Différences entre les versions de « Anavezout »
(33 versions intermédiaires par le même utilisateur non affichées) | |||
Ligne 5 : | Ligne 5 : | ||
|(1)|| '''Anavezet''' || mat || em eus || Yann ar Floc'h. | |(1)|| '''Anavezet''' || mat || em eus || Yann ar Floc'h. | ||
|- | |- | ||
||| | ||| conn.[[-et (Adj.)|u]] || [[mat|bien]] || [[R]].1SG [[kaout|a]] || [[nom propre|Yann ar Floc'h]] | ||
|- | |- | ||
||| colspan="15" | 'J'ai bien connu Yann ar Floc'h.' | ||| colspan="15" | 'J'ai bien connu Yann ar Floc'h.' | ||
Ligne 17 : | Ligne 17 : | ||
=== dérivation === | === dérivation === | ||
Le [[préfixe]] ''[[di-]]'' obtient l'[[adjectif]] ''dianavezet'' 'inconnu | Le [[préfixe]] ''[[di-]]'' obtient sur le participe l'[[adjectif]] ''dianavezet'' 'inconnu, inconnue', et l'adjectif ''[[dianav]]''. | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(2)|| Eñ || an hini || a rede || war-lerc'h || ur plac'h || yaouank || '''dianav'''. | |(2)|| Eñ || an || hini || a || rede || war-lerc'h || ur plac'h || yaouank || '''dianav'''. | ||
|- | |- | ||
||| [[pfi|lui]] || [[ | ||| [[pfi|lui]] || [[an, al, ar|le]] || [[hini|celui]] || [[R]] || [[redek|courait]] || [[war-lerc'h|après]] || [[un, ul, ur|un]] [[plac'h|fille]] || [[yaouank|jeune]] || [[dianav|inconnu]] | ||
|- | |- | ||
||| colspan="15" | 'C'est lui qui courait après une jeune fille inconnue.' | ||| colspan="15" | 'C'est lui qui courait après une jeune fille inconnue.' | ||
|- | |- | ||
||||||| colspan="15" | ''Standard'', [[Drezen (1990)|Drezen (1990]]:45) | ||||||||| colspan="15" | ''Standard'', [[Drezen (1990)|Drezen (1990]]:45) | ||
|} | |} | ||
Ligne 37 : | Ligne 37 : | ||
|(3)|| Hep || mar || ebet, || he devoa || graet || '''anaoudegezh''' || gant || unan || eus || kizhier || gouez || an enez. | |(3)|| Hep || mar || ebet, || he devoa || graet || '''anaoudegezh''' || gant || unan || eus || kizhier || gouez || an enez. | ||
|- | |- | ||
||| [[hep|sans]] || [[mar|doute]] || [[ebet|aucun]] || 3SGF [[kaout|avait]] || [[ober|fa]].[[-et (Adj.)|it]] || connaiss.[[-egezh|ance]] || [[gant|avec]] || [[unan|un]] || [[eus|de]] || [[kazh|chat]].[[pluriel interne|s]] || [[gouez|sauvage]] || [[ | ||| [[hep|sans]] || [[mar|doute]] || [[ebet|aucun]] || 3SGF [[kaout|avait.HAB]] || [[ober|fa]].[[-et (Adj.)|it]] || connaiss.[[-egezh|ance]] || [[gant|avec]] || [[unan|un]] || [[eus|de]] || [[kazh|chat]].[[pluriel interne|s]] || [[gouez|sauvage]] || [[an, al, ar|le]] [[enez|île]] | ||
|- | |- | ||
||| colspan="15" | 'Elle avait sans doute fait connaissance avec un des chats sauvages de l'île.' | ||| colspan="15" | 'Elle avait sans doute fait connaissance avec un des chats sauvages de l'île.' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | ''Pleyben'', [[Ar Gow (2005)|Ar Gow (2005]]:56) | ||||||||||| colspan="15" | ''Cornouaillais (Pleyben)'', [[Ar Gow (2005)|Ar Gow (2005]]:56) | ||
|} | |} | ||
Ligne 50 : | Ligne 50 : | ||
La carte [http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-011.jpg 11] de l'[[ALBB]] documente la variation dialectale de la traduction de ''connaître''. | La carte [http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-011.jpg 11] de l'[[ALBB]] documente la variation dialectale de la traduction de ''connaître''. | ||
