Différences entre les versions de « H. Gaudart (04/2016b) »
(66 versions intermédiaires par le même utilisateur non affichées) | |||
Ligne 16 : | Ligne 16 : | ||
>> | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Chiou ||'zo bet galvet ||{ an dud / an nin }||c'hwec'h gwech ||gant 'n arme. | |||
|- | |||
| || [[hiriv|aujourd'hui]] ||[[zo|est]] [[bet|été]] [[gervel|appelé]] ||[[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] / [[IMP]] || [[numéraux cardinaux|six]] fois|| [[gant|avec]] [[art|le]] armée | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Aujourd'hui, on a été appelé six fois par l'armée.' | |||
|- | |||
| ||||||colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
En (2), l'interprétation présice de la phrase, dans ses différentes lectures ([[portée]]?) n'est pas claire. L'ordre préféré est nettement avec le participe passif avant son patient sujet. | |||
{| class="prettytable" | |||
| (2) || Chiou ||'zo bet ||(<u>an dud</u>)||galvet ||(<u>an dud</u>)||c'hwec'h gwech ||gant 'n arme. | |||
|- | |||
| || [[hiriv|aujourd'hui]] ||[[zo|est]] [[bet|été]]||[[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]]|| appelé ||[[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || [[numéraux cardinaux|six]] fois|| [[gant|avec]] [[art|le]] armée | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Aujourd'hui, on a été appelé six fois par l'armée.' | |||
|- | |||
| ||||||colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Ligne 28 : | Ligne 50 : | ||
|} | |} | ||
CONTEXTE Sherlock Holmes: | |||
Anmañ 'zo bet debet boued mor./ Boued mor 'zo bet debet gant anin. | |||
'On a mangé des fruits de mer ici.' | {| class="prettytable" | ||
| (4) || Boued mor || 'zo bet debet ||gant anin. | |||
|- | |||
| || [[boued|nourriture]] [[mor|mer]] ||[[zo|est]] [[bet|été]] [[debriñ|mangé]] || [[gant|avec]] [[IMP]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'On a mangé des fruits de mer ici.' ||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
CONTEXTE Sherlock Holmes: | |||
{| class="prettytable" | |||
| (4) || # ||'N din || neus bet debet ||boued mor. | |||
|- | |||
| ||||IMP ||[[kaout|a]] [[bet|été]] mangé ||nourriture [[mor|mer]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'On a mangé des fruits de mer ici.' ||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Ligne 44 : | Ligne 78 : | ||
| (1) || Anmañ ||n'em gar ||{ an dud / [[*]] anin }|| an eil egile. | | (1) || Anmañ ||n'em gar ||{ an dud / [[*]] anin }|| an eil egile. | ||
|- | |- | ||
| || [[Amañ|ici]]|| [[en em|se]]<sup>[[1]]</sup> aime || [[art|le]] gens / * IMP || [[art|le]] [[eil|second]] [[egile|autre]] | | || [[Amañ|ici]]|| [[en em|se]]<sup>[[1]]</sup> aime || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] / * [[IMP]] || [[art|le]] [[eil|second]] [[egile|autre]] | ||
|- | |- | ||
| ||colspan="4" | 'Ici on s'aime les uns les autres.' ||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | | ||colspan="4" | 'Ici on s'aime les uns les autres.' ||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | ||
Ligne 53 : | Ligne 87 : | ||
| (1) || Anmañ, ||n'em salud ||{ an dud / [[*]] anin }|| an eil ar-lerc'h egile. | | (1) || Anmañ, ||n'em salud ||{ an dud / [[*]] anin }|| an eil ar-lerc'h egile. | ||
|- | |- | ||
| || [[Amañ|ici]]|| [[en em|se]]<sup>[[1]]</sup> salue || [[art|le]] gens / * IMP || [[art|le]] [[eil|second]] [[war-lerc'h|après]] [[egile|autre]] | | || [[Amañ|ici]]|| [[en em|se]]<sup>[[1]]</sup> salue || [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] / * [[IMP]] || [[art|le]] [[eil|second]] [[war-lerc'h|après]] [[egile|autre]] | ||
|- | |- | ||
| ||colspan="4" | 'Ici on se salue les uns après les autres.' ||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | | ||colspan="4" | 'Ici on se salue les uns après les autres.' ||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | ||
Ligne 59 : | Ligne 93 : | ||
'(Je ne veux pas dire qui mais) | '(Je ne veux pas dire qui mais) on m'a dit après la dédicace qu'on n'avait pas apprécié le livre.' | ||
(Ne faot ket din lar piv met) laret 'zo bet din (#gantoñ) ar lerc'h ar sinatur ne oa ket bet plijet al levr (#doñ). | (Ne faot ket din lar piv met) laret 'zo bet din (#gantoñ) ar lerc'h ar sinatur ne oa ket bet plijet al levr (#doñ). | ||
Ligne 68 : | Ligne 102 : | ||
' | CONTEXTE: "Je ne veux pas dire qui (pour ne pas faire d'histoires), mais..." | ||
ISTOR: "Ne faot ket din lar piv met..." | |||
Benn 'vez prenet un azen e vez dav gober war e dro, mallestoupen! | {| class="prettytable" | ||
| (4) || laret 'zo bet din ||(#gantoñ, [[*]] gant anin)|| ar lerc'h ar sinatur ||ne oa ket bet plijet ||al levr (#doñ, [[*]] d'anin). | |||
|- | |||
| || [[lavarout|dit]] [[zo|est]] [[bet|été]] [[da|à]].[[pronom incorporé|moi]] ||[[gant|avec]].[[pronom incorporé|lui]] avec IMP|| [[war-lerc'h|après]] [[art|le]] dédicace ||[[ne]] [[COP|était]] [[ket|pas]] [[bet|été]] [[plijout|plu]] || [[art|le]] [[levr|livre]] [[da|à]].[[pronom incorporé|lui]], à IMP | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'On m'a dit après la dédicace qu'on n'avait pas apprécié le livre.' | |||
|- | |||
| ||||||||colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
{| class="prettytable" | |||
| (4) || [[*]] || anin noa || laret din || ar lerc'h ar sinatur ||ne oa ket bet plijet || al levr doñ. | |||
|- | |||
