Différences entre les versions de « A-walc'h »
(138 versions intermédiaires par 2 utilisateurs non affichées) | |||
Ligne 1 : | Ligne 1 : | ||
L'[[adverbe]] ''a-walc'h'' est un [[adverbe]] [[les atténuateurs|atténuateur]]. Il signifie 'assez | L'[[adverbe]] ''a-walc'h'', ou ''trawalc'h'', est un [[adverbe]] [[les atténuateurs|atténuateur]] de degré. Il signifie 'assez, à peu près'. En tant que [[quantifieur]] du nom, il a une nuance évaluative et signifie 'assez (de)'. | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| (1)|| Kapap '''a-walc'h''' || 'vijen d'ober || tammoù geizoù ||dezhi. | |(1)|| Kapap || '''a-walc'h''' || ' || vijen || d'ober || tammoù || geizoù || dezhi. | ||
|- | |- | ||
| | ||| [[kapap|capable]] || assez || [[R]] || [[COP|serais]] || [[da|de]] [[ober|faire]] || [[tamm|morceau]].[[-où (PL.)|x]] || [[geiz|caresse]].[[-où (PL.)|s]] || [[da|à]].[[pronom incorporé|elle]] | ||
|- | |- | ||
| ||colspan=" | ||| colspan="15" | 'Je serais bien capable de faire l'amour avec elle.' | ||
|- | |||
||||||||| colspan="15" | [[Menard (1995)|Menard (1995]]:§ geizoù) | |||
|} | |||
== Morphologie == | |||
=== composition === | |||
L'adverbe ''a-walc'h'' est composé de façon transparente de la préposition ''[[a]]''<sup>[[1]]</sup> et du nom ''[[gwalc'h]]'' 'satiété'. | |||
=== variation dialectale === | |||
Selon [[Martin (1929)|Martin (1929]]:175), à la forme léonarde ''a-walc'h'' correspond la forme vannetaise ''erhoalh'', et la forme cornouaillaise (Scaër, Guiscriff, Gourin) ''oalc'h''. On trouve aussi en concurrence les différentes formes du très usité ''trawalc'h''. Les variations dialectales de la traduction de l'exclamation impérative française ''Assez !'' sont documentées dans la [http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-022.jpg carte 22] de l'[[ALBB]]. | |||
(2) <font color=green>'''trèwahh''' e labour</font color=green>, | |||
: trawalc'h [[a]] [[labour]] | |||
: 'assez de<sup>[[1]]</sup> travail', ''Trégorrois (Plougrescant)'', [[Le Dû (2012)|Le Dû (2012]]:46) | |||
{| class="prettytable" | |||
|(3)||<font color=green> [ nøs ||<font color=green> kə ||<font color=green> '''ta'wɑh''' ||<font color=green> wid ||<font color=green> 'o:bər ||<font color=green> gwi:n ||<font color=green> 'ije ||<font color=green> gøs ] | |||
|- | |- | ||
| ||||||||colspan=" | ||| N'eus || ket || '''trawalc'h''' || evit || ober || gwin || ivez, || geus ? | ||
|- | |||
||| [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> || [[ez eus|est]] || [[ket|pas]] assez || [[evit|pour]] || [[ober|faire]] || [[gwin|vin]] || [[ivez|aussi]] || si | |||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Il n'y a pas assez pour faire du vin aussi, si ?' | |||
|- | |||
||||||||||| colspan="15" | ''Trégorrois (Bégard)'', || ''locuteur né en 1915'', [[Yekel (2016)|Yekel (2016]]:'[http://brezhonegbrovear.bzh/yezhadur.php?pajenn=goulenn_nach goulenn nac'h]') | |||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | |||
|(4)||<font color=green> / jãduče ||<font color=green> biskwax ||<font color=green> '''trəwalx''' ||<font color=green> argãt / </font color=green> | |||
|- | |||
||| [[pfi|il]] [[kaout|aura]] [[ket|pas]] || [[biskoazh|jamais]] || [[trawalc'h|assez]] || [[argant|argent]] | |||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Il n'aura jamais assez d'argent.' | |||