En trégorrois, [[Konan (2017)|Konan (2017]]:264) rapporte la forme ''anveout'' <font color=green>/an'veut'/</font color=green> mais aussi spécifiquement à Perros- | En trégorrois, [[Konan (2017)|Konan (2017]]:264) rapporte la forme ''anveout'' <font color=green>/an'veut'/</font color=green> mais aussi spécifiquement à Perros-Guirec la forme ''inewiñ'' <font color=green>/i'nɛ:wῖ/</font color=green>. | ||
Ligne 56 : | Ligne 56 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(1)||<font color=green> / | |(1)||<font color=green>/ mə ||<font color=green> mbwa ||<font color=green> čed ||<font color=green> '''ana:ẃed''' ||<font color=green> ən / </font color=green> | ||
|- | |- | ||
||| [[pfi|moi]].[[kaout| | ||| [[pfi|moi]] || [[R]].1SG 1.[[kaout|avait]] || [[ket|pas]] || conn.[[-et (Adj.)|u]] || [[a|P]].[[pronom incorporé|lui]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'Je ne l'avais pas connu.' | ||| colspan="15" | 'Je ne l'avais pas connu.' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | ''Vannetais (Groix)'', [[Ternes (1970)|Ternes (1970]]:309) | ||||||||||| colspan="15" | ''Vannetais (Groix)'', [[Ternes (1970)|Ternes (1970]]:309) | ||
Ligne 67 : | Ligne 67 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(2)||<font color=green> [᷉ɑn dyt ||<font color=green> '''᷉ɑveːt''' ||<font color=green> gɑ᷉ nɪŋ] | |(2)||<font color=green> [᷉ɑn ||<font color=green> dyt ||<font color=green> '''᷉ɑveːt''' ||<font color=green> gɑ᷉ nɪŋ] | ||
|- | |- | ||
||| an dud || '''anavezet''' || ganin | ||| an || dud || '''anavezet''' || ganin | ||
|- | |- | ||
||| [[ | ||| [[an, al, ar|le]] || <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || conn.[[-et (Adj.)|u]] || [[gant|avec]].[[pronom incorporé|moi]] | ||
|- | |- | ||
||| colspan="15" | 'les gens que je connais' | ||| colspan="15" | 'les gens que je connais' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | '' | ||||||||||| colspan="15" | ''Cornouaillais, (Briec)'', [[Noyer (2019)|Noyer (2019]]:242) | ||
|} | |} | ||
Ligne 82 : | Ligne 82 : | ||
|(3)|| N'em-eus || ket || '''an'vet''' || gwasoh || lorgenn || morse ! | |(3)|| N'em-eus || ket || '''an'vet''' || gwasoh || lorgenn || morse ! | ||
|- | |- | ||
||| [[ne]]<sup>[[1]]</sup> 1SG [[kaout|a]] || [[ket|pas]] || connu || [[gwasoc'h|pire]] || [[lorgenn|paresseux]] || [[morse|jamais]] | ||| [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> 1SG [[kaout|a]] || [[ket|pas]] || connu || [[gwasoc'h|pire]] || [[lorgenn|paresseux]] || [[morse|jamais]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'Je n'ai jamais rencontré quelqu'un avec un tel poil dans la main !' | ||| colspan="15" | 'Je n'ai jamais rencontré quelqu'un avec un tel poil dans la main !' | ||
|- | |- | ||
||||||||||||| colspan="15" | ''L'Hôpital-Camfrout'', [[Le Gall (1957)|Le Gall (1957]]:'lorgenn') | ||||||||||||| colspan="15" | ''Cornouaillais (L'Hôpital-Camfrout)'', [[Le Gall (1957)|Le Gall (1957]]:'lorgenn') | ||
|} | |} | ||
==== racine ==== | ==== racine ==== | ||
Ligne 95 : | Ligne 96 : | ||
|(1)|| N''''inewen''' || ket || ac'hanout. | |(1)|| N''''inewen''' || ket || ac'hanout. | ||
|- | |- | ||