| || ||IMP [[kaout|avait]] ||[[lavarout|dit]] [[da|à]].[[pronom incorporé|moi]] || [[war-lerc'h|après]] [[art|le]] dédicace ||[[ne]] [[COP|était]] [[ket|pas]] [[bet|été]] [[plijout|plu]] || [[art|le]] [[levr|livre]] [[da|à]].[[pronom incorporé|lui]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'On m'a dit après la dédicace qu'on n'avait pas apprécié le livre.' | |||
|- | |||
| ||||||||colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
La traduction de la phrase en "anaphore donkey" est refusée avec le pronom ''anin'', au profit d'un passif. | |||
{| class="prettytable" | |||
| (1) || [[*]] ||Benn ||'pren || anin ||un azen ... | |||
|- | |||
| || ||[[a-benn|quand]] ([[R]])|| [[prenañ|achète]] || [[IMP]] || [[art|un]] [[azen|âne]] | |||
|- | |||
| ||colspan="10" | 'Quand on achète un âne ...' | |||
|- | |||
| ||||||colspan="10" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
{| class="prettytable" | |||
|(2)|| Benn ||'vez prenet ||un azen ||e vez dav || gober|| war e dro, ||mallestoupen! | |||
|- | |||
||| [[a-benn|quand]] ([[R]])||[[vez|est]] [[prenañ|acheté]] || [[art|un]] [[azen|âne]] || [[R]]<sup>[[4]]</sup> [[vez|est]] [[dav|obligé]] || [[gober|faire]] || [[war|sur]] [[POSS|son]]<sup>[[1]]</sup> [[tro|tour]] || [[mallestoupen|sacrebleu]] | |||
|- | |||
|||colspan="10" | 'Quand on achète un âne on s'en occupe, sacrebleu!' | |||
|- | |||
|||||||colspan="10" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
=== ordres T2 en enchâssées === | === ordres T2 en enchâssées === | ||
==== conditionnelles ==== | |||
'Je | 'Je serais contente que vous veniez à la fête.' | ||
Kontant ' vefen ma teufec'h d'ar fest. | Kontant ' vefen ma teufec'h d'ar fest. | ||
Kontant ' vefen ma teufe Yann d'ar fest. | |||
{| class="prettytable" | |||
|(1)|| Kontant ||' vefen || ma teufe ||Yann ||d'ar fest. | |||
|- | |||
|||contente ([[R]])|| [[COP|serais]] ||[[ma|si]] [[dont|viendrait]]|| Yann|| [[da|à]]'[[art|le]] [[fest|fête]] | |||
|- | |||
|||colspan="10" | 'Je serais contente que Yann vienne à la fête.' | |||
|- | |||
|||||||||||colspan="10" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
[[*]] Kontant ' vefen ma Yann teufe d'ar fest. | [[*]] Kontant ' vefen ma Yann teufe d'ar fest. | ||
Ligne 92 : | Ligne 182 : | ||
'Si je m'aperçois que le litre (de vin) est mis sur notre compte...' | |||
Ma welan eo bet lakaet ar voutailhad gwin war ar c'hon dom-ni. | |||
'C'est plus drôle quand Yann vient à la fête.' | [[*]] ma ar voutailhad gwin welan eo bet lakaet war ar c'hon dom-ni. | ||
[[*]] ma welan lakaet eo bet ar voutailhad gwin war ar c'hon dom-ni. | |||
[[*]] ma welan // war ar c'hon dom-ni // zo bet lakaet ar voutailhad gwin. | |||
==== temporelles ==== | |||
{| class="prettytable" | |||
|(1)|| Farsusoc'h '|| vez ||'benn || teu Yann ||d'ar fest.<<< | |||
|- | |||
| || [[farsus|drôle]].[[-oc'h|plus]] ([[R]])|| [[vez|est]] ||[[a-benn|quand]] ([[R]])|| [[dont|vient]] Yann|| [[da|à]]'[[art|le]] [[fest|fête]] | |||
|- | |||
|||colspan="10" | 'C'est plus drôle quand Yann vient à la fête.' | |||
|- | |||
|||||||colspan="10" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Ligne 100 : | Ligne 212 : | ||
'Quand Yann vient à la fête, il est plus drôle.' | 'Quand Yann vient à la fête, il est plus drôle.' | ||
[[*]] Farsusoc'h ' vez 'benn Yann teu d'ar fest. | [[*]] Farsusoc'h ' vez 'benn Yann teu d'ar fest. | ||
Ligne 110 : | Ligne 223 : | ||
[[*]] Farsusoc'h ' vez 'benn dont a ra Yann d'ar fest. | [[*]] Farsusoc'h ' vez 'benn dont a ra Yann d'ar fest. | ||
==== complétives et parataxe ==== | |||
{| class="prettytable" | |||
| (1) || An dra ||'zo sur e vez ||labour ar c'hazh ||kavout an toulloù kuzh.<< | |||
|- | |||
| ||[[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tra|chose]] ([[R]])|| [[zo|est]] sur [[R]] [[vez|est]] ||[[labour|travail]] [[art|le]] <sup>[[5]]</sup>[[kazh|chat]] ||[[kavout|trouver]] [[art|le]] [[toull|trou]]s caché | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Ce qui est incontestable, c'est que le chat a pour office de découvrir les cachettes.' | |||
|- | |||
| ||||||colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Les ordres alternatifs requièrent une rupture prosodique. | |||
An dra 'zo sur // ar c'hazh // e vez e labour kavout an toulloù kuzh. | An dra 'zo sur // ar c'hazh // e vez e labour kavout an toulloù kuzh. | ||
Ligne 125 : | Ligne 250 : | ||
Goût ' ran mod ' | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Goût '|| ran mod/giz '|| kustum ar c'hazh du ||da gavout toulloù kuzh. | |||
|- | |||
| ||[[gouzout|savoir]] ([[R]])|| [[ober|fais]] comment ([[COP|est]])|| coutumier [[art|le]]<sup>[[5]]</sup> [[kazh|chat]] [[du|noir]] || [[da|de]]<sup>[[1]]</sup> [[kavout|trouver]] [[toull|trou]]s caché | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Je sais comment le chat noir a l'habitude de trouver des cachettes.' | |||
|- | |||
| ||||||colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
'Je sais comment.. | |||
{| class="prettytable" | |||
| (1) || Goût '|| ran mod '|| vez kavet ||toulloù kuzh ||gant ar c'hazh du. | |||
|- | |||
| ||[[gouzout|savoir]] ([[R]])|| [[ober|fais]] comment ([[R]])||| [[vez|est]] [[kavout|trouvé]]|| trous caché || [[gant|avec]] [[art|le]]<sup>[[5]]</sup> [[kazh|chat]] [[du|noir]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Je sais comment le chat noir a l'habitude de trouver des cachettes.' | |||