|- | |||
||||||||| colspan="15" | ''Vannetais (Groix)'', [[Ternes (1970)|Ternes (1970]]:292) | |||
|} | |||
En vannetais, on trouve la graphie ''er-walc'h'' dans [[ar Meliner (2009)|Ar Meliner (2009]]:31), ''erhoalh'' dans [[Le Bayon (1878)|Le Bayon (1878]]:63) et ''ehouolh'' dans [[An Diberder (2000)|An Diberder (2000]]:100). | |||
{| class="prettytable" | |||
|(5) … || Bout || a || oa || unan || '''er-walc'h''' || hag a || vehe || bet || oc'hpenn || kontant || da || chomel... | |||
|- | |||
||| [[bezañ préverbal|être]] || [[R]] || [[eo|était]] || [[unan|un]] || assez || [[hag a|qui]] || [[COP|serait]] || [[bet|été]] || [[ouzhpenn|plus]] || [[kontant|content]] || [[da|de]]<sup>[[1]]</sup> || [[chom|rester]] | |||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Il y avait bien quelqu'un qui aurait été très content de rester… ' | |||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Vannetais'', [[ar Meliner (2009)|Ar Meliner (2009]]:31) | |||
|} | |||
( | {| class="prettytable" | ||
|(6)||<font color=green> Ne ||<font color=green> gaw ||<font color=green> ket ||<font color=green> get-hai ||<font color=green> émañt ||<font color=green> golhet ||<font color=green>'''erhoalh'''</font color=green>. | |||
|- | |||
||| [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> || [[kavout|trouve]] || [[ket|pas]] || [[gant|avec]].[[pronom incorporé|eux]] || [[emañ|sont]] || [[gwalc'hiñ|lav]].[[-et (Adj.)|é]] || assez | |||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Ils ne se trouvent pas assez lavés.' | |||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Vannetais'', [[Le Bayon (1878)|Le Bayon (1878]]:63) | |||
|} | |||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|( | |(7)|| Ha || || gerzhan || ket || hoeh || founab || '''ehouolh'''. | ||
|- | |- | ||
| || [[ne]] | ||| [[&|et]] || [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> || [[kerzhout|marche]] || [[ket|pas]] || [[c'hoazh|encore]] || [[founnapl|vite]] || assez | ||
|- | |- | ||
|||colspan=" | ||| colspan="15" | 'Et je ne marche pas encore assez vite.' | ||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Vannetais'', [[An Diberder (2000)|An Diberder (2000]]:100) | |||
|} | |} | ||
=== répartition dialectale === | |||
La [http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-022.jpg carte 22] de l'[[ALBB]] donne aussi dans tout le vannetais une racine différente, avec une variation de formes en ''Aseut !, Aseus !, Asen !, Aset !''. | |||
=== accentuation === | === accentuation === | ||
L'adverbe ''a-walc'h'' est accentué sur la seconde syllabe ([[Hemon (1995:§274-275)|Hemon 1995:§274-275]]). | L'adverbe ''a-walc'h'' est [[accentué]] sur la seconde [[syllabe]] ([[Hemon (1995:§274-275)|Hemon 1995:§274-275]]). | ||
(8) <font color=green> /a''''vah'''/</font color=green>, ''Plozévet'', [[Goyat (2012)|Goyat (2012]]:123) | |||
== Quantification sur le nom == | == Quantification sur le nom == | ||