||| [[ne]]<sup>[[1]]</sup> connaissais || [[ket|pas]] || [[a|P]].[[pronom incorporé|toi]] | ||| [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> connaissais || [[ket|pas]] || [[a|P]].[[pronom incorporé|toi]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'Je ne te connaissais pas.' | ||| colspan="15" | 'Je ne te connaissais pas.' | ||
|- | |- | ||
||||||||| colspan="15" | ''Trégorrois (Perros-Guirec)'', [[Konan (2017)|Konan (2017]]:264) | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(2)||<font color=green> mǝ ||<font color=green> '''anawa''' ||<font color=green> mat ||<font color=green> ar vwes ||<font color=green> nɛ͂n ||<font color=green> zi ʃom | |(2)||<font color=green> mǝ ||<font color=green> ||<font color=green> '''anawa''' ||<font color=green> mat ||<font color=green> ar vwes ||<font color=green> nɛ͂n ||<font color=green> ||<font color=green> zi ||<font color=green> ||<font color=green> ʃom ||<font color=green> akosti | ||
|- | |- | ||
||| Me ' || '''anava''' || mat || ar vaouez || an hani || 'zo ' chom a-kostez. | ||| Me || ' || '''anava''' || mat || ar vaouez || an hani || ' || zo || ' || chom || a-kostez. | ||
|- | |- | ||
||| [[pfi|moi]] || connait || [[mat|bien]] || [[ | ||| [[pfi|moi]] || [[R]] || connait || [[mat|bien]] || [[an, al, ar|le]] <sup>[[1]]</sup>[[maouez|femme]] || [[an, al, ar|le]] [[hini]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> || [[zo|est]] || [[particule o|à]]<sup>[[4]]</sup> || [[chom|rester]] || [[a-gostez|à-côté]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'Je connais bien la femme qui habite à côté.' | ||| colspan="15" | 'Je connais bien la femme qui habite à côté.' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | ''Vannetais (Kistinid)'', [[Nicolas (2005)|Nicolas (2005]]:48) | ||||||||||| colspan="15" | ''Vannetais (Kistinid)'', [[Nicolas (2005)|Nicolas (2005]]:48) | ||
Ligne 116 : | Ligne 117 : | ||
(3) | {| class="prettytable" | ||
|(3)|| Ar || re || a || zo || a-skoeañs || genin || n'o || '''anavan''' || ket || nag || int || naket || ne ouiont || ket || piv || on. | |||
|- | |||
||| [[an, al, ar|le]] || [[hini|ceux]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> || [[zo|est]] || [[a-skoeañs|à touche-touche]] || [[gant|avec]].[[pronom incorporé|moi]] || [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> [[POP|les]]<sup>[[2]]</sup> || connais || [[ket|pas]] || [[na(g)|ni]] || [[pfi|eux]] || [[naket|non.plus]] || [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> [[gouzout|savent]] || [[ket|pas]] || [[piv|qui]] || [[eo|suis]] | |||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Je ne connais pas ceux qui sont à touche-touche avec moi, et eux ne savent pas non plus qui je suis.' | |||
|- | |||
||||||||||||||| colspan="15" | ''Vannetais'', [[Herrieu (1994)|Herrieu (1994]]:91) | |||
|} | |||
== Sémantique == | == Sémantique == | ||
Ligne 126 : | Ligne 133 : | ||
''Anavezout'' couvre le sens du français ''connaître'', mais il a cependant un sens plus large dans les tournures de passif impersonnel. | ''Anavezout'' couvre le sens du français ''connaître'', mais il a cependant un sens plus large dans les tournures de passif impersonnel. | ||
