Différences entre les versions de « Kêr »

De Arbres
Ligne 59 : Ligne 59 :
   Kervella (''Al Liamm'' 1954, n°43, p.44):
   Kervella (''Al Liamm'' 1954, n°43, p.44):
   "Ar ger-se a zo bet lakaet da zont alies diwar al latin ''castra'' ; anat eo avat e vije neuze ''kastr'' e-brezhoneg. Ne gredan ket muioc'h e teuje diwar ''quadra'' ; rak ne gredan ket e vije kavet a stummoù kozh estreget ''caer, car-'' pe ''kêr''. Diwar ''quadra'' e c'hortozjed [[*]]''quazr'', [[*]]''quaezr'', e brezhoneg bremañ ''kwaer'', stumm ha n' eus ket anezhañ kement ha ma ouzon. Ha ret eo avat e teuje ar ger diwar al latin ? Furoc'h, ha diazezet startoc'h eo moarvat goulakadur Loth hag Ifor Williams hag a dosta ''kêr'' ouzh ''kae''."
   "Ar ger-se a zo bet lakaet da zont alies diwar al latin ''castra'' ; anat eo avat e vije neuze ''kastr'' e-brezhoneg. Ne gredan ket muioc'h e teuje diwar ''quadra'' ; rak ne gredan ket e vije kavet a stummoù kozh estreget ''caer, car-'' pe ''kêr''. Diwar ''quadra'' e c'hortozjed [[*]]''quazr'', [[*]]''quaezr'', e brezhoneg bremañ ''kwaer'', stumm ha n' eus ket anezhañ kement ha ma ouzon. Ha ret eo avat e teuje ar ger diwar al latin ? Furoc'h, ha diazezet startoc'h eo moarvat goulakadur Loth hag Ifor Williams hag a dosta ''kêr'' ouzh ''kae''."
* '''deut dan '''gaer''' poaz eo an panennou''
: 'Rentrez chez vous, les pains sont cuits', ''Breton de 1396'', ms. BN. lat. 1314


== Bibliographie ==
== Bibliographie ==

Version du 26 août 2020 à 19:55

Le nom kêr dénote une ville, un village, un endroit habité, ou une maison au sens large. Dans l'expression d'ar ger 'à la maison', il s'agit du foyer.


(1) E kêr ne gaved mui netra. Plouzane, Briant-Cadiou (1998:197)
en ville ne1 trouve.IMP plus rien
'On ne trouvait plus rien en ville.'


(2) Pa veze dornadeg, e kêr-mañ-kêr, Naig ar Rouz kozh eo a veze e penn ar maouezed.
quand était battage, dans maison-là-maison N. est R était à tête le femmes
'Quand on battait dans telle ou telle maison, C'est la vieille Naig ar Rouz qui prenait la tête des femmes.'
Cornouaille (Bigouden), Bijer (2007:243)


Morphologie

variation dialectale

La carte 366 de l'ALBB montre la variation dialectale de la traduction de en ville, à la maison au début du XX°. On retrouve la variation des formes de ce terme à la fin du XX° dans la carte 010 du NALBB 'un village' et la carte 011 'des villages'.


(3) Ne yade ket er gear?
ne était pas dans.le 1maison
'Il n'était pas à la maison?' Sein, Fagon & Riou (2015:44)


(4) Deuet int en va c'hear. (en rentrant de vacances)
venu sont dans mon2 foyer
'On est entré chez moi.' Lesneven/Kerlouan, Y. M. (04/2016b)


(5) Va c'hear enn-dèon eo.
mon2 maison vraiment est
'C'est ma vraie maison.' Ouessant, Malgorn (1909)

Diachronie

 Kervella (Al Liamm 1954, n°43, p.44):
 "Ar ger-se a zo bet lakaet da zont alies diwar al latin castra ; anat eo avat e vije neuze kastr e-brezhoneg. Ne gredan ket muioc'h e teuje diwar quadra ; rak ne gredan ket e vije kavet a stummoù kozh estreget caer, car- pe kêr. Diwar quadra e c'hortozjed *quazr, *quaezr, e brezhoneg bremañ kwaer, stumm ha n' eus ket anezhañ kement ha ma ouzon. Ha ret eo avat e teuje ar ger diwar al latin ? Furoc'h, ha diazezet startoc'h eo moarvat goulakadur Loth hag Ifor Williams hag a dosta kêr ouzh kae."


  • deut dan gaer' poaz eo an panennou
'Rentrez chez vous, les pains sont cuits', Breton de 1396, ms. BN. lat. 1314

Bibliographie