Lorsque ''a-walc'h'' est un [[adverbe]] de quantité, le nom des entités qu'il décompte est introduit par la [[préposition]] ''[[a]]''. | Lorsque ''a-walc'h'' est un [[adverbe]] de quantité, le nom des entités qu'il décompte est introduit par la [[préposition]] ''[[a]]'' qui induit une [[lénition]] sur le nom. | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| ( | |(1)|| Ne vezo || nepred || <font color=green>[</font color=green> '''a-walc'h''' || a-zivrec'h <font color=green>]</font color=green> || evit troc'hañ || ha dastum an eost. | ||
|- | |- | ||
|||[[ne]] [[ | ||| [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> [[COP|sera]] || [[nep-X|jamais]] || assez || [[a|de]].[[duel|deux]]<sup>[[1]]</sup>.[[brec'h|bras]] || [[evit|pour]] [[troc'hañ|couper]] || [[&|et]] [[dastum|récolter]] [[an, al, ar|le]] [[eost|moisson]] | ||
|- | |- | ||
| ||colspan=" | ||| colspan="15" | 'Jamais il n'y aura assez de bras pour faire la moisson.' | ||
|- | |||
||||||||| colspan="15" | ''Trégorrois'', [[Berthou (1985)|Berthou (1985]]:78) | |||
|} | |||
A l'oral, la préposition peut parfois sauter. | |||
{| class="prettytable" | |||
|(2)|| E-lec'h || oa || trawalc'h || '''p'''aotred || da || gas. | |||
|- | |- | ||
| ||||||||colspan=" | ||| [[e-lec'h|en-place]] || [[eo|était]] || assez || [[paotr|gars]] || [[da|à]]<sup>[[1]]</sup> || [[kas|envoyer]] | ||
|- | |||
||| colspan="15" | 'où il y avait assez de gars à envoyer.' | |||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Cornouaillais (Plogonnec)'', [[Kergoat (1976)|Kergoat (1976]]:45) | |||
|} | |} | ||
Ligne 60 : | Ligne 134 : | ||
=== avec ellipse de l'entité quantifiée === | === avec ellipse de l'entité quantifiée === | ||
La phrase en ( | La phrase en (3) semble contenir une [[ellipse]] du nom. L'entité sur laquelle ''a-walc'h'' quantifie est assez vague ('assez de choses', assez de détails'...), et il se pourrait que le nom ait été [[ellipses|élidé]]. Une lecture proche est celle d'un adverbe qui modifie le verbe ('savoir assez efficacement', cf. lecture d'adverbe de [[VP]]). | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| ( | |(3)|| Gouzout || a || ouie || '''a-walc'h''' || _ || diouzh || ar bageerezh || evit || feurmiñ || ur c'hanod || gant || ur c'heflusker || a-zoare. | ||
|- | |- | ||
| ||savoir [[R]] savait ||assez || ||[[diouzh|de]] [[ | ||| [[gouzout|savoir]] || [[R]] || [[auxiliaire gouzout|savait]] || assez || || [[diouzh|de]] || [[an, al, ar|le]] canotage || [[evit|pour]] || [[feurmiñ|louer]] || [[an, al, ar|le]] <sup>[[5]]</sup>canot || [[gant|avec]] || [[un, ul, ur|un]] <sup>[[5]]</sup>[[keflusker|moteur]] || [[a|de]]<sup>[[1]]</sup>-[[doare|qualité]] | ||
|- | |- | ||
||| colspan=" | ||| colspan="20" | 'Il s'y connaissait assez en canotage pour louer un canot avec un moteur de qualité.' | ||
|- | |- | ||
| ||||||colspan=" | ||||||||||| colspan="20" | [[Beyer (2009)|Beyer (2009]]:16) | ||
|} | |} | ||
== Quantification de degré == | == Quantification de degré == | ||
''A-walc'h'' peut modifier le degré d'un adjectif ou d'un adverbe comme d'un prédicat. | ''A-walc'h'' peut modifier le degré d'un adjectif ou d'un adverbe comme d'un [[prédicat]]. | ||
=== adjectif et adverbe === | === adjectif et adverbe === | ||
''A-walc'h'' peut [[modifier]] le degré d'un adjectif. | ''A-walc'h'' peut [[modifier]] le degré d'un [[adjectif]]. | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| ( | |(1)|| Hennezh || na || zav || tamm || ebet ||: ur skronn || '''fall''' || '''a-walh'''? | ||