En (1), le contexte donné est ''Le ministre est arrivé en retard pour la conférence de presse | En (1), le contexte donné est ''Le ministre est arrivé en retard pour la conférence de presse … ''. | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(1)|| '''Anavezet''' || e oa || en doa || evet. | |(1)|| '''Anavezet''' || e || oa || en doa || evet. | ||
|- | |- | ||
||| | ||| conn.[[-et (Adj.)|u]] || [[R]] || [[eo|était]] || 3SGM [[kaout|avait]] || [[evañ|b]].[[-et (Adj.)|u]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'On voyait qu'il était saoul.' | ||| colspan="15" | 'On voyait qu'il était saoul.' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | ''Lesneven/Kerlouan'', [[Y. M. (04/2016)]] | ||||||||||| colspan="15" | ''Léonard (Lesneven/Kerlouan)'', [[Y. M. (04/2016)]] | ||
|} | |} | ||
=== 'connaître une notion abstraite' === | === 'connaître une notion abstraite' === | ||
Ligne 146 : | Ligne 152 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(2)|| Anet eo || ec'h anavezez || ar vicher. | |(2)|| Anet || eo || ec'h || anavezez || ar || vicher. | ||
|- | |- | ||
||| [[anat|évident]] [[ | ||| [[anat|évident]] || [[eo|est]] || [[R]]<sup>[[+C]]</sup> || connais || [[an, al, ar|le]] || <sup>[[1]]</sup>[[micher|métier]] | ||
|- | |- | ||
||| colspan="15" | 'On voit que tu connais le métier.' | ||| colspan="15" | 'On voit que tu connais le métier.' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | ''Lesneven/Kerlouan'', A. M. (04/2016) | ||||||||||||| colspan="15" | ''Léonard (Lesneven/Kerlouan)'', [[A. M. (04/2016)]] | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(3) | |(3) … || o || fedenn || trema || an hani || he deus || anavezet || hi || ivez || an holl || glac'har... | ||
|- | |- | ||
||| [[POSS|leur]]<sup>[[2]]</sup> || [[pedenn|prière]] || [[trema|vers]] || [[ | ||| [[POSS|leur]]<sup>[[2]]</sup> || [[pedenn|prière]] || [[trema|vers]] || [[an, al, ar|le]] [[hini|celui]] || 3SGF [[kaout|a]] || conn.[[-et (Adj.)|u]] || [[pfi|elle]] || [[ivez|aussi]] || [[an, al, ar|le]] [[holl|tout]] || [[glac'har|chagrin]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | ' | ||| colspan="15" | '… leur prière vers celle qui a connu, elle aussi, la grande affliction… ' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | ''Vannetais'', [[Ar Meliner (2009)|Ar Meliner (2009]]:108) | ||||||||||| colspan="15" | ''Vannetais'', [[Ar Meliner (2009)|Ar Meliner (2009]]:108) | ||
Ligne 171 : | Ligne 177 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(4)||<font color=green>Gallek mad ||<font color=green>a '''ouient''' tout ivé, ||<font color=green> pétra benac ma ||<font color=green> né ouient ket ||<font color=green> scriva na lenn. | |(4)||<font color=green> Gallek ||<font color=green> mad ||<font color=green>a '''ouient''' tout ivé, ||<font color=green> pétra ||<font color=green> benac ||<font color=green> ma ||<font color=green> né ouient ket ||<font color=green> scriva ||<font color=green> na ||<font color=green> lenn. | ||
|- | |- | ||