|- | |||
| ||||||colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Ligne 137 : | Ligne 278 : | ||
' | {| class="prettytable" | ||
| (3) || Djwelet ' ||rit mod ||en em gav ||an dud ||asames. | |||
|- | |||
| ||[[gwelout|voir]] ([[R]])|| [[ober|fais]] comment ([[R]])||| [[en em|se]]<sup>[[1]]</sup> [[kavout|trouve]]|| [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] ||[[asambles|ensemble]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Vous voyez comment les gens se retrouvent.'|||| ''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
[[*]] Djwelet ' rit mod/giz an dud en em gav asames. | |||
[[*]] | [[*]] Djwelet ' rit mod/giz asames en em gav an dud. | ||
{| class="prettytable" | |||
| (3) ||Hennezh|| en em gav. | |||
|- | |||
| ||[[DEM|celui.ci]]|| [[en em|se]]<sup>[[1]]</sup> [[kavout|trouve]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Il se trouve supérieur.'|||| ''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
' | {| class="prettytable" | ||
| (3) ||Hag || e lar-eoñ ||eo bet diaouled ar vugale dom-ni.<< | |||
|- | |||
| ||[[&|et]] || [[R]]<sup>[[4]]</sup> [[lavarout|dit]]-[[écho|3SG]] || [[COP|est]] [[bet|été]] diables [[art|le]] enfants [[da|à]].[[pronom incorporé|nous]].[[écho|nous]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Et il dit que nos enfants ont été des diables'|||| ''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
[[*]] | : Hag e lar-eoñ // ar vugale dom-ni zo bet diaouled. | ||
: [[*]] Hag e lar-eoñ diaouled eo bet ar vugale dom-ni. | |||
{| class="prettytable" | |||
| (3) ||C'hwi ||laro doñ ||e pasein ||da beo diwetoc'h. | |||
|- | |||
| ||[[pfi|vous]] || [[lavarout|dira]] [[da|à]].[[pronom incorporé|lui]] || [[R]] passerai || [[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> [[paieañ|payer]] [[diwezhat|tard]].[[-oc'h|plus]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Tu lui diras que je passerai payer plus tard.'|||| ''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
[[*]] C'hwi laro doñ da beo e pasein diwetoc'h. | |||
' | [[*]] C'hwi laro doñ e pasein diwetoc'h da beo. | ||
{| class="prettytable" | |||
| (3) ||C'hwi ||laro doñ ||([[*]] da beo) || e pasein ||(da beo) ||diwetoc'h ||([[*]] da beo). | |||
|- | |||
| ||[[pfi|vous]] || [[lavarout|dira]] [[da|à]].[[pronom incorporé|lui]] ||[[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> [[paieañ|payer]]|| [[R]]<sup>[[4]]</sup> [[paseal|passerai]] || [[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> [[paieañ|payer]] || [[diwezhat|tard]].[[-oc'h|plus]]||[[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> [[paieañ|payer]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Tu lui diras que je passerai payer plus tard.' | |||
|- | |||
| ||||||||colspan="4" | ''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
C'hwi laro doñ diwetoc'h e pasein da beo. (mais changement de sens : 'Tu lui diras plus tard...') | |||
==== ''la(r)'' ==== | |||
Soñj ' ran 'mañ chomet ar vicherourien da gousket.<< | Soñj ' ran 'mañ chomet ar vicherourien da gousket.<< | ||
Ligne 177 : | Ligne 350 : | ||
Soñj ' ran lar 'mañ chomet ar vicherourien da gousket. | {| class="prettytable" | ||
| (3) ||Soñj '|| ran lar ||'mañ chomet ||ar vicherourien ||da gousket. | |||
|- | |||
| ||[[Soñjal|penser]] ([[R]]) || [[ober|fais]] [[la(r)|que]] || [[eman|est]] [[chom|resté]] ||[[art|le]]<sup>[[1]]</sup> ouvriers|| [[da|à]]<sup>[[1]]</sup> [[kousk|dormir]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Je pense que les ouvriers sont restés dormir.'|||| ''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
[[*]] Soñj ' ran lar ar vicherourien 'oa chomet da gousket. | : [[*]] Soñj ' ran lar chomet 'mañ ar vicherourien da gousket. | ||
: [[*]] Soñj ' ran lar ar vicherourien 'oa chomet da gousket. | |||
En cornouaillais de l'Est, l'ordre ''lar''-VSO ne semble pas avoir d'alternatives. | |||
Ya, me oar mat lar 'ra 'r vuoh wenn kalz laezh. | {| class="prettytable" | ||
| (3) ||Ya, ||me oar mat ||lar || ([[*]] 'r vuoh wenn)||' ra ('r vuoh wenn) ||kalz laezh. | |||
[[ | |- | ||
| ||[[ya|oui]] ||[[pfi|moi]] [[gouzout|sais]] [[mat|bien]] || [[la(r)|que]] || [[art|le]]<sup>[[1]]</sup> [[buoc'h|vache]] <sup>[[1]]</sup>[[gwenn|blanche]]||([[R]]) [[ober|fait]] [[art|le]]<sup>[[1]]</sup> [[buoc'h|vache]] <sup>[[1]]</sup>[[gwenn|blanche]]|| [[kalz|beaucoup]] [[laezh|lait]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Oui, je sais bien qu'une vache blanche donne beaucoup de lait.'|||| ''Scaër/Bannalec'', [[H. Gaudart (04/2016b)]] | |||
' | |} | ||
[[ | |||
[[*]] | : [[*]] Ya, me oar mat lar 'r vuoh wenn 'ra kalz laezh. | ||
: kalz ([[*]] a) laezh | |||
=== particules Q === | |||
Ligne 220 : | Ligne 397 : | ||
'Reviendra-t-il?' | 'Reviendra-t-il?' | ||
{| class="prettytable" | |||
| (2) || ||([[*]] Daoust) || ha ||dont ' ||raio adarre? | |||
|- | |||
| || || [[daoust|Q]] ||[[ha(g)|et/que]] || [[dont|venir]] ([[R]]<sup>[[1]]</sup>) ||[[ober|fera]] [[adarre|encore]]? | |||
|- | |||
|| ||[[*]] ||((Daoust)|| hag|||(-eñ)) e|| teuio adarre? | |||
|- | |||
| || || [[daoust|Q]] ||[[ha(g)|et/que]] || expl ([[R]]<sup>[[4]]</sup>) ||[[dont|viendra]] [[adarre|encore]]? | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Reviendra-t-il?'|||| ''Scaër/Bannalec'', [[H. Gaudart (04/2016b)]] | |||
|} | |||
Ligne 235 : | Ligne 425 : | ||