|- | |- | ||
|||[[ | ||| [[hennezh|celui-là]] || [[ne|ne]].[[R]]<sup>[[1]]</sup> || [[sevel|monte]] || [[tamm|morceau]] || [[ebet|aucun]] || [[un, ul, ur|un]] [[skronn|gringalet]] || [[fall|mauvais]] || assez | ||
|- | |- | ||
| ||colspan=" | ||| colspan="15" | 'Il ne pousse pas du tout: c'est un gringalet.' | ||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Trégorrois'', [[Gros (1984)|Gros (1984]]:407) | |||
|} | |} | ||
Ligne 95 : | Ligne 173 : | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
|( | |(2)|| Eul || leh || kreñv || e || tle || beza || bet || evito || '''sur''' || '''a-walh'''. | ||
|- | |- | ||
| || | ||| [[art|lun]] || [[lec'h|place]] || [[kreñv|fort]] || [[R]]<sup>[[4]]</sup> || [[dleout|doit]] || [[bezañ|être]] || [[bet|été]] || [[evit|pour]].[[pronom incorporé|eux]] || sur || assez | ||
|- | |- | ||
|||colspan=" | ||| colspan="15" | 'Ça a surement été pour eux une place forte.' | ||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Léonard (Cléder)'', [[Seite (1998)|Seite (1998]]:49) | |||
|} | |} | ||
L'adverbe ''a-walc'h'' peut aussi modifier un prédicat verbal. | == Prédicat verbal == | ||
L'adverbe ''a-walc'h'' peut aussi modifier un [[prédicat]] verbal. | |||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| ( | |(1)|| Me || a || '''wele''' || '''a-walh''' || lar || e-noa || mizer || an hini || ruz || ... | ||
|- | |- | ||
| || [[pfi| | ||| [[pfi|moi]] || [[R]]<sup>[[1]]</sup> || [[gwelout|voyais]] || assez || [[la(r)|que]] || [[R]] [[kaout|avait]] || [[mizer|misère]] || [[an, al, ar|le]] [[hini|celui]] || [[ruz|rouge]] | ||
|- | |- | ||
| | ||| colspan="15" | 'Je voyais bien que le rouge avait de la peine.' | ||
|- | |- | ||
| | ||||||| colspan="15" | ''Cornouaillais (Uhelgoat)'', [[Skragn (2002)|Skragn (2002]]:129) | ||
|} | |} | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| ( | |(2)|| An dud || ne || vint || morse || evel-se || '''kelennet''' || '''a-walc'h'''. | ||
|- | |- | ||
| || [[ | ||| [[an, al, ar|le]] <sup>[[1]]</sup>[[tud|gens]] || [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> || [[COP|seront]] || [[morse|jamais]] || [[evel|comme]]-[[se|ci]] || [[kelenn|enseigné]] || assez | ||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Les gens ne seront ainsi jamais assez instruits.' | |||
|- | |||
||| |||| colspan="15" | ''Standard'', [[Kervella (1993)|Kervella (1993]]:65) | |||
|} | |||
{| class="prettytable" | |||
|(3)|| Un tamm || bara || ' || yahe || ''''walc'h''' || genin. | |||
|- | |- | ||
||| | ||| [[un, ul, ur|un]] [[tamm|morceau]] || [[bara|pain]] || [[R]] || [[mont|irait]] || [[awalc'h|assez]] || [[gant|avec]].[[pronom incorporé|moi]] | ||
|- | |- | ||
||| ||||colspan=" | ||| colspan="15" | 'Litt. Un peu de pain irait bien avec moi, Je mangerais bien un peu de pain.' | ||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Vannetais (Le Scorff)'', [[Ar Borgn (2011)|Ar Borgn (2011]]:81) | |||
|} | |} | ||
=== distribution === | === distribution === | ||