||| [[galleg|français]] [[mat|bon]] || [[R]] [[gouzout|savaient]] [[tout|tous]] [[ivez|aussi]] || [[petra|quoi]] [[bennak|quelconque]] [[ma|que]] || [[ne]] [[gouzout|savaient]] [[ket|pas]] || [[skrivañ|écrire]] [[ | ||| [[galleg|français]] || [[mat|bon]] || [[R]] [[gouzout|savaient]] [[tout|tous]] [[ivez|aussi]] || [[petra|quoi]] || [[bennak|quelconque]] || [[ma|que]] || [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> [[gouzout|savaient]] [[ket|pas]] || [[skrivañ|écrire]] || [[na… na|ni]] || [[lenn (V.)|lire]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan=" | ||| colspan="20" | 'Ils connaissaient tous bien le français bien qu'ils ne sussent ni lire ni écrire.' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan=" | ||||||||||| colspan="20" | ''Léonard pré-moderne (Lesneven)'', [[Burel (2012)|Burel (2012]]:40) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(5)||<font color=green> [ fot ke ||<font color=green> la:ɤ gɛj<sup>ə</sup>ɤ ||<font color=green> '''kaɤ''' gud ɤã ||<font color=green> a<sup>ɤ</sup> veɤjõn<sup>ə</sup> ] | |(5)||<font color=green> [ fot ||<font color=green> ke ||<font color=green> la:ɤ gɛj<sup>ə</sup>ɤ ||<font color=green> '''kaɤ''' ||<font color=green> gud ||<font color=green> ||<font color=green> ɤã ||<font color=green> a<sup>ɤ</sup> veɤjõn<sup>ə</sup> ] | ||
|- | |- | ||
||| [[faotañ|faut]] [[ket|pas]] || [[lavarout|dire]] [[gaou|mensonge]].[[pluriel interne|s]] || [[rak|car]] [[gouzout|savoir]] [[ober|fais]] || [[ | ||| [[faotañ|faut]] || [[ket|pas]] || [[lavarout|dire]] [[gaou|mensonge]].[[pluriel interne|s]] || [[rak|car]] || [[gouzout|savoir]] || [[R]] || [[ober|fais]] || [[an, al, ar|le]] <sup>[[1]]</sup>[[gwirionez|vérité]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'Ne dites pas de mensonges car je connais la vérité.' | ||| colspan="15" | 'Ne dites pas de mensonges car je connais la vérité.' | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | ''Breton central'', ([[Wmffre (1998)|Wmffre 1998]]:56) | ||||||||||| colspan="15" | ''Breton central'', ([[Wmffre (1998)|Wmffre 1998]]:56) | ||
Ligne 193 : | Ligne 199 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(6)|| Ha || dizifenn, || pa || n'ouzez || ket || ar pep || retañ. | |(6)|| Ha || dizifenn, || pa || n'ouzez || ket || ar || pep || retañ. | ||
|- | |- | ||
||| [[&|et]] || [[di-, dis-|sans]]<sup>[[1]]</sup> | ||| [[&|et]] || [[di-, dis-|sans]]<sup>[[1]]</sup>.[[difenn|défense]] || [[pa|comme]] || [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> [[gouzout|sais]] || [[ket|pas]] || [[an, al, ar|le]] || [[pep|chaque]] || [[ret|obligé]].[[superlatif|le.plus]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'Et sans défense, puisque tu ne connais pas le minimum.' (l'indispensable) | ||| colspan="15" | 'Et sans défense, puisque tu ne connais pas le minimum.' (l'indispensable) | ||
|- | |- | ||
||||||||||| colspan="15" | ''Standard'', [[Drezen (1990)|Drezen (1990]]:42) | ||||||||||||| colspan="15" | ''Standard'', [[Drezen (1990)|Drezen (1990]]:42) | ||
|} | |} | ||
Ligne 209 : | Ligne 215 : | ||
|(7)|| Kement || hent, || kement || gwenojenn, || kement || korn || a zo || er vro || a zo || '''anavezet''' || gantañ. | |(7)|| Kement || hent, || kement || gwenojenn, || kement || korn || a zo || er vro || a zo || '''anavezet''' || gantañ. | ||
|- | |- | ||
||| [[kement|chaque]] || [[hent|chemin]] || [[kement|chaque]] || [[gwenojenn|riboulle]] || [[kement|chaque]] || [[korn|coin]] || [[R]] [[ | ||| [[kement|chaque]] || [[hent|chemin]] || [[kement|chaque]] || [[gwenojenn|riboulle]] || [[kement|chaque]] || [[korn|coin]] || [[R]] [[COP|est]] || [[P.e|en]].[[an, al, ar|le]] <sup>[[1]]</sup>[[bro|pays]] || [[R]] [[zo|est]] || connu || [[gant|par]].[[pronom incorporé|lui]] | ||