'Êtes-vous malade?' | 'Êtes-vous malade?' | ||
{| class="prettytable" | |||
| (2) ||Kloñ (m)oc'h? ||/ ||[[*]] || (hag|||(-eñ)) || oc'h kloñ? | |||
|- | |||
| || malade [[COP|êtes]] ||/||||[[ha(g)|et/que]] || expl ||[[COP|êtes]] malade? | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Êtes-vous malade?'|||| ''Scaër/Bannalec'', [[H. Gaudart (04/2016b)]] | |||
|} | |||
=== particule Q enchâssée === | |||
N'uion ket ma neus lennet al levr. | N'uion ket ma neus lennet al levr. | ||
Ligne 249 : | Ligne 451 : | ||
'Je ne sais pas s'il a lu le livre.' | 'Je ne sais pas s'il a lu le livre.' | ||
{| class="prettytable" | |||
| (5) || N'uion ket|| '''ma''' /[[*]] hag(-eñ)||neus lennet|| al levr. | |||
|- | |||
| || [[ne]]'[[gouzout|sais]] [[ket]]|| [[ma|si]] || [[kaout|a]] [[lenn (V.)|lu]] ||[[art|le]] [[levr|livre]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Je ne sais pas si il a lu le livre.'||||||''Scaër/Bannalec'', [[H. Gaudart (04/2016b)]] | |||
|} | |||
{| class="prettytable" | |||
| (5) || N'uion ket|| '''ma''' ([[*]] lennet)||neus (lennet)|| al levr. | |||
|- | |||
| || [[ne]]'[[gouzout|sais]] [[ket]]|| [[ma|si]] [[lenn (V.)|lu]] || [[kaout|a]] [[lenn (V.)|lu]] ||[[art|le]] [[levr|livre]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Je ne sais pas si il a lu le livre.'||||||''Scaër/Bannalec'', [[H. Gaudart (04/2016b)]] | |||
|} | |||
En particule Q enchâssée, ''hag'' est rejeté. Seul ''ma'' suivi du verbe passe. | |||
==== ''bez '' ==== | |||
''Bez 'zo'' mais jamais ''Bez zeus'' | ''Bez 'zo'' mais jamais ''Bez zeus'' | ||
[[*]] Bez e labouran./ [[*]] Bez em eus ur velo. | [[*]] Bez e labouran./ [[*]] Bez em eus ur velo. | ||
==== particule Q ==== | |||
N'uion ket (la) ma teuio.<< | N'uion ket (la) ma teuio.<< | ||
N'uion ket la bout a deuio/e teuio. | ???N'uion ket la bout a deuio/e teuio. (à vérifier) | ||
[[*]] N'uion ket la dont a raio. | [[*]] N'uion ket la dont a raio. | ||
Ligne 266 : | Ligne 494 : | ||
'Je ne sais pas s'il viendra.' | 'Je ne sais pas s'il viendra.' | ||
{| class="prettytable" | |||
| (5) || N'uion ket|| '''(la) ma''' ||teuio. | |||
|- | |||
| || [[ne]]'[[gouzout|sais]] [[ket]]|| (que) [[ma|si]]<sup>[[4]]</sup> || [[dont|viendra]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Je ne sais pas s'il viendra.'||||||''Scaër/Bannalec'', [[H. Gaudart (04/2016b)]] | |||
|} | |||
Ligne 279 : | Ligne 517 : | ||
{| class="prettytable" | |||
| (6) || Kit da wel ||ma || ([[*]] chiou)||'ma digouet|| ho preur. | |||
|- | |||
| || [[mont|allez]] [[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> [[gwelout|voir]]|| [[ma|si]]<sup>[[4]]</sup> || [[hiziv|aujourd'hui]]|| [[eman|est]] [[degouezhout|arrivé]]|| [[POSS|votre]]<sup>[[3]]</sup> [[breur|frère]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Allez voir si votre frère est venu (aujourd'hui).'||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
==== adverbe orienté vers le sujet ==== | |||
' | {| class="prettytable" | ||
| (6) || Dont '||ra espec'h ||da glask ||bedoù ganin. | |||
|- | |||
| || [[dont|vient]] ([[R]])|| [[ober|fait]] [[espress|exprès]] || [[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> [[klask|chercher]]|| mondes [[gant|avec]].[[pronom incorporé|moi]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Il vient me chercher des crosses exprès.'||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Un contexte de cours d'école facilite des prosodies outrées qui autorisent des ordres de mot différents. | |||
: Dont 'ra Matao // espec'h // da glask bedoù ganin. | |||
: Dont 'ra // espec'h // Matao da glask bedoù ganin. | |||
{| class="prettytable" | |||
| (1) || '''Espec'h''' '||ra ar goarnamant ||da ||reiñ nebeutoc'h ||(zikourioù)|| (d'anin). | |||
|- | |||
| || exprès ([[R]])|| [[ober|fait]] [[art|le]] gouvernement|| [[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> ||donner [[nebeut|peu]].[[-oc'h|plus]] ([[a|de]]<sup>[[1]]</sup>) || aides || [[da|à]]'[[IMP]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Le gouvernement fait exprès de réduire les aides.'||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
==== relative ==== | |||
'Il fut un temps où j'allais tous les jours au travail à vélo.' | 'Il fut un temps où j'allais tous les jours au travail à vélo.' | ||
Ligne 307 : | Ligne 570 : | ||
[[*]] Bez 'zo bet 'n amzer me 'yée bemdez ar ma belo d'al labour. | [[*]] Bez 'zo bet 'n amzer me 'yée bemdez ar ma belo d'al labour. | ||
==== complétive épistémique ==== | |||
Ligne 329 : | Ligne 594 : | ||
[[*]] N'em eus ket soñj ma ar chi oa bihan. | [[*]] N'em eus ket soñj ma ar chi oa bihan. | ||
==== ''kar'' ==== | |||
Ligne 345 : | Ligne 613 : | ||
[[*]] Ne larit ket gaou ka ' ouzon ar wirionez | [[*]] Ne larit ket gaou ka ' ouzon ar wirionez | ||
==== V doubling ==== | |||
[[*]] gout a ouzon | [[*]] gout a ouzon | ||
[[*]] Nompas lar geier ka me 'oar ar wirionez. | ==== ''nompas'' ==== | ||
''[[Nompas]]'' est connu, mais rejeté en (6): | |||
{| class="prettytable" | |||
| (6) || Pas / [[*]] Nompas || lar geier ||ka me 'oar || ar wirionez. | |||
|- | |||
| || pas / [[*]] ne.pas || [[lavarout|dire]] mensonges ||[[kar|car]] [[pfi|moi]] [[gouzout|sais]]|| [[art|le]] <sup>[[1]]</sup>[[gwirionez|vérité]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Ne mentez pas car je connais la vérité.'||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