Sous la lecture de [[modificateur]] de degré du prédicat, l'[[adverbe]] ''a-walc'h'' peut avoir la [[place des adverbes|distribution des adverbes]] de [[VP]]: il peut être [[clitique|cliticisé]] sur un verbe infinitif antéposé. | Sous la lecture de [[modificateur]] de degré du prédicat, l'[[adverbe]] ''a-walc'h'' peut avoir la [[place des adverbes|distribution des adverbes]] de [[VP]]: il peut être [[clitique|cliticisé]] sur un verbe infinitif [[antéposé]]. | ||
{| class="prettytable" | {| class="prettytable" | ||
| ( | |(4)|| || Gwelout || '''a-walc'h''' || || a || raent || ne || oa || ket || bet || lonkadeg. | ||
|- | |- | ||
|||voir assez ||[[R]] faisaient ||[[ne]] était [[ket|pas]] [[bet|été]] ||saoûlerie | ||| <font color=green>[</font color=green> || [[gwelout|voir]] || assez ||<font color=green>]</font color=green> || [[R]] || [[ober|faisaient]] || [[ne|ne]]<sup>[[1]]</sup> || [[eo|était]] || [[ket|pas]] || [[bet|été]] || [[lonkañ|aval]].[[-adeg|erie]] | ||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Ils voyaient bien qu'il n'y avait pas eu de saoûlerie.' | |||
|- | |||
||||||| colspan="15" | ''Standard'', [[ar Barzhig (1976)|ar Barzhig (1976]]:60) | |||
|} | |||
== Particule de discours == | |||
''A-walc'h'' a aussi un emploi de [[particule de discours]]. | |||
{| class="prettytable" | |||
|(1) … || Bout || a || oa || unan || '''er-walc'h''' || hag a || vehe || bet || oc'hpenn || kontant || da || chomel... | |||
|- | |||
||| [[bezañ préverbal|être]] || [[R]] || [[eo|était]] || [[unan|unan]] || assez || [[hag a|qui]] || [[COP|serait]] || [[bet|été]] || [[ouzhpenn|plus]] || [[kontant|content]] || [[da|de]] || [[chom|rester]] | |||
|- | |||
||| colspan="15" | 'Il y avait bien quelqu'un qui aurait été très content de rester… ' | |||
|- | |- | ||
||||||||| colspan="15" | ''Vannetais'', [[ar Meliner (2009)|Ar Meliner (2009]]:31) | |||
|} | |} | ||
== Expression == | |||
(2) <font color=green> /be'vah/</font color=green> | |||
: Beza a-walh ! | |||
: 'Qu'importe !' ([[interjection]]), ''Plozévet'', [[Goyat (2012)|Goyat (2012]]:123) | |||
== Terminologie == | == Terminologie == | ||
Ligne 149 : | Ligne 269 : | ||
[[Category:quantifieurs|Categories]] | [[Category:quantifieurs|Categories]] | ||
[[Category:adverbes|Categories]] | [[Category:adverbes|Categories]] | ||
[[Category:approximations|Categories]] | |||
[[Category:atténuateurs|Categories]] |
Version actuelle datée du 27 août 2023 à 02:02
L'adverbe a-walc'h, ou trawalc'h, est un adverbe atténuateur de degré. Il signifie 'assez, à peu près'. En tant que quantifieur du nom, il a une nuance évaluative et signifie 'assez (de)'.
(1) | Kapap | a-walc'h | ' | vijen | d'ober | tammoù | geizoù | dezhi. | ||||||||||
capable | assez | R | serais | de faire | morceau.x | caresse.s | à.elle | |||||||||||
'Je serais bien capable de faire l'amour avec elle.' | ||||||||||||||||||
Menard (1995:§ geizoù) |
Morphologie
composition
L'adverbe a-walc'h est composé de façon transparente de la préposition a1 et du nom gwalc'h 'satiété'.
variation dialectale
Selon Martin (1929:175), à la forme léonarde a-walc'h correspond la forme vannetaise erhoalh, et la forme cornouaillaise (Scaër, Guiscriff, Gourin) oalc'h. On trouve aussi en concurrence les différentes formes du très usité trawalc'h. Les variations dialectales de la traduction de l'exclamation impérative française Assez ! sont documentées dans la carte 22 de l'ALBB.