|- | |- | ||
||| colspan="15" | 'Il connait chaque chemin, chaque riboulle, chaque coin du pays.' | ||| colspan="15" | 'Il connait chaque chemin, chaque riboulle, chaque coin du pays.' | ||
Ligne 215 : | Ligne 221 : | ||
||||||| colspan="15" | ''Standard'', Description "Red an Amzer" de ''Ur Skragn en Uhelgoad'' [02/05/2010]. | ||||||| colspan="15" | ''Standard'', Description "Red an Amzer" de ''Ur Skragn en Uhelgoad'' [02/05/2010]. | ||
|} | |} | ||
=== 'connaître la différence entre deux élements', ''anavezout A ouzh B'' === | === 'connaître la différence entre deux élements', ''anavezout A ouzh B'' === | ||
Ligne 223 : | Ligne 228 : | ||
|(8)|| A-boan || ma || anavezit || zoken || an "a" || '''ouz''' || an "o". | |(8)|| A-boan || ma || anavezit || zoken || an "a" || '''ouz''' || an "o". | ||
|- | |- | ||
||| [[a|à]]<sup>[[1]]</sup>-[[poan|peine]] || [[ma(r)|si]] || connaissez || [[zoken|même]] || [[ | ||| [[a|à]]<sup>[[1]]</sup>-[[poan|peine]] || [[ma(r)|si]] || connaissez || [[zoken|même]] || [[an, al, ar|le]] "a" || [[ouz|de]] || [[an, al, ar|le]] "o" | ||
|- | |- | ||
||| colspan="15" | 'Tu sais à peine lire !' | ||| colspan="15" | 'Tu sais à peine lire !' | ||
Ligne 239 : | Ligne 244 : | ||
|(9)|| N'e-teus || ket || '''bet''' || anavezet || Mark? | |(9)|| N'e-teus || ket || '''bet''' || anavezet || Mark? | ||
|- | |- | ||
||| [[ne]] [[R]]-2SG.a || [[ket|pas]] || [[bet|été]] || | ||| [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> [[R]]-2SG.a || [[ket|pas]] || [[bet|été]] || conn.[[-et (Adj.)|u]] || [[nom propre|Mark]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'N'as-tu pas connu Mark?' | ||| colspan="15" | 'N'as-tu pas connu Mark?' | ||
|- | |- | ||
||||||| colspan="15" | ''Trégorrois'', [[Gros (1970)|Gros (1970]]:29) | ||||||| colspan="15" | ''Trégorrois'', [[Gros (1970)|Gros (1970]]:29) | ||
Ligne 252 : | Ligne 257 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|(1)|| An êr || az-peus || da || houzoud || ar vicher, || 'mezaon ! | |(1)|| An || êr || az-peus || da || houzoud || ar || vicher, || 'mezaon ! | ||
|- | |- | ||
||| [[ | ||| [[an, al, ar|le]] || [[aer|air]] || [[R]].2SG [[kaout|a]] || [[da|de]]<sup>[[1]]</sup> || [[gouzout|savoir]] || [[an, al, ar|le]] || <sup>[[1]]</sup>[[micher|métier]] || [[Meus aon|!]] | ||
|- | |- | ||
|||colspan="15" | 'Mais c'est que tu t'y connais !' | ||| colspan="15" | 'Mais c'est que tu t'y connais !' | ||
|- | |- | ||
||||||| colspan="15" | ''Léonard (Cléder)'', [[Seite (1998)|Seite (1998]]:13) | ||||||| colspan="15" | ''Léonard (Cléder)'', [[Seite (1998)|Seite (1998]]:13) |
Version actuelle datée du 17 décembre 2023 à 23:07
Le verbe anavezout signifie 'connaître'. C'est un verbe transitif.
(1) | Anavezet | mat | em eus | Yann ar Floc'h. | ||||||||||||||
conn.u | bien | R.1SG a | Yann ar Floc'h | |||||||||||||||
'J'ai bien connu Yann ar Floc'h.' | ||||||||||||||||||
Cornouaillais (Pleyben), ar Go (1950:6). |
Morphologie
dérivation
Le préfixe di- obtient sur le participe l'adjectif dianavezet 'inconnu, inconnue', et l'adjectif dianav.
