Différences entre les versions de « Debriñ »

De Arbres
(2 versions intermédiaires par le même utilisateur non affichées)
Ligne 63 : Ligne 63 :


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
|||||||colspan="10" | ''Duault'', [[Avezard-Roger (2004a)|Avezard-Roger (2004a]]:281)
|(5)||<font color=green>[ ||<font color=green> '''tibi''' ||<font color=green>  ema
|-
|(5)||<font color=green>[ ||<font color=green> '''tibi''' ||<font color=green> da zʁebi||<font color=green>  ema
|-
|-
||| (O)||tebri || ema.
||| (O)||tebri || ema.
Ligne 72 : Ligne 70 :
|-
|-
|||colspan="10" | 'Il est en train de manger.'
|||colspan="10" | 'Il est en train de manger.'
|-
|||||||colspan="10" | ''Duault'', [[Avezard-Roger (2004a)|Avezard-Roger (2004a]]:281)
|}
|}




{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
|(6)|| <font color=green>[’guːd waχ ||<font color=green>waːʁ n ’nèn ||<font color=green>nøs kə ’eːm ||<font color=green>’'''diːbi'''|| <font color=green>ʁe ’djõntã]  
|(6)||<font color=green>[’guːd waχ ||<font color=green>waːʁ ||<font color=green>n ’nèn ||<font color=green>nøs ||<font color=green> ||<font color=green> ’eːm ||<font color=green>’'''diːbi'''|| <font color=green>ʁe ’djõntã]  
|-
|-
||||Gouzout a-walc’h ||a oar an nen ||n’eus ket ezhomm ||debriñ ||re diontañ.
||||Gouzout a-walc’h ||a oar || an nen ||n’eus || ket || ezhomm ||debriñ ||re diontañ.
|-
|-
||| [[gouzout|savoir]] [[a-walc'h|assez]]|| [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[gouzout|sait]] [[IMP]] || [[ne]]<sup>[[1]]</sup>'[[E|est]] [[ket|pas]] [[ezhomm|besoin]] || manger ||[[re|trop]] [[diouzh|de]].[[pronom incorporé|lui]]  
||| [[gouzout|savoir]] [[a-walc'h|assez]]|| [[R]]<sup>[[1]]</sup> [[gouzout|sait]] || [[IMP|on]] || [[ne]]<sup>[[1]]</sup>'[[E|est]] || [[ket|pas]] || [[ezhomm|besoin]] || manger ||[[re|trop]] [[diouzh|de]].[[pronom incorporé|lui]]  
|-
|-
|||colspan="10" | 'On sait bien qu’il ne faut pas trop en manger.'
|||colspan="10" | 'On sait bien qu’il ne faut pas trop en manger.'
Ligne 86 : Ligne 86 :
|||||||colspan="10" |''Trégorrois (Bégard)'', [[Georgelin (2016)|Georgelin (2016]]:'[http://brezhonegbrovear.bzh/yezhadur.php?pajenn=displegan_gant_ober displegañ ar verboù gant ober]')
|||||||colspan="10" |''Trégorrois (Bégard)'', [[Georgelin (2016)|Georgelin (2016]]:'[http://brezhonegbrovear.bzh/yezhadur.php?pajenn=displegan_gant_ober displegañ ar verboù gant ober]')
|}
|}


==== ''drebi'' ====
==== ''drebi'' ====


{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
|||||||colspan="10" | ''Saint-Pol-de-Léon'', [[Avezard-Roger (2004a)|Avezard-Roger (2004a]]:217)
|-
|(7)||<font color=green> o vɔ̃ n  ||<font color=green> da '''zʁebi'''||<font color=green>  ema
|(7)||<font color=green> o vɔ̃ n  ||<font color=green> da '''zʁebi'''||<font color=green>  ema
|-
|-
Ligne 100 : Ligne 97 :
|-
|-
|||colspan="10" | 'Il va manger.'
|||colspan="10" | 'Il va manger.'
|-
|||||||colspan="10" | ''Saint-Pol-de-Léon'', [[Avezard-Roger (2004a)|Avezard-Roger (2004a]]:217)
|}
|}