(2) trèwahh e labour,
- trawalc'h a labour
- 'assez de1 travail', Trégorrois (Plougrescant), Le Dû (2012:46)
(3) | [ nøs | kə | ta'wɑh | wid | 'o:bər | gwi:n | 'ije | gøs ] | ||||||||||||
N'eus | ket | trawalc'h | evit | ober | gwin | ivez, | geus ? | |||||||||||||
ne1 | est | pas assez | pour | faire | vin | aussi | si | |||||||||||||
'Il n'y a pas assez pour faire du vin aussi, si ?' | ||||||||||||||||||||
Trégorrois (Bégard), | locuteur né en 1915, Yekel (2016:'goulenn nac'h') |
(4) | / jãduče | biskwax | trəwalx | argãt / | ||||||||||||||
il aura pas | jamais | assez | argent | |||||||||||||||
'Il n'aura jamais assez d'argent.' | ||||||||||||||||||
Vannetais (Groix), Ternes (1970:292) |
En vannetais, on trouve la graphie er-walc'h dans Ar Meliner (2009:31), erhoalh dans Le Bayon (1878:63) et ehouolh dans An Diberder (2000:100).
(5) … | Bout | a | oa | unan | er-walc'h | hag a | vehe | bet | oc'hpenn | kontant | da | chomel... | |||||
être | R | était | un | assez | qui | serait | été | plus | content | de1 | rester | ||||||
'Il y avait bien quelqu'un qui aurait été très content de rester… ' | |||||||||||||||||
Vannetais, Ar Meliner (2009:31) |
(6) | Ne | gaw | ket | get-hai | émañt | golhet | erhoalh. | ||||||||||
ne1 | trouve | pas | avec.eux | sont | lav.é | assez | |||||||||||
'Ils ne se trouvent pas assez lavés.' | |||||||||||||||||
Vannetais, Le Bayon (1878:63) |
(7) | Ha | gerzhan | ket | hoeh | founab | ehouolh. | |||||||||||
et | ne1 | marche | pas | encore | vite | assez | |||||||||||
'Et je ne marche pas encore assez vite.' | |||||||||||||||||
Vannetais, An Diberder (2000:100) |
répartition dialectale
La carte 22 de l'ALBB donne aussi dans tout le vannetais une racine différente, avec une variation de formes en Aseut !, Aseus !, Asen !, Aset !.
accentuation
L'adverbe a-walc'h est accentué sur la seconde syllabe (Hemon 1995:§274-275).
(8) /a'vah/, Plozévet, Goyat (2012:123)
Quantification sur le nom
Lorsque a-walc'h est un adverbe de quantité, le nom des entités qu'il décompte est introduit par la préposition a qui induit une lénition sur le nom.
(1) | Ne vezo | nepred | [ a-walc'h | a-zivrec'h ] | evit troc'hañ | ha dastum an eost. | ||||||||||||
ne1 sera | jamais | assez | de.deux1.bras | pour couper | et récolter le moisson | |||||||||||||
'Jamais il n'y aura assez de bras pour faire la moisson.' | ||||||||||||||||||
Trégorrois, Berthou (1985:78) |
A l'oral, la préposition peut parfois sauter.
(2) | E-lec'h | oa | trawalc'h | paotred | da | gas. | |||||||||||
en-place | était | assez | gars | à1 | envoyer | ||||||||||||
'où il y avait assez de gars à envoyer.' | |||||||||||||||||
Cornouaillais (Plogonnec), Kergoat (1976:45) |
avec ellipse de l'entité quantifiée
La phrase en (3) semble contenir une ellipse du nom. L'entité sur laquelle a-walc'h quantifie est assez vague ('assez de choses', assez de détails'...), et il se pourrait que le nom ait été élidé. Une lecture proche est celle d'un adverbe qui modifie le verbe ('savoir assez efficacement', cf. lecture d'adverbe de VP).