==== ''kar'', ''pugur'' ==== | |||
{| class="prettytable" | |||
| (1) || Ka kred start ||' ra din ||'brom ||emañ-eoñ || a sell ouzh ma c'hoenn. | |||
|- | |||
| || [[kar|car]] [[kredin|croire]] ferme ||([[R]]) [[ober|fait]] [[da|à]].[[pronom incorporé|moi]] ||[[breman|maintenant]]|| [[COP|est]]-[[pfi|lui]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[sellout|regarde]] [[ouzh|à]] [[POSS|mon]]<sup>[[2]]</sup> [[koaven|crème]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Car je crois fermement maintenant que c'est lui qui en a après ma crème.' | |||
|- | |||
| |||||||| colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
' | Le [[focus]] imposé sur le [[pronom]] ne le rend pas licite devant le verbe ''[[emañ]]''. | ||
[[*]] Ka kred start ' ra din 'brom eoñ eo a sell ouzh ma c'hoenn. | [[*]] Ka kred start ' ra din 'brom eoñ eo a sell ouzh ma c'hoenn. | ||
::: ([[*]] Rak) koenn Scaer, | |||
::: ([[*]] Rak), ''koenn'' est le nom à Scaer, ''dienn'' à Bannalec | |||
'Nous sommes allés nous baigner car | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ni zo bet ||da ninyal || ka || (tomm) ||' oa ||(tomm) || ar mor. | |||
|- | |||
| || [[pfi|nous]] [[zo|est]] [[bet|été]] ||[[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> [[neuial|nager]] || [[kar|car]] ||[[tomm|chaud]] || [[COP|était]] || [[tomm|chaud]] || [[art|le]] mer | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Nous sommes allés nous baigner car la mer était chaude.' | |||
|- | |||
| |||||||| colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Avec ''[[peogwir|pegur]]'', une préférence est notée pour l'ordre à verbe initial, mais une pause prosodique rend l'alternative possible. | |||
Ni zo bet da ninyal pegur// tomm // ' oa ar mor. | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ni zo bet ||da ninyal || pegur || (// tomm //) ||' oa ||(tomm) || ar mor. | |||
|- | |||
| || [[pfi|nous]] [[zo|est]] [[bet|été]] ||[[da|pour]]<sup>[[1]]</sup> [[neuial|nager]] || [[peogwir|car]] || [[tomm|chaud]] || [[COP|était]] || [[tomm|chaud]] || [[art|le]] [[mor|mer]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Nous sommes allés nous baigner car la mer était chaude.' | |||
|- | |||
| |||||||| colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Ligne 379 : | Ligne 684 : | ||
[[*]] parskan er ger e yoa bihanoc'h evidon. | [[*]] parskan er ger e yoa bihanoc'h evidon. | ||
{| class="prettytable" | |||
| (1) || pegur ||e oa ||bihanoc'h widin|| 'ba ||gêr. | |||
|- | |||
| || [[peogwir|car]]|| [[R]] [[COP|était]] || [[bihan|petit]].[[-oc'h|plus]] [[evit|que]].[[pronom incorporé|moi]]|| [[e-barzh|dans]] ([[art|le]]) || <sup>[[1]]</sup>[[kêr|foyer]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Parce qu'à la maison il y a avait des plus petits que moi...' | |||
|- | |||
| |||||||| colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
{| class="prettytable" | |||
| (1) || Gall enefe ||espern ||pugur ||e c'houneze mat. | |||
|- | |||
| || [[gallout|pu]] [[kaout|aurait]]||épargner || [[peogwir|car]]|| [[R]]<sup>[[4]]</sup> gagnait [[mat|bien]] | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Il aurait pu économiser car il gagnait bien.' | |||
|- | |||
| |||||||| colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
==== ''met'' ==== | |||
' | 'J'achèterai la robe, mais tu la mettras.' | ||
Me a breno ar sae, met hwi a lako anehi. | |||
' | ==== ''autres'' ==== | ||
{| class="prettytable" | |||
| (1)|| Ie ||(da nebeutañ),|| a zeu ||alies. | |||
|- | |||
| || [[pfi|eux]]|| [[da|à]] [[nebeut|peu]].[[-añ|le.plus]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[dont|vient]] ||[[alies|souvent]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'Eux (au moins), ils viennent souvent.'||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
' | {| class="prettytable" | ||
| (3)|| Graet 'vez alies || gant kig-yar, || met gall '|| vez bout graet|| ivez gant pesk. ||(gallet) | |||
|- | |||
| || [[ober|fait]] [[vez|est]] [[alies|souvent]] || [[gant|avec]] [[kig|viande]] [[yar|poulet]] || [[met|mais]] [[gallout|pu]] ([[R]])|| [[vez|est]] [[bout|être]] [[ober|fait]] ||[[ivez|aussi]] [[gant|avec]] [[pesk|poisson]] | |||
|- | |||
| ||colspan="4" | 'On le fait souvent avec du poulet, mais on peut aussi le faire avec du poisson.' | |||
|- | |||
| ||||colspan="4" |''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
Ne galfec'h ket chom aze memes (la) ma vefec'h kourachus. ([ | {| class="prettytable" | ||
| (1) || Ne galfec'h ket ||chom aze ||memes (la) ma ||vefec'h kourachus.||([mut] revendiqué sur ''ne galfec'h'') | |||
'Tu n'y resterais pas, même si tu étais courageux.' | |- | ||
| || [[ne]] [[gallout|pourriez]] [[ket|pas]] || [[chom|rester]] [[aze|ici]] || [[memes|même]] ([[la(r)|que]]) [[ma|si]]<sup>[[4]]</sup> ||[[vez|seriez]] courageux | |||
|- | |||
| || colspan="4" | 'Tu n'y resterais pas, même si tu étais courageux.'||||||''Scaër/Bannalec'', H. Gaudart (04/2016b) | |||
|} | |||
== Remerciements == | == Remerciements == | ||
Ligne 414 : | Ligne 750 : | ||
[[Category:élicitations|Categories]] | [[Category:élicitations|Categories]] | ||
[[Category:cornouaillais|Categories]] |
Version du 29 juin 2021 à 12:11
Données
impersonnel an nen
'La mobilisation générale est déclarée depuis hier. Aujourd'hui déjà, on a été appelé six fois par l'armée.'