(2) | Eñ | an | hini | a | rede | war-lerc'h | ur plac'h | yaouank | dianav. | |||||||||
lui | le | celui | R | courait | après | un fille | jeune | inconnu | ||||||||||
'C'est lui qui courait après une jeune fille inconnue.' | ||||||||||||||||||
Standard, Drezen (1990:45) |
La finale -egezh obtient le nom anaoudegezh 'connaissance'.
(3) | Hep | mar | ebet, | he devoa | graet | anaoudegezh | gant | unan | eus | kizhier | gouez | an enez. | |||||||
sans | doute | aucun | 3SGF avait.HAB | fa.it | connaiss.ance | avec | un | de | chat.s | sauvage | le île | ||||||||
'Elle avait sans doute fait connaissance avec un des chats sauvages de l'île.' | |||||||||||||||||||
Cornouaillais (Pleyben), Ar Gow (2005:56) |
variation dialectale
infinitif
La carte 11 de l'ALBB documente la variation dialectale de la traduction de connaître.
En trégorrois, Konan (2017:264) rapporte la forme anveout /an'veut'/ mais aussi spécifiquement à Perros-Guirec la forme inewiñ /i'nɛ:wῖ/.
participe
(1) | / mə | mbwa | čed | ana:ẃed | ən / | ||||||||||||||
moi | R.1SG 1.avait | pas | conn.u | P.lui | |||||||||||||||
'Je ne l'avais pas connu.' | |||||||||||||||||||
Vannetais (Groix), Ternes (1970:309) |
(2) | [᷉ɑn | dyt | ᷉ɑveːt | gɑ᷉ nɪŋ] | |||||||||||||||
an | dud | anavezet | ganin | ||||||||||||||||
le | 1gens | conn.u | avec.moi | ||||||||||||||||
'les gens que je connais' | |||||||||||||||||||
Cornouaillais, (Briec), Noyer (2019:242) |
(3) | N'em-eus | ket | an'vet | gwasoh | lorgenn | morse ! | ||||||||||||||
ne1 1SG a | pas | connu | pire | paresseux | jamais | |||||||||||||||
'Je n'ai jamais rencontré quelqu'un avec un tel poil dans la main !' | ||||||||||||||||||||
Cornouaillais (L'Hôpital-Camfrout), Le Gall (1957:'lorgenn') |
racine
(1) | N'inewen | ket | ac'hanout. | |||||||||||||||
ne1 connaissais | pas | P.toi | ||||||||||||||||
'Je ne te connaissais pas.' | ||||||||||||||||||
Trégorrois (Perros-Guirec), Konan (2017:264) |
(2) | mǝ | anawa | mat | ar vwes | nɛ͂n | zi | ʃom | akosti | |||||||||||
Me | ' | anava | mat | ar vaouez | an hani | ' | zo | ' | chom | a-kostez. | |||||||||
moi | R | connait | bien | le 1femme | le hini | R1 | est | à4 | rester | à-côté | |||||||||
'Je connais bien la femme qui habite à côté.' | |||||||||||||||||||
Vannetais (Kistinid), Nicolas (2005:48) |
(3) | Ar | re | a | zo | a-skoeañs | genin | n'o | anavan | ket | nag | int | naket | ne ouiont | ket | piv | on. | |||||
le | ceux | R1 | est | à touche-touche | avec.moi | ne1 les2 | connais | pas | ni | eux | non.plus | ne1 savent | pas | qui | suis | ||||||
'Je ne connais pas ceux qui sont à touche-touche avec moi, et eux ne savent pas non plus qui je suis.' | |||||||||||||||||||||
Vannetais, Herrieu (1994:91) |
Sémantique
en passif impersonnel
Anavezout couvre le sens du français connaître, mais il a cependant un sens plus large dans les tournures de passif impersonnel.
En (1), le contexte donné est Le ministre est arrivé en retard pour la conférence de presse … .