(3) | Gouzout | a | ouie | a-walc'h | _ | diouzh | ar bageerezh | evit | feurmiñ | ur c'hanod | gant | ur c'heflusker | a-zoare. | |||||||||||
savoir | R | savait | assez | de | le canotage | pour | louer | le 5canot | avec | un 5moteur | de1-qualité | |||||||||||||
'Il s'y connaissait assez en canotage pour louer un canot avec un moteur de qualité.' | ||||||||||||||||||||||||
Beyer (2009:16) |
Quantification de degré
A-walc'h peut modifier le degré d'un adjectif ou d'un adverbe comme d'un prédicat.
adjectif et adverbe
A-walc'h peut modifier le degré d'un adjectif.
(1) | Hennezh | na | zav | tamm | ebet | : ur skronn | fall | a-walh? | |||||||||
celui-là | ne.R1 | monte | morceau | aucun | un gringalet | mauvais | assez | ||||||||||
'Il ne pousse pas du tout: c'est un gringalet.' | |||||||||||||||||
Trégorrois, Gros (1984:407) |
La même modification de degré s'applique aux adverbes.
(2) | Eul | leh | kreñv | e | tle | beza | bet | evito | sur | a-walh. | |||||||
lun | place | fort | R4 | doit | être | été | pour.eux | sur | assez | ||||||||
'Ça a surement été pour eux une place forte.' | |||||||||||||||||
Léonard (Cléder), Seite (1998:49) |
Prédicat verbal
L'adverbe a-walc'h peut aussi modifier un prédicat verbal.
(1) | Me | a | wele | a-walh | lar | e-noa | mizer | an hini | ruz | ... | |||||||
moi | R1 | voyais | assez | que | R avait | misère | le celui | rouge | |||||||||
'Je voyais bien que le rouge avait de la peine.' | |||||||||||||||||
Cornouaillais (Uhelgoat), Skragn (2002:129) |
(2) | An dud | ne | vint | morse | evel-se | kelennet | a-walc'h. | ||||||||||
le 1gens | ne1 | seront | jamais | comme-ci | enseigné | assez | |||||||||||
'Les gens ne seront ainsi jamais assez instruits.' | |||||||||||||||||
Standard, Kervella (1993:65) |
(3) | Un tamm | bara | ' | yahe | 'walc'h | genin. | |||||||||||
un morceau | pain | R | irait | assez | avec.moi | ||||||||||||
'Litt. Un peu de pain irait bien avec moi, Je mangerais bien un peu de pain.' | |||||||||||||||||
Vannetais (Le Scorff), Ar Borgn (2011:81) |
distribution
Sous la lecture de modificateur de degré du prédicat, l'adverbe a-walc'h peut avoir la distribution des adverbes de VP: il peut être cliticisé sur un verbe infinitif antéposé.
(4) | Gwelout | a-walc'h | a | raent | ne | oa | ket | bet | lonkadeg. | ||||||||
[ | voir | assez | ] | R | faisaient | ne1 | était | pas | été | aval.erie | |||||||
'Ils voyaient bien qu'il n'y avait pas eu de saoûlerie.' | |||||||||||||||||
Standard, ar Barzhig (1976:60) |
Particule de discours
A-walc'h a aussi un emploi de particule de discours.
(1) … | Bout | a | oa | unan | er-walc'h | hag a | vehe | bet | oc'hpenn | kontant | da | chomel... | ||||||
être | R | était | unan | assez | qui | serait | été | plus | content | de | rester | |||||||
'Il y avait bien quelqu'un qui aurait été très content de rester… ' | ||||||||||||||||||
Vannetais, Ar Meliner (2009:31) |
Expression
(2) /be'vah/
- Beza a-walh !
- 'Qu'importe !' (interjection), Plozévet, Goyat (2012:123)
Terminologie
Selon Le Dû (2012:46), il s'agit d'un 'identifiant'.