Bez zo bet ar mobilisasion. Chiou 'zo bet galvet an dud c'hwec'h gwech gant 'n arme.<
Bez zo bet ar mobilisasion. Chiou 'zo bet an dud galvet c'hwec'h gwech gant 'n arme.
Bez zo bet ar mobilisasion. Chiou 'zo bet galvet an nin c'hwec'h gwech gant 'n arme.<
Bez zo bet ar mobilisasion. Chiou 'zo bet an nin galvet c'hwec'h gwech gant 'n arme.
(1) | Chiou | 'zo bet galvet | { an dud / an nin } | c'hwec'h gwech | gant 'n arme. | |
aujourd'hui | est été appelé | le 1gens / IMP | six fois | avec le armée | ||
'Aujourd'hui, on a été appelé six fois par l'armée.' | ||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
En (2), l'interprétation présice de la phrase, dans ses différentes lectures (portée?) n'est pas claire. L'ordre préféré est nettement avec le participe passif avant son patient sujet.
(2) | Chiou | 'zo bet | (an dud) | galvet | (an dud) | c'hwec'h gwech | gant 'n arme. |
aujourd'hui | est été | le 1gens | appelé | le 1gens | six fois | avec le armée | |
'Aujourd'hui, on a été appelé six fois par l'armée.' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(1) | Ne oar ket anin | / | Ne oar ket an din. | ||||
ne sait pas on | / | ne sait pas le homme | |||||
'On ne sait pas.' / 'L'homme ne sait pas.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
CONTEXTE Sherlock Holmes:
Anmañ 'zo bet debet boued mor./ Boued mor 'zo bet debet gant anin.
(4) | Boued mor | 'zo bet debet | gant anin. | ||||
nourriture mer | est été mangé | avec IMP | |||||
'On a mangé des fruits de mer ici.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
CONTEXTE Sherlock Holmes:
(4) | # | 'N din | neus bet debet | boued mor. | |||
IMP | a été mangé | nourriture mer | |||||
'On a mangé des fruits de mer ici.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(1) | Anmañ | n'em gar | { an dud / * anin } | an eil egile. | |||
ici | se1 aime | le 1gens / * IMP | le second autre | ||||
'Ici on s'aime les uns les autres.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(1) | Anmañ, | n'em salud | { an dud / * anin } | an eil ar-lerc'h egile. | |||
ici | se1 salue | le 1gens / * IMP | le second après autre | ||||
'Ici on se salue les uns après les autres.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
'(Je ne veux pas dire qui mais) on m'a dit après la dédicace qu'on n'avait pas apprécié le livre.'
(Ne faot ket din lar piv met) laret 'zo bet din (#gantoñ) ar lerc'h ar sinatur ne oa ket bet plijet al levr (#doñ).
* (ne faot ket din lar piv met) laret 'zo bet din gant anin ar lerc'h ar sinatur ne oa ket bet plijet al levr d'anin.
* (ne faot ket din lar piv met) anin noa laret din ar lerc'h ar sinatur ne oa ket bet plijet al levr doñ.
CONTEXTE: "Je ne veux pas dire qui (pour ne pas faire d'histoires), mais..."
ISTOR: "Ne faot ket din lar piv met..."
(4) | laret 'zo bet din | (#gantoñ, * gant anin) | ar lerc'h ar sinatur | ne oa ket bet plijet | al levr (#doñ, * d'anin). | ||
dit est été à.moi | avec.lui avec IMP | après le dédicace | ne était pas été plu | le livre à.lui, à IMP | |||
'On m'a dit après la dédicace qu'on n'avait pas apprécié le livre.' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(4) | * | anin noa | laret din | ar lerc'h ar sinatur | ne oa ket bet plijet | al levr doñ. | |
IMP avait | dit à.moi | après le dédicace | ne était pas été plu | le livre à.lui | |||
'On m'a dit après la dédicace qu'on n'avait pas apprécié le livre.' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
La traduction de la phrase en "anaphore donkey" est refusée avec le pronom anin, au profit d'un passif.
(1) | * | Benn | 'pren | anin | un azen ... | |||||||
quand (R) | achète | IMP | un âne | |||||||||
'Quand on achète un âne ...' | ||||||||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(2) | Benn | 'vez prenet | un azen | e vez dav | gober | war e dro, | mallestoupen! | |||||
quand (R) | est acheté | un âne | R4 est obligé | faire | sur son1 tour | sacrebleu | ||||||
'Quand on achète un âne on s'en occupe, sacrebleu!' | ||||||||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
ordres T2 en enchâssées
conditionnelles
'Je serais contente que vous veniez à la fête.'
Kontant ' vefen ma teufec'h d'ar fest.
(1) | Kontant | ' vefen | ma teufe | Yann | d'ar fest. | |||||||||
contente (R) | serais | si viendrait | Yann | à'le fête | ||||||||||
'Je serais contente que Yann vienne à la fête.' | ||||||||||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
* Kontant ' vefen ma Yann teufe d'ar fest.
* Kontant ' vefen ma d'ar fest e teufe Yann.
* /# D'ar fest ' vefen kontan ma teufe Yann.
* Kontant ' vefen ma dont a rafe Yann d'ar fest.
'Si je m'aperçois que le litre (de vin) est mis sur notre compte...'
Ma welan eo bet lakaet ar voutailhad gwin war ar c'hon dom-ni.
* ma ar voutailhad gwin welan eo bet lakaet war ar c'hon dom-ni.
* ma welan lakaet eo bet ar voutailhad gwin war ar c'hon dom-ni.
* ma welan // war ar c'hon dom-ni // zo bet lakaet ar voutailhad gwin.
temporelles
(1) | Farsusoc'h ' | vez | 'benn | teu Yann | d'ar fest.<<< | |||||||
drôle.plus (R) | est | quand (R) | vient Yann | à'le fête | ||||||||
'C'est plus drôle quand Yann vient à la fête.' | ||||||||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
Benn teu Yann d'ar fest, farsusoc'h e vez.
'Quand Yann vient à la fête, il est plus drôle.'
* Farsusoc'h ' vez 'benn Yann teu d'ar fest.
'Benn teu Yann d'ar fest e vez kontant/laouen/joaius.
Farsusoc'h ' vez ar fest 'benn teu Yann.
* Farsusoc'h ' vez 'benn d'ar fest teu Yann.
* Farsusoc'h ' vez 'benn dont a ra Yann d'ar fest.
complétives et parataxe
(1) | An dra | 'zo sur e vez | labour ar c'hazh | kavout an toulloù kuzh.<< | ||
le 1chose (R) | est sur R est | travail le 5chat | trouver le trous caché | |||
'Ce qui est incontestable, c'est que le chat a pour office de découvrir les cachettes.' | ||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
Les ordres alternatifs requièrent une rupture prosodique.
An dra 'zo sur // ar c'hazh // e vez e labour kavout an toulloù kuzh.
An dra 'zo sur // labour ar c'hazh e vez kavout an toulloù kuzh.
* An dra 'zo sur //an toulloù kuzh // e vez labour ar c'hazh da gavout.
An dra 'zo sur // chiou an deiz e vez labour ar c'hazh kavout an toulloù kuzh.
(1) | Goût ' | ran mod/giz ' | kustum ar c'hazh du | da gavout toulloù kuzh. | ||
savoir (R) | fais comment (est) | coutumier le5 chat noir | de1 trouver trous caché | |||
'Je sais comment le chat noir a l'habitude de trouver des cachettes.' | ||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(1) | Goût ' | ran mod ' | vez kavet | toulloù kuzh | gant ar c'hazh du. | |
savoir (R) | fais comment (R) | est trouvé | trous caché | avec le5 chat noir | ||
'Je sais comment le chat noir a l'habitude de trouver des cachettes.' | ||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
Goût ' ran penaos ' kustum ar c'hazh du da gavout toulloù kuzh.
'Je sais * que le chat noir a l'habitude de trouver des cachettes.'
(3) | Djwelet ' | rit mod | en em gav | an dud | asames. | |
voir (R) | fais comment (R) | se1 trouve | le 1gens | ensemble | ||
'Vous voyez comment les gens se retrouvent.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
* Djwelet ' rit mod/giz an dud en em gav asames.
* Djwelet ' rit mod/giz asames en em gav an dud.
(3) | Hennezh | en em gav. | ||||
celui.ci | se1 trouve | |||||
'Il se trouve supérieur.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(3) | Hag | e lar-eoñ | eo bet diaouled ar vugale dom-ni.<< | |||
et | R4 dit-3SG | est été diables le enfants à.nous.nous | ||||
'Et il dit que nos enfants ont été des diables' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
- Hag e lar-eoñ // ar vugale dom-ni zo bet diaouled.
- * Hag e lar-eoñ diaouled eo bet ar vugale dom-ni.
(3) | C'hwi | laro doñ | e pasein | da beo diwetoc'h. | ||
vous | dira à.lui | R passerai | pour1 payer tard.plus | |||
'Tu lui diras que je passerai payer plus tard.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
* C'hwi laro doñ da beo e pasein diwetoc'h.
* C'hwi laro doñ e pasein diwetoc'h da beo.
(3) | C'hwi | laro doñ | (* da beo) | e pasein | (da beo) | diwetoc'h | (* da beo). |
vous | dira à.lui | pour1 payer | R4 passerai | pour1 payer | tard.plus | pour1 payer | |
'Tu lui diras que je passerai payer plus tard.' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
C'hwi laro doñ diwetoc'h e pasein da beo. (mais changement de sens : 'Tu lui diras plus tard...')
la(r)
Soñj ' ran 'mañ chomet ar vicherourien da gousket.<<
'Je pense que les ouvriers sont restés dormir.'
(3) | Soñj ' | ran lar | 'mañ chomet | ar vicherourien | da gousket. | |
penser (R) | fais que | est resté | le1 ouvriers | à1 dormir | ||
'Je pense que les ouvriers sont restés dormir.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
- * Soñj ' ran lar chomet 'mañ ar vicherourien da gousket.
- * Soñj ' ran lar ar vicherourien 'oa chomet da gousket.
En cornouaillais de l'Est, l'ordre lar-VSO ne semble pas avoir d'alternatives.
(3) | Ya, | me oar mat | lar | (* 'r vuoh wenn) | ' ra ('r vuoh wenn) | kalz laezh. |
oui | moi sais bien | que | le1 vache 1blanche | (R) fait le1 vache 1blanche | beaucoup lait | |
'Oui, je sais bien qu'une vache blanche donne beaucoup de lait.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
particules Q
Dont ' raio adarre?
Ha dont ' raio adarre?
(* Daoust ha) dont ' raio adarre?
* Daoust hag e teuio adarre?
* Hag e teuio adarre?
* Hag-eñ ' teuio adarre?
* Daoust hag eñ dont a raio en dro?
* Daoust hag (eñ) e teuio en dro?
'Reviendra-t-il?'
(2) | (* Daoust) | ha | dont ' | raio adarre? | ||
Q | et/que | venir (R1) | fera encore? | |||
* | ((Daoust) | hag | (-eñ)) e | teuio adarre? | ||
Q | et/que | expl (R4) | viendra encore? | |||
'Reviendra-t-il?' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
C'hwi 'zo kloñ?
Kloñ (m)oc'h?
* Hag oc'h kloñ?
* Ha kloñ oc'h?
* Hag eñ kloñ oc'h ?
* Hag eñ oc'h kloñ?
'Êtes-vous malade?'
(2) | Kloñ (m)oc'h? | / | * | (hag | (-eñ)) | oc'h kloñ? |
malade êtes | / | et/que | expl | êtes malade? | ||
'Êtes-vous malade?' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
particule Q enchâssée
N'uion ket ma neus lennet al levr.
* N'uion ket ha lennet ' neus al levr.
* N'uion ket ma lennet neus al levr.
* N'uion ket hag e neus lennet al levr.
* N'uion ket hag-eñ en deus lennet al levr.
'Je ne sais pas s'il a lu le livre.'
(5) | N'uion ket | ma /* hag(-eñ) | neus lennet | al levr. | |||
ne'sais ket | si | a lu | le livre | ||||
'Je ne sais pas si il a lu le livre.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(5) | N'uion ket | ma (* lennet) | neus (lennet) | al levr. | |||
ne'sais ket | si lu | a lu | le livre | ||||
'Je ne sais pas si il a lu le livre.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
En particule Q enchâssée, hag est rejeté. Seul ma suivi du verbe passe.
bez
Bez 'zo mais jamais Bez zeus
* Bez e labouran./ * Bez em eus ur velo.
particule Q
N'uion ket (la) ma teuio.<<
???N'uion ket la bout a deuio/e teuio. (à vérifier)
* N'uion ket la dont a raio.
* N'uion ket ha ma teuio.
* N'uion ket hag-eñ e teuio.
'Je ne sais pas s'il viendra.'
(5) | N'uion ket | (la) ma | teuio. | ||||
ne'sais ket | (que) si4 | viendra | |||||
'Je ne sais pas s'il viendra.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
'Allez voir si votre frère est venu.'
Kit da wel ma 'ma digouet ho preur.
* Kit da wel ma ho preur 'ma digouet.
* Kit da wel ma digouet 'ma ho preur.
* Kit da wel ma chiou 'ma digouet ho preur.
(6) | Kit da wel | ma | (* chiou) | 'ma digouet | ho preur. | ||
allez pour1 voir | si4 | aujourd'hui | est arrivé | votre3 frère | |||
'Allez voir si votre frère est venu (aujourd'hui).' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
adverbe orienté vers le sujet
(6) | Dont ' | ra espec'h | da glask | bedoù ganin. | |||
vient (R) | fait exprès | pour1 chercher | mondes avec.moi | ||||
'Il vient me chercher des crosses exprès.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
Un contexte de cours d'école facilite des prosodies outrées qui autorisent des ordres de mot différents.
- Dont 'ra Matao // espec'h // da glask bedoù ganin.
- Dont 'ra // espec'h // Matao da glask bedoù ganin.
(1) | Espec'h ' | ra ar goarnamant | da | reiñ nebeutoc'h | (zikourioù) | (d'anin). | |
exprès (R) | fait le gouvernement | pour1 | donner peu.plus (de1) | aides | à'IMP | ||
'Le gouvernement fait exprès de réduire les aides.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
relative
'Il fut un temps où j'allais tous les jours au travail à vélo.'
Bez 'zo bet 'n amzer ma 'yéen bemdez ar ma belo d'al labour.
* Bez 'zo bet 'n amzer ma bemdez 'yéen ar ma belo d'al labour.
* Bez 'zo bet 'n amzer ma ar ma belo 'yéen bemdez d'al labour.
* Bez 'zo bet 'n amzer ma bemdez ar ma belo 'yéen d'al labour.
* Bez 'zo bet 'n amzer ma d'al labour 'yéen bemdez ar ma belo.
* Bez 'zo bet 'n amzer ma me 'yée bemdez ar ma belo d'al labour.
* Bez 'zo bet 'n amzer me 'yée bemdez ar ma belo d'al labour.
complétive épistémique
N'em eus ket soñj ma yéen bemdez gant ma belo d'am labour.
N'em eus ket soñj la ma yéen bemdez gant ma belo d'am labour.
* N'em eus ket soñj ha ma yéen bemdez gant ma belo d'am labour.
* N'em eus ket soñj ma bemdez yéen gant ma belo d'am labour.
* N'em eus ket soñj ma gant ma belo yéen bemdez d'am labour.
N'em eus ket soñj (la) ma oa bihan ar chi.<<
* N'em eus ket soñj ha bihan oa ar chi.
* N'em eus ket soñj ma bihan oa ar chi.
* N'em eus ket soñj ma oa ar chi bihan.
* N'em eus ket soñj ma ar chi oa bihan.
kar
'Ne di(te)s pas de mensonges car je connais la vérité.'
Ne larit ket gaou//, me oar ar wirionez
Ne larit ket gaou ka me oar ar wirionez
Ne larit ket gaou ka goût ' ran ar wirionez
* Ne larit ket gaou ka ar wirionez 'houzon.
* Ne larit ket gaou ka ar wirionez me oar.
* Ne larit ket gaou ka ' ouzon ar wirionez
V doubling
* gout a ouzon
nompas
Nompas est connu, mais rejeté en (6):
(6) | Pas / * Nompas | lar geier | ka me 'oar | ar wirionez. | |||
pas / * ne.pas | dire mensonges | car moi sais | le 1vérité | ||||
'Ne mentez pas car je connais la vérité.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
kar, pugur
(1) | Ka kred start | ' ra din | 'brom | emañ-eoñ | a sell ouzh ma c'hoenn. | ||
car croire ferme | (R) fait à.moi | maintenant | est-lui | R1 regarde à mon2 crème | |||
'Car je crois fermement maintenant que c'est lui qui en a après ma crème.' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
Le focus imposé sur le pronom ne le rend pas licite devant le verbe emañ.
* Ka kred start ' ra din 'brom eoñ eo a sell ouzh ma c'hoenn.
- (* Rak), koenn est le nom à Scaer, dienn à Bannalec
(1) | Ni zo bet | da ninyal | ka | (tomm) | ' oa | (tomm) | ar mor. |
nous est été | pour1 nager | car | chaud | était | chaud | le mer | |
'Nous sommes allés nous baigner car la mer était chaude.' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
Avec pegur, une préférence est notée pour l'ordre à verbe initial, mais une pause prosodique rend l'alternative possible.
(1) | Ni zo bet | da ninyal | pegur | (// tomm //) | ' oa | (tomm) | ar mor. |
nous est été | pour1 nager | car | chaud | était | chaud | le mer | |
'Nous sommes allés nous baigner car la mer était chaude.' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
'Parce qu'à la maison il y a avait des plus petits que moi...'
* parskan er ger e yoa bihanoc'h evidon.
(1) | pegur | e oa | bihanoc'h widin | 'ba | gêr. | ||
car | R était | petit.plus que.moi | dans (le) | 1foyer | |||
'Parce qu'à la maison il y a avait des plus petits que moi...' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(1) | Gall enefe | espern | pugur | e c'houneze mat. | |||
pu aurait | épargner | car | R4 gagnait bien | ||||
'Il aurait pu économiser car il gagnait bien.' | |||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
met
'J'achèterai la robe, mais tu la mettras.'
Me a breno ar sae, met hwi a lako anehi.
autres
(1) | Ie | (da nebeutañ), | a zeu | alies. | |||
eux | à peu.le.plus | R1 vient | souvent | ||||
'Eux (au moins), ils viennent souvent.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(3) | Graet 'vez alies | gant kig-yar, | met gall ' | vez bout graet | ivez gant pesk. | (gallet) |
fait est souvent | avec viande poulet | mais pu (R) | est être fait | aussi avec poisson | ||
'On le fait souvent avec du poulet, mais on peut aussi le faire avec du poisson.' | ||||||
Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
(1) | Ne galfec'h ket | chom aze | memes (la) ma | vefec'h kourachus. | ([mut] revendiqué sur ne galfec'h) | ||
ne pourriez pas | rester ici | même (que) si4 | seriez courageux | ||||
'Tu n'y resterais pas, même si tu étais courageux.' | Scaër/Bannalec, H. Gaudart (04/2016b) |
Remerciements
Merci à H. Gaudart pour son accueil chaleureux.