{| class="prettytable"
{| class="prettytable"
|(8)|| Amañ || ez eus || '''drebet''' ||traoù ||eus ar mor.
|(8)|| Amañ || ez eus || '''drebet''' ||traoù ||eus || ar mor.
|-
|-
||| [[amañ|ici]] ||[[ez eus|R est]] || mangé || [[traoù|choses]] || [[eus|de]] [[art|le]] [[mor|mer]]
||| [[amañ|ici]] ||[[ez eus|R est]] || mangé || [[traoù|choses]] || [[eus|de]] || [[art|le]] [[mor|mer]]
|-
|-
|||colspan="10" | 'Ici on a mangé des fruits de mer.'
|||colspan="10" | 'Ici on a mangé des fruits de mer.'
Ligne 112 : Ligne 111 :
|||||||colspan="10" |''Lesneven/Kerlouan'', [[Y. M. (04/2016b)]]
|||||||colspan="10" |''Lesneven/Kerlouan'', [[Y. M. (04/2016b)]]
|}
|}


==== ''dribi'' ====
==== ''dribi'' ====

Version du 24 janvier 2022 à 05:04

Le verbe debriñ signifie 'manger'.


Morphologie

variation dialectale

Il existe une variation dialectale conséquente quant à la réalisation du verbe debriñ, documentée dans la carte 105 de l'ALBB qui traduit (Cela est bon) à manger.

Cette variation morphologique persiste au XXI°. La métathèse debr vs. drebiñ est courante.


debein

(1) /xa gãza nur ze:biɲ /
eux 1parle en1 manger
'Ils parlent tout en mangeant.'
Groix, Ternes (1970:252)


(2) A gost ma ous aman, te chomou de zèbein genem.
puisque es.2SG ici toi resteras pour1 manger avec.nous
'Puisque tu es là, tu resteras manger avec nous.'
Vannetais (Plaudren), (Quéré 2010)


dibri

(3) hep dibri frouezen ebet ken ar rest eus e vue.
sans manger fruit.SG aucun plus le reste de son1 vie
'... sans manger de fruits (pour) le reste de sa vie.'
Léon, Perrot (1912:845)


(4) Ha roet ez eus da zibri ha da eva d'ezañ.
et donné R est à1 manger et à1 boire à.lui
'Et il lui est donné à manger et à boire.'
Cornouaille (Pleyben), Ar Floc'h (1950:157)


dibi

(5) [ tibi ema
(O) tebri ema.
(à)4 manger est
'Il est en train de manger.'
Duault, Avezard-Roger (2004a:281)


(6) [’guːd waχ waːʁ n ’nèn nøs ’eːm diːbi ʁe ’djõntã]
Gouzout a-walc’h a oar an nen n’eus ket ezhomm debriñ re diontañ.
savoir assez R1 sait on ne1'est pas besoin manger trop de.lui
'On sait bien qu’il ne faut pas trop en manger.'
Trégorrois (Bégard), Georgelin (2016:'displegañ ar verboù gant ober')

drebi

(7) o vɔ̃ n da zʁebi ema
O vont da zrebi ema.
à4 aller pour1 manger est
'Il va manger.'
Saint-Pol-de-Léon, Avezard-Roger (2004a:217)


(8) Amañ ez eus drebet traoù eus ar mor.
ici R est mangé choses de le mer
'Ici on a mangé des fruits de mer.'
Lesneven/Kerlouan, Y. M. (04/2016b)

dribi

(9) Ar markinachou tomm, war-bouez ma 'z-eus eur meutad mad a holen ganto, n'int ket fall da zribi.
le graillons chaud sur-poids que4 R-est un pouce.ée bon de1 sel avec.eux ne1'sont pas mauvais à1 manger
'Les graillons chauds sont bons pour peu qu'il y ait une bonne pincée de sel.
L'Hôpital-Camfrout, Le Gall (1957:'markinachoù')


Syntaxe

structure thématique

Le verbe debriñ est transitif quand il dénote l'action de 'manger quelque chose'. C'est un intransitif lorsqu'il dénote une activité.


Sémantique

Au delà de l'action de 'manger', debriñ dénote l'action de 'faire disparaître (de l'argent)'.


(1) Mont da zebriñ anezho!
aller pour1 manger P.eux
'Aller le dépenser!' (l'argent)
Léon, Kervella (2009:61)

Diachronie

Le Glossaire du Chevalier Arnold von Harff en 1499, offre quelques phrases de vannetais médiéval récoltées à Nantes où on relève la forme de suffixation verbale infinitive en -it (dribit 'manger').