paotred eus meur a gorn eus ar vro, eus Leon (Kleder), eus Kerne (Lennon, Skrignag, Pluskelleg) ha dreist-holl eus Treger Izel (Plufur, Plouared, Pederneg) ha yezh ar re-mañ dreist-holl a oa dispar."
                               Kervella, cité dans Denez (1993:27)


Preder, tout en soulignant la qualité de la grammaire en ce qui concerne les dialectes de Dirinon et Lannion, pointe un manque de connaissances historiques et du parlé vannetais.

 Preder (1972a):
 "… n'eo nemet reizh lavarout ned a ket e anaouedegezh gwall belloc'h eget ar pezh en deus desket pa oa bugel pe en deus kavet tu da gavout el lec'h m'emañ o vevañ, eleze, a gredan, teodyezh Dirinon ha hini Lannuon. En aner e klaskfed en e levrioù pe e oberennoù gramadegel notennoù sonn a-zivout ar brezhonegoù all (ar gwenedeg pergen), ha nebeutoc'h c'hoazh a-zivout ar grennyezh."

histoire éditoriale

Le manuscrit date de 1943, comme le souligne Denez (1993:30).


 "Dre wall an darvoudoù an hini eo na zeuas ar yezhadur er-maez nemet e 1947. Met Kerkent hag an hañv 1943 e oa echu da vat, goude m'he doe Vetig an Dred, a oa ganti ur skriverez er gêr, savet ar roll-gerioù da lakaat e dibenn al levr."
                                                             Denez (1993:30)


La numérotation des chapitres est constante entre les deux éditions de 1947 et 1995.

  • seconde édition 1995. Yezhadur bras ar brezhoneg, édition Al Liamm.

extraits sur ce site

Kervella (1947:§234.III.), calcul de ket et nemet
Kervella (1947:§234), ket quand il y a un autre adverbe négatif
Kervella (1947:§475), l'indéfini de choix libre an neb a… et sa relative
Kervella (1947:§476), les indéfinis de choix libre composés d'un mot interrogatif et bennak.

erratum

Dans l'édition de 1995 de Al Liamm:

L'index renvoie pour pegen au paragraphe §369, où il n'en est pas mention.
L'index a une entrée pour nepreizh, mais renvoie au paragraphe §299 sur le genre des noms composés.

Références

  • Denez, P. 1993. 'rakskrid' Kervella, Frañsez. 1993. Skridoù Frañcez Kervella, dastumet ha kinniget gant Per Denez, Al Liamm.