(1) | Anavezet | e | oa | en doa | evet. | ||||||||||||||
conn.u | R | était | 3SGM avait | b.u | |||||||||||||||
'On voyait qu'il était saoul.' | |||||||||||||||||||
Léonard (Lesneven/Kerlouan), Y. M. (04/2016) |
'connaître une notion abstraite'
Le verbe anavezout est compatible avec des notions abstraites, au moins dans quelques dialectes (pour le trégorrois, Konan 2017:264).
(2) | Anet | eo | ec'h | anavezez | ar | vicher. | ||||||||||||||
évident | est | R+C | connais | le | 1métier | |||||||||||||||
'On voit que tu connais le métier.' | ||||||||||||||||||||
Léonard (Lesneven/Kerlouan), A. M. (04/2016) |
(3) … | o | fedenn | trema | an hani | he deus | anavezet | hi | ivez | an holl | glac'har... | |||||||||
leur2 | prière | vers | le celui | 3SGF a | conn.u | elle | aussi | le tout | chagrin | ||||||||||
'… leur prière vers celle qui a connu, elle aussi, la grande affliction… ' | |||||||||||||||||||
Vannetais, Ar Meliner (2009:108) |
Cependant, il y est alors souvent en compétition avec le verbe gouzout, qui est très répandu.
(4) | Gallek | mad | a ouient tout ivé, | pétra | benac | ma | né ouient ket | scriva | na | lenn. | ||||||||||||||
français | bon | R savaient tous aussi | quoi | quelconque | que | ne1 savaient pas | écrire | ni | lire | |||||||||||||||
'Ils connaissaient tous bien le français bien qu'ils ne sussent ni lire ni écrire.' | ||||||||||||||||||||||||
Léonard pré-moderne (Lesneven), Burel (2012:40) |
(5) | [ fot | ke | la:ɤ gɛjəɤ | kaɤ | gud | ɤã | aɤ veɤjõnə ] | ||||||||||||
faut | pas | dire mensonge.s | car | savoir | R | fais | le 1vérité | ||||||||||||
'Ne dites pas de mensonges car je connais la vérité.' | |||||||||||||||||||
Breton central, (Wmffre 1998:56) |
(6) | Ha | dizifenn, | pa | n'ouzez | ket | ar | pep | retañ. | ||||||||||||
et | sans1.défense | comme | ne1 sais | pas | le | chaque | obligé.le.plus | |||||||||||||
'Et sans défense, puisque tu ne connais pas le minimum.' (l'indispensable) | ||||||||||||||||||||
Standard, Drezen (1990:42) |
Au passif cependant, où le verbe gouzout est malaisé, anavezout réapparaît.
(7) | Kement | hent, | kement | gwenojenn, | kement | korn | a zo | er vro | a zo | anavezet | gantañ. | ||||||
chaque | chemin | chaque | riboulle | chaque | coin | R est | en.le 1pays | R est | connu | par.lui | |||||||
'Il connait chaque chemin, chaque riboulle, chaque coin du pays.' | |||||||||||||||||
Standard, Description "Red an Amzer" de Ur Skragn en Uhelgoad [02/05/2010]. |
(8) | A-boan | ma | anavezit | zoken | an "a" | ouz | an "o". | ||||||||||
à1-peine | si | connaissez | même | le "a" | de | le "o" | |||||||||||
'Tu sais à peine lire !' | |||||||||||||||||
Standard, Riou (1941:22) |
compatibilité avec le passé surcomposé
De façon surprenante, comme en français de Basse-Bretagne, le verbe 'connaître' est compatible avec un passé surcomposé.
(9) | N'e-teus | ket | bet | anavezet | Mark? | ||||||||||||
ne1 R-2SG.a | pas | été | conn.u | Mark | |||||||||||||
'N'as-tu pas connu Mark?' | |||||||||||||||||
Trégorrois, Gros (1970:29) |
À ne pas confondre
's'y connaitre'
(1) | An | êr | az-peus | da | houzoud | ar | vicher, | 'mezaon ! | |||||||||
le | air | R.2SG a | de1 | savoir | le | 1métier | ! | ||||||||||
'Mais c'est que tu t'y connais !' | |||||||||||||||||
Léonard (Cléder), Seite (1998